Çocukluk çağı travma yaşantıları ve algılanan sosyal desteğin kronik ağrı ile ilişkisinin incelenmesi

Autor: Ertekin, Büşra
Přispěvatelé: Hayran, Rukiye, Diğer, Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı, Ertekin, Büşra
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2017
Předmět:
Popis: Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English Includes bibliographical references (leaves 98-110) xv, 124 leaves Amaç: Bu araştırma çocukluk çağı travmaları ve algılanan sosyal destek ile kronik ağrı arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Aile sağlık merkezine başvuran 52 kronik ağrılı birey (klinik ağrı grubu), klinik dışından en az 6 aydır ağrısı olduğunu bildiren 52 birey (klinik dışı ağrı grubu) ve 52 kişiden oluşan sağlıklı kontrol grubu araştırmaya dahil edilmiştir. Hipotezleri test etmek için Çocukluk Çağı Travma Ölçeği (ÇÇTÖ), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBSDÖ) ve Bedensel Duyumları Abartma Ölçeği (BDAÖ) tüm gruplara uygulanmıştır. Ek olarak, ağrı deneyimini ölçmek için ağrılı gruplara Vizüel Analog Skalası (VAS) ve McGill-Kisa Form’un Afekt alt boyutu (McGillAffect) uygulanmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler IBM SPSS 20. programı kullanılarak analiz edilmiştir. Grupları karşılaştırmak için Ki Kare ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi ölçmek için ise Pearson/Spearman korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizleri uygulanmıştır. Algılanan sosyal desteğin düzenleyici rolü PROCESS macro, model-1 (Andrew F. Hayes) regresyon analizi ile test edilmiştir. Bulgular: Sonuçlara göre klinik dışı ağrı grubunda çocukluk çağında duygusal istismar ve en az bir tipte travma bildirme oranının sağlıklı kontrol grubundan anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bunun dışındaki travma alt boyutlarının (fiziksel istismar, duygusal istismar, cinsel istismar, fiziksel ihmal) yaygınlığı bakımından gruplar arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ek olarak, her iki ağrı grubunda da aileden algılanan sosyal destek düzeyi sağlıklı kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur. Bununla birlikte çocukluk çağı travmaları şiddetinin bedensel duyumları abartma düzeyi, ağrının afektif ve duyusal şiddetiyle pozitif yönde, ağrının başlangıç yaşı ile negatif yönde ilişkili olduğu bulgulanmıştır. Son olarak, aileden algılanan sosyal destek düzeyinin çocukluk çağı travmaları toplam puanı ile bedensel duyumları abartma ilişkisinde düzenleyici (moderatör) rolü olduğu görülmüştür. Sonuç: Sonuçların ağrı ve travma literatürüne büyük ölçüde uyumlu olduğu söylenebilir. Bulgular ağrı tipi fark etmeksizin ilişkisel düzlemdeki travmalar ve algılanan sosyal desteğin kronik ağrı ile ilişkisinin altını çizmekte ve ağrı yaşantısındaki psikososyal unsurların önemine vurgu yapmaktadır. Gelecek araştırmaların travmatik yaşantılar ile ağrı ilişkisinin doğasını incelemeye yönelmeleri önerilmektedir. Objective: In this research it is aimed to investigate the relationship of childhood traumas and perceived social support with chronic pain. Methods: 52 individuals with chronic pain from community health center (clinical pain group), 52 individuals reporting pain at least for 6 months outside the clinical settings (non clinical pain group) and a pain-free control group (n=52) were included in this cross-sectional study. To test the research questions, Childhood Trauma Questionnaire (CTQ), Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS), Somatosensory Amplification Scale (SAS) were applied to all groups of the participants. Additionally, Visual Analogue Scale (VAS), McGill Short Form Pain Questionnaire (SF-MPQ-Affect subscale) were used to measure experiences of individuals with pain. To compare the groups Chi Square test and ANOVA were conducted by using SPSS v.20. To test the relationships among variables Linear Regression, Pearson/Spearman correlation coefficient analyses were performed. Moderation model was tested with PROCESS Macro, model-1 (by Andrew F. Hayes). Results: There were significant differences between non clinical pain group and healthy control group in terms of prevalence of self reported history of emotional abuse and at least one type of traumatic experience; but the groups did not significantly differ regarding prevalence of other types of trauma (physical abuse, sexual abuse, physical neglect and emotional neglect). The level of perceived social support from family was significantly lower in both pain groups than healthy control group. Additionally, severity of childhood traumas was found to be positively associated with somatosensory amplification, sensory and affective dimensions of pain and was negatively correlated with the age at onset of the pain. Finally, perceived social support from family moderated the relationship between childhood traumas and somatosensory amplification. Conclusion: Findings correspond with the existing literature of pain and childhood trauma to a large extent. And this research highlights the relationships between pain and trauma regardless of the type of pain and emphasizes the importance of psychosocial factors in chronic pain. Further research should investigate the nature of the relationship. GİRİŞ AĞRI Ağrının Biyopsikososyal Modeli George Engel- Ağrıya Yatkın Hasta (The Pain -Prone Patient) Kapı Kontrol Teorisi Davranışçı Yaklaşımlar Bilişsel Yaklaşımlar Psikofizyolojik Yaklaşımlar Beden- Benlik Nöromatriks Teorisi Nörobiyolojik Yaklaşımlar Kronik Ağrı ve Duygulanım Bedensel Duyumları Abartma Kronik Ağrı, Depresyon ve Anksiyete Ağrının Sınıflandırılması Amerikan Ağrı Topluluğu Ağrı Sınıflandırması (AAPT) Kronik Ağrının Psikososyal Bileşenleri ÇOCUKLUK ÇAĞINDAKİ TRAVMATİK YAŞANTILAR Travma Kavramı Travmaya Yönelik Tanısal Yaklaşımlar Çocukluk Çağı İstismar ve İhmal Yaşantıları Fiziksel İstismar Cinsel İstismar Duygusal İstismar İhmal Çocukluk Çağındaki Travmatik Yaşantılar ile Sağlık İlişkisi Çocukluk Çağı Travmalarının Kronik Ağrı ile İlişkisi SOSYAL DESTEK Kavramsal Tanımlar Sosyal Destek ve Sağlık Stres-Tampon Etkisi Modeli Sosyal Destek ve Ağrı Araştırmanın Amacı ve Hipotezleri Yan amaçlar YÖNTEM Örneklem Klinik Ağrı Grubu Klinik dışı Ağrı Grubu Sağlıklı Kontrol Grubu Veri Toplama Araçları Sosyodemografik ve Kişisel Bilgi Formu Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (CTQ-28) Kısa Semptom Envanteri (KSE) Ağrı Değerlendirme Formu Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) Görsel Analog Skalası (VAS-Visual Analogue Scale) Bedensel Duyumları Abartma Ölçeği McGill Ağrı Ölçeği- Kısa Formu Genel Sağlık Formu İşlem İstatistik BULGULAR Tanımlayıcı Bulgular Hipotezlerin Test Edilmesine Yönelik Bulgular Gruplar Arası Karşılaştırmalar Değişkenlerin Grup içi Araştırılması TARTIŞMA
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: