| Popis: |
Bu çalışmada esasında Arap dili ve belagatının konusu olmakla birlikte Arapça olması yönüyle nasların doğru bir şekilde anlaşılması ve lafız-mana ilişkisinin ortaya konması bakımından fıkıh usulünde de üzerinde durulan hakikat ve mecazın bir lafızda birleştirilmesi konusu ele alınmıştır. Hakikat ve mecazın bir lafızda birleştirilmesi konusu gerek dilcilerin gerekse de fıkıh usulü âlimlerinin ihtilaf ettikleri bir meseledir. Bahsi geçen ihtilaf, nasların anlaşılmasında ve irade beyanlarının yorumlanmasında farklı yaklaşımlar sergilenmesine yol açmıştır. Bu yönüyle birçok fıkhî ihtilafın sebebi olduğu dile getirilmektedir. Bu çalışmanın amacı, öncelikle hakikat ve mecazın bir lafızda birleştirilmesi ile ilgili farklı yaklaşımların fıkhî meselelerin hükmünün belirlenmesinde rolünü tespit etmektir. Bu amaçla konuya zemin teşkil etmesi yönüyle öncelikle Arap dili ve belagatı ile fıkıh usulü açısından hakikat ve mecazın anlamı, türleri ve birbirleriyle ilişkisi üzerinde durularak kavramsal çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. Ardından her iki alanda bir lafzın aynı anda hem hakikat hem de mecaz anlamında kullanılıp kullanılamayacağı ile ilgili görüşlere ve tartışmalara yer verilmiştir. Çalışmada tümevarım ve literatür tarama yöntemleri kullanılmıştır. Bu çerçevede hem Arap dili ve belagatının hem de fıkıh usulünün klasik kaynakları ve çağdaş çalışmaları taranmıştır. Ancak tarama ilgili literatürün tamamını kapsama iddiası taşımamaktadır. Aynı konunun farklı iki disiplinde ele alınış ve tartışılma biçimi incelendiğinden bu çalışmanın disiplinler arası bir çalışma olduğu söylenebilir. |
