ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ ПОЗИЦИЯ БУДУЩЕГО ПЕДАГОГА-ПСИХОЛОГА: НЕОБХОДИМОСТЬ РАЗВИТИЯ

Jazyk: ruština
Rok vydání: 2023
Předmět:
педагог
арт-технология
art therapy
evaluative-reflexive component
процессуальный компонент
мотивациялық компонент
оценочно-рефлексивный компонент
арт-технологии
бағалау-рефлексивтік компонент
педагог-психолог
procedural component
art technologies
психолог
гностикалық компонент
teacher-psychologist
motivational component
кәсіби ұстаным деңгейі
мотивационный компонент
гностический компонент
level of professional position
gnostic component
psychologist
уровень профессиональной позиции
teacher
процессуалдық компонент
арт-терапия
DOI: 10.48371/peds.2023.68.1.007
Popis: В статье представлен анализпонятий «профессиональная позиция педагога», «профессиональная позиция психолога». На основе проведенного исследовательского и теоретического анализа объясняются суть и содержание понятия «профессиональная позиция педагога-психолога». Авторами предложены результаты первичной диагностики исследуемого феномена, которые оценивают исходный уровень профессиональной позиции будущих педагогов-психологов - студентов 1 и 2 курсов, обучающихся по образовательной программе 6В01103 «Педагогика и психология» ЕНУ им. Л.Н.Гумилева (РК, г.Астана), 6В01101 КУ им. Ш.Уалиханова (РК, г.Кокшетау) и МГПУ (РФ, г.Москва). Для выявления уровней профессиональной позиции студентов авторы в своем исследовании опираются на критерии и компоненты формирования профессиональной позиции, представленные в исследованиях ряда ученых. На основе анализа исследований казахстанских и российских ученых (А.Ж. Сапаргалиева, О.В. Ванновская, О.И. Иванова, Н.В. Кузьмина, С.Д. Пожарский, Л.Е. Паутова, В.Т. Кудрявцев) совершенствования процесса формирования профессиональной позиции будущих педагогов-психологов выделяются компоненты профессиональной позиции студентов, такие как мотивационный, гностический, процессуальный и оценочно-рефлексивный. Анализ исследуемой проблемы позволил авторам сделать вывод о том, что развитию и формированию профессиональной позиции будущего педагога-психолога может способствовать соответствующее современным условиям содержания образования практико-ориентированная траектория обучения и раскрытия творческого потенциала студентов, который в настоящее время является недостаточно изученным явлением в области профессиональной подготовки. Полученные результаты констатирующего этапа педагогического эксперимента показали низкий уровень сформированности профессиональной позиции студентов 1 и 2 курсов. Это свидетельствуют о том, что необходимо создавать в системе высшего образования определенные психолого-педагогические условия, направленные на совершенствование процессаподготовки будущего педагога-психолога, для чего мы предлагаем использование таких методов как арт-технология и арт-терапия.
Авторлар «педагогтың кәсіби ұстанымы», «психологтың кәсіби ұстанымы» ұғымдарын талдауды қарастырды және жүргізілген зерттеу және теориялық талдау негізінде «педагог-психологтың кәсіби ұстанымы» деген ұғымның мәні мен мағынасын ұсынды. Бұл мақалада - Л Н.Гумилев атындағы ЕҰУ 6В01103 «Педагогика және психология» (ҚР, Астана қ.), Ш. Уәлиханова (ҚР, Көкшетау қ.) 6В01101 және ММПУ (РФ, Мәскеу қ.). білім беру бағдарламасы бойынша оқитын 1 және 2 курс студенттері - зерттелетін құбылыстың бастапқы диагностикасының нәтижелері, болашақ педагог-психологтардың кәсіби ұстанымының бастапқы деңгейі ұсынылды. Студенттердің кәсіби ұстанымының деңгейлерін анықтау үшін авторлар өз зерттеулерінде бірқатар ғалымдардың зерттеулерінде ұсынылған кәсіби ұстанымды қалыптастыру критерийлері мен компоненттеріне сүйенеді. Қазақстандық және ресейлік ғалымдардың зерттеулерін талдау негізінде (А.Ж. Сапарғалиева, О.В.Ванновская, О.И.Иванова, Н.В.Кузьмина, С.Д.Пожарский, Л.Е.Паутова, В.Т.Кудрявцев) болашақ педагог-психологтардың кәсіби ұстанымын жетілдіру бойынша авторлар мотивациялық, гностикалық, процестік және бағалау-рефлексивті сияқты студенттердің кәсіби ұстанымының компоненттерін қарастырып, ұсынды. Зерттелетін мәселені теориялық тұрғыдан түсіну авторлардың назарын болашақ педагог-психологтың жоғары ұстанымын қалыптастыруға ықпал ету кәсіптік білім беру мазмұнын, оқытудың практикалық бағытын және студенттердің шығармашылық ұстанымын дамыту кезінде мүмкін болатындығына назар аударды, бұл өз кезегінде осы салада аз зерттелген аспект болып табылады. Педагогикалық эксперименттің анықталған кезеңінің, 1 және 2 курс студенттерінің кәсіби ұстанымы қалыптасуының төмен деңгейінің негізінде авторлар университетте белгілі бір психология-педагогикалық жағдайлар жасау қажеттілігі, сондай-ақ арт-технология және арт-терапия сияқты инновациялық технологиялар арқылы болашақ педагог-психологты даярлауға бағдарлану туралы қорытынды жасайды.
The analysis of the concepts "professional position of a teacher", "professional position of a psychologist" were considered by the authors and on the basis of the research and theoretical analysis, they proposed the essence and meaningful concept of "professional position of a teacher-psychologist". This article presents the results of the primary diagnosis of the investigating object, the initial level of the professional position of future educational psychologists - the 1st and the 2nd course students studying by the educational program 6B01103 "Pedagogy and Psychology" of the ENU named by L.N. Gumilyov (RK, Astana), 6B01101 KU named by Sh. Ualikhanov (RK, Kokshetau) and Moscow State Pedagogical University (RF, Moscow). To identify the levels of professional position of students, the authors in their study rely on the criteria and components of the formation of a professional position, presented in the studies of a number of scientists. Based on the study analysis of Kazakh and Russian scientists (A.Zh. Sapargalieva, O.V. Vannovskaya, O.I. Ivanova, N.V. Kuzmina, S.D. Pozharsky, L.E. Pautova, V.T. Kudryavtsev ) to improve the professional position for future educational psychologists, the authors considered and proposed components of the student professional position, such as motivational, gnostic, procedural and evaluative-reflexive. Theoretical understanding of the studying problem drew the authors' attention to the fact that is to contribute to the formation of a high position of the future teacher-psychologist is possible to have professional education, the practical orientation of training and the development of the creative position of students, which in turn is a little-studied aspect in this area. On basis of the obtained data of the ascertaining stage of the pedagogical experiment, the low level of formation of the professional position of the 1st and the 2nd course students, the authors conclude that it is necessary to create certain psychological and pedagogical conditions at the university, as well as focus on training the future teacher-psychologist through such innovative technologies as art technology and art therapy.
Педагогические науки, Выпуск 1 (68) 2023
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: