| Popis: |
Η εργασία πραγματεύεται τα είδη, την κατανομή και τη λειτουργία των διακοσμητικών μέσων που απαντούν στις οικίες της Βαλκανικής κατά την περίοδο της ύστερης αρχαιότητας. Στο συνθετικό μέρος της διατριβής παρουσιάζoνται: το σωζόμενο υλικό με βάση την αριθμητική κατανομή των κτηρίων στα σύγχρονα κράτη της βαλκανικής χερσονήσου και με παράλληλη αναγωγή στη διοικητική διάρθρωση του γεωγραφικού αυτού χώρου κατά την όψιμη αρχαιότητα· οι βασικοί αρχιτεκτονικοί τύποι των κτηρίων· τα ειδικότερα χαρακτηριστικά των επιμέρους χώρων των οικιών (περιστύλια, τρικλίνια και άλλοι χώροι υποδοχής, προθάλαμοι, «υπνοδωμάτια», λατρευτικοί χώροι, βιβλιοθήκες, αποθηκευτικοί και δευτερεύοντες χώροι)· τα διαφορετικά είδη εντοίχιου, επιδαπέδιου και γλυπτού διακόσμου· ο βαθμός ανάμειξης των ιδιοκτητών στην επιλογή του είδους και του θεματολογίου της διακόσμησης, καθώς η επίδραση της παιδείας τους στη διαμόρφωση των συγκεκριμένων επιλογών· τα εικονογραφικά θέματα των δαπέδων σε τεχνική opus tessellatum, που αποτελούν τους σημαντικότερους σωζόμενους φορείς πληροφοριών· ο ρόλος των γλυπτών έργων· οι ελληνόγλωσσες γραπτές μαρτυρίες από τον 4ο έως και τον 8ο αιώνα που αφορούν τη διακόσμηση των κατοικιών και η σχέση τους με τα ανασκαφικά ευρήματα. Ο κατάλογος των επιλεγμένων κτηρίων στα οποία βασίστηκε η μελέτη (εβδομήντα ένα) αποτελεί το βασικό αναλυτικό τμήμα της εργασίας. Κάθε λήμμα του καταλόγου περιλαμβάνει σε διακριτά πεδία τα στοιχεία που αφορούν τη θέση, το χρονικό της ανασκαφής, την αρχιτεκτονική διαμόρφωση, τη διακόσμηση, τη χρονολόγηση και τη βιβλιογραφία. Η εργασία ολοκληρώνεται με τέσσερα παραρτήματα: Tο πρώτο περιλαμβάνει τα δεδομένα που αφορούν τη διακόσμηση ογδόντα πέντε οικιών που διασώζουν κατάλοιπα διακόσμησης, οι χώροι τους όμως δεν ταυτίζονται με ασφάλεια· το δεύτερο περιέχει τα αποσπάσματα των ελληνόγλωσσων αφηγηματικών κειμένων της περιόδου ανάμεσα στον 4ο και στον 8ο αι. που αναφέρονται στο θέμα της διακόσμησης του ιδιωτικού χώρου· το τρίτο αποτελεί έναν πολύ συνοπτικό κατάλογο των κυριότερων συλλογών γλυπτών που προέρχονται από τις εκτός Βαλκανικής αριστοκρατικές οικίες της ύστερης αρχαιότητας με τις οποίες παραβάλλονται τα αντίστοιχα ευρήματα της Βαλκανικής, ενώ στο τέταρτο συγκεντρώνεται το σύνολο των δεδομένων για τα είδη της διακόσμησης που απαντούν στο βασικό υλικό της μελέτης. |
