Даярлау қазбаларында жыныстардың ісінуінің білінуін зерттеу

Jazyk: kazašština
Rok vydání: 2021
Předmět:
DOI: 10.48498/minmag.2021.196.8.001
Popis: Жерасты тау-кен қазбаларында жыныстардың ісінуі тау-кен қысымының әсерлері түрінің бірі деп саналады. Бұл құбылысқа ең негізгі себептердің бірі қазбалардың сулануы және соның әсерінен балшықты жыныстардың суланып жібуі. Тау-кен қазбаларын жүргізу табанда уақыт бойынша ұлғаятын серпімді-тұтқырлық деформацияны тудырады. Бұл аймақтың ішінде пластикалық аймақ пайда болады. Ол уақыт өте келе өзінің мөлшерін өзгертеді. Пластикалық аймақтың әртүрлі бөліктеріндегі жыныстардың кернеулік күйі әр түрлі болады. Бұл әртүрлі деформацияларға әкеледі. Қазбаның бүйірлер мен табан жыныстарының пластикалық және беріктік қасиеттерінің айырмашылықтарының төмендеуі кезінде деформациялық үдірістердің сипаты өзгереді. Жыныстардың ісінуіне қарсы күресу тиімді әдісін табу үшін қосымша шаралар өткізу қажет. Жұмыста, шахта жағдайларында өткізілген зерттеулер негізінде тау-кен қазбаларында табан жыныстарының ісінуіне қарсы күресу әдістері ұсынылады.
Пучение пород в подземных горных выработках является одной из наиболее распространенных разновидностей проявления горного давления. Одним из условий, создающих пучение подготовительной выработки, является обводненность выработок и высокая чувствительность глинистых пород к размоканию. Проведение горной выработки обусловливает в почве упруго-вязкие деформации, усиливающиеся во времени. Внутри этой зоны образуется пластическая область, которая также изменяет свои размеры во времени. Напряженное состояние пород в различных частях пластической области будет различным, что приводит к разным деформациям. При уменьшении различия прочности и пластических свойств пород почвы и боков выработки изменяется характер деформационных процессов. При выборе способа борьбы с пучением в первую очередь определяется необходимость применения дополнительных мероприятий. На основе проведенных в шахтных условиях исследований в работе предлагаются меры борьбы с пучением горных выработок.
The rock heaving in underground minings is one of the most common varieties of manifestation of rock pressure. One of the conditions creating a heaving of developing roadways is watering of workings and the high sensitivity of clay rocks to soaking. Mountain production causes elasticly viscous deformations in the soil, increasing over time. Inside this zone, a plastic region is formed, which also changes its dimensions over time. The intense state of rocks in various parts of the plastic region will be different, which leads to different deformations. With a decrease in the difference in the strength and plastic properties of the soil breeds and the sides of production, the nature of deformation processes changes. When choosing a method of combating heaving, first of all, the need for additional measures is determined. Based on the research conducted in the mine conditions, the paper proposes measures to combat heaving of mine workings.
Горный журнал Казахстана, Выпуск 8 (196) 2021, Pages 16-21
Databáze: OpenAIRE