| Popis: |
Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν η μελέτη της επίδρασης δύο βασιζόμενων σε κινητικά παιχνίδια παρεμβατικών προγραμμάτων ανάπτυξης των Κινητικών Δεξιοτήτων (ΚΔ), εντός του περιβάλλοντος του Δημοτικού Σχολείου: α) στις κινητικές δεξιότητες των μαθητών/τριών με Νοητική Αναπηρία (ΝΑ), β) στην αυτοεκτίμηση των μαθητών/τριών αυτών, καθώς και γ) στην αυτό-παρουσία, τη διάθεση, την απόλαυση, τις στάσεις και την πρόθεση για μελλοντική ενασχόληση των μαθητών/τριών με ΝΑ ως προς τα κινητικά παιχνίδια. Η Θεωρία των Δυναμικών Συστημάτων (ΘΔΣ) εφαρμόστηκε ως θεωρητικό πλαίσιο που παρείχε καλές πρακτικές, οι οποίες ενσωματώθηκαν στα παρεμβατικά προγράμματα. Στην κύρια έρευνα συμμετείχαν σαράντα οκτώ (n=48) μαθητές/τριες Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ηλικίας 9 έως 12 ετών (M=10.31, SD=1.13), οι οποίοι/ες είχαν διαγνωστεί με ήπια ΝΑ, χωρίς να εμφανίζουν συννοσηρότητα ή κινητικά προβλήματα. Αρχικά, στα πιλοτικά ερευνητικά στάδια που προηγήθηκαν της κύριας έρευνας, μεταφράστηκαν και προσαρμόστηκαν στα χαρακτηριστικά του δείγματος το ερωτηματολόγιο Αυτο-παρουσίας, Διάθεσης, Απόλαυσης, Στάσεων και Πρόθεσης Μελλοντικής Ενασχόλησης (ΑΔΑΣΠΜΕ) των Ho, Lwin, Sng και Yee (2017), καθώς και η κλίμακα του Rosenberg (1965) για τη μέτρηση της αυτοεκτίμησης. Ελέγχθηκε και προσδιορίστηκε η αξιοπιστία των μεταφρασμένων στα ελληνικά ερωτηματολογίων σε μαθητές/τριες με ΝΑ. Στη συνέχεια, στο πλαίσιο της κύριας έρευνας, επιλέχθηκαν με τυχαίο τρόπο δημόσια Δημοτικά Σχολεία τα οποία διέθεταν Τμήματα Ένταξης. Αφού ενημερώθηκε ο σύλλογος διδασκόντων και οι γονείς των μαθητών/τριών για τον σκοπό και τις διαδικασίες της έρευνας, οι γονείς των μαθητών/τριών που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στην έρευνα υπέγραψαν έγγραφες συγκαταθέσεις συμμετοχής των παιδιών τους στην έρευνα. Έπειτα, οι μαθητές/τριες (των οποίων οι γονείς είχαν παραχωρήσει συγκατάθεση συμμετοχής) χωρίστηκαν με τυχαίο τρόπο σε τρεις ομάδες των 16 ατόμων: Α) την Πειραματική Ομάδα (ΠΕΚ), που συμμετείχε σε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης των ΚΔ βασιζόμενο σε περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας πλήρους εμβύθισης (κινητικά παιχνίδια του Sony Playstation VR), β) την Ομάδα Συμβατικών Δραστηριοτήτων (ΟΣΔ), που συμμετείχε σε ένα πρόγραμμα ανάπτυξης των ΚΔ βασιζόμενο σε συμβατικές δραστηριότητες (παραδοσιακά κινητικά παιχνίδια) και γ) την Ομάδα Ελέγχου (ΟΕ), που δεν συμμετείχε σε κάποιο δομημένο πρόγραμμα ανάπτυξης των ΚΔ και απλώς ακολούθησε το τυπικό καθημερινό πρόγραμμα του σχολείου. Για την αξιολόγηση των ΚΔ των μαθητών/τριών, πριν, αμέσως μετά και ένα μήνα μετά την εφαρμογή των παρεμβατικών προγραμμάτων, χρησιμοποιήθηκε το Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency (2η Έκδοση) (BOT-2) (Bruininks & Bruininks, 2005), ενώ για την αξιολόγηση της εξωσχολικής φυσικής δραστηριότητας των μαθητών/τριών χρησιμοποιήθηκε το Godin Leisure-Time Exercise Questionnaire (Godin & Shephard, 1997). Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι μαθητές/τριες που συμμετείχαν στα δύο παρεμβατικά προγράμματα (ΠΕΚ και ΟΣΔ) σημείωσαν σημαντική βελτίωση στη λεπτή κινητική ικανότητα ακρίβειας και ενσωμάτωσης, τη συναρμογή άνω άκρων, την αμφίπλευρη συναρμογή, την ταχύτητα κίνησης και ευκινησίας, την ισορροπία και τη δύναμη, καθώς και στο συνολικό σκορ των ΚΔ. Επίσης, οι μαθητές/τριες που συμμετείχαν στις τρεις ομάδες σημείωσαν σημαντική βελτίωση στην επιδεξιότητα χειρισμού. Ένα μήνα μετά την παρέμβαση παρατηρήθηκε διατήρηση της βελτίωσης στις προαναφερθείσες ΚΔ. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, δεν σημειώθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές στους μέσους όρους των σκορ της αυτοεκτίμησης ανάμεσα στις ομάδες. Τέλος, όσον αφορά στους παράγοντες του ερωτηματολογίου ΑΔΑΣΠΜΕ, παρατηρήθηκε ότι οι μαθητές/τριες της ΠΕΚ είχαν σημαντικά υψηλότερη Πρόθεση Μελλοντικής Ενασχόλησης με τα κινητικά παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας πλήρους εμβύθισης για την ανάπτυξη ΚΔ από ό,τι είχαν οι μαθητές/τριες της ΟΣΔ με τα συμβατικά παιχνίδια για την ανάπτυξη ΚΔ. Συμπερασματικά, αν και οι δραστηριότητες ανάπτυξης ΚΔ οι οποίες βασίζονται σε κινητικά παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας πλήρους εμβύθισης δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη συμμετοχή των μαθητών/τριών με ΝΑ σε πραγματικές κινητικές και αθλητικές δραστηριότητες, εντούτοις, όπως προκύπτει από τα ευρήματα της παρούσας διδακτορικής διατριβής, συνιστούν ένα αποτελεσματικό, αποδεκτό και ευχάριστο, για τους μαθητές/τριες με ΝΑ, μέσο ανάπτυξης των κινητικών τους δεξιοτήτων. Επομένως, όπως καταδεικνύεται από τη διατριβή, τα πλήρως εμβυθιστικά παιγνιώδη περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας προσφέρουν στην εκπαιδευτική κοινότητα πολύτιμες δυνατότητες για την άρση των ποικίλων εμποδίων που αντιμετωπίζουν οι μαθητές/τριες με ΝΑ όσον αφορά στη συμμετοχή τους σε κινητικές δραστηριότητες. |
