اقدام علاءالدوله از منظرِ ساختارِ تشکیلات ادارة شهری پیشامدرن

Jazyk: perština
Rok vydání: 2018
Předmět:
Zdroj: تاریخ اسلام و ایران, Vol 28, Iss 39, Pp 9-20 (2018)
ISSN: 2538-3493
Popis: منابع روایی انقلاب مشروطه چوب‌زدن تجّار قند از سوی حاکم تهران را اقدامی ناهنجار و ظالمانه تلقی کرده‌اند که به دنبال بحران گرانی قند کیفر شدند و اسباب شورش مردم فراهم گشت. نوشتار حاضر فارغ از این پیش‌فرض در پی پاسخ به این پرسش است چرا به‌رغم سابقۀ این‌گونه اقدامات حکومتی، تا پیش از این شاهد چنین واکنشی از سوی جامعۀ ایران نبوده‌ایم؟ آیا رفتار علاءالدوله مغایر با سنت پیشین بود؟ یا این زمان تحولی در فهم ایرانیان از حکومت‌داری رخ نموده بود که اقدامات معمولِ دولت خشم آنان را برانگیخت؟ اساساً اقدام علاءالدوله تا چه اندازه تخطی از رویة نظام ‌کهنِ حاکم بوده و تا چه میزان تحت تأثیر نظام مشروطه داوری شده است؟ مقاله می‌کوشد با دوری از رویکرد اراده‌گرایانة متکی به اشخاص از دیدگاه ساختار‌ی به این واقعه توجه کند. به باور نگارنده، علاءالدوله در این رخداد از محدودۀ اختیارات معینه در نظامات کهن عدول نکرد بلکه اقداماتش با سازوکار دیوان ‌حسبه و محکمۀ عدلیه در ساخت تشکیلات اداره شهری پیشینه دارد، بنابراین باید واکنش جامعه علیه اقدامات وی متوجه ناکارآمدی ساخت دولت در این زمان باشد که عمر آن به آخر رسیده بود.
Databáze: OpenAIRE