Popis: |
The purpose of this research is to determine the effect of mainstream classroom teachers’ training on teacher competences, achievements and social adaptations of mentally handicapped children. Afterwards it was searched whether there were significant differences between third and fourth grade Turkish and mathematics achievements of mild mentally handicapped (MMH) students and peers studying at elementary school classrooms whose teachers received and not received Mainstream Training Program (KEP) Course. In addition, the significant differences between social competence and school adjustment of MMH students and teacher competence in experimental and control groups were investigated. Besides, observations related with instructional practices at classroom, teacher and parent interviews were conducted. As a method, quantitative dominant mixed quasi experimental design is utilized. This research has been carried out in 2016-2017 school year in the district of Altindag, the town of Ankara, with nine elementary schools, fourteen teachers, ten parents and fourteen MMH of 367 mainstream classroom students . Third and fourth grade Turkish and Mathematics Assessments, Teacher Competence Form, Structured Observation Form, Semi-structured Teacher and Parent Interview Forms developed by the researcher and Walker McConnell Social Competence and School Adjustment Scale (Elementary Version) adapted by Uz Bas (2003) were applied as data collection devices. While analyzing quantitative data parametric (independent samples t-test, paired samples t-test) and non-parametric (Kruskal Wallis, Friedman, Mann Whitney U, Wilcoxon Signed Ranks Tests, General Linear Model) tests, for qualitative data content analysis were used. In order to calculate reliability Cronbach Alpha (0,83-0,95) and KR-20 (0,85-0,89) were used. As a result, according to teacher competence scores, Turkish and mathematics achievements, social competence and school adjustment scores of MMH students, between experimental and control groups there were no significant differences detected. Additionally, with respect to Turkish and mathematics achievements of mainstream classroom students, there were significant differences between groups in favour of experimental group. Also, there was found significant difference between first and second month observation scores of the teachers participated KEP Course. Kabul ve Onay i Öz ii Abstract iii Teşekkür iv İthaf Sayfası vii İçindekiler viii Tablolar Dizini x Şekiller Dizini xv Simgeler ve Kısaltmalar Dizini xvi Bölüm 1 Giriş 1 Problem Durumu 1 Araştırmanın Amacı ve Önemi 2 Araştırma Problemi 2 Sayıltı 3 Sınırlılıklar 3 Tanımlar 4 Bölüm 2 Araştırmanın Kuramsal Temeli ve İlgili Araştırmalar 6 Eğitim 6 İlkokul Eğitimi, Özel Eğitim ve Kaynaştırma 8 Zihin Engeli, Sınıf Öğretmeni ve Zihin Engellilerin Eğitimi 18 Kaynaştırma Alanıyla İlgili Araştırmalar 28 Bölüm 3 Yöntem 36 Araştırma Deseni 36 Çalışma Grubu 38 Veri Toplama Araçları 45 Kaynaştırma Eğitimi Programı (KEP) Kursu 51 Veri Toplama Süreci 59 Verilerin Analizi 67 Etik ve Araştırmacının Rolü 71 Araştırmanın İç ve Dış Geçerliği 74 Bölüm 4 Bulgular ve Yorumlar 77 KEP Kursu alan ve almayan öğretmenlerin sınıflarındaki öğrencilerin bütün (üç ve dördüncü sınıf Türkçe ve matematik dersleri) erişilerine göre farklılaşma durumu 77 KEP Kursu alan ve almayan öğretmenlerin sınıflarındaki öğrencilerin Türkçe erişilerine göre farklılaşma durumu 86 KEP Kursu alan ve almayan öğretmenlerin sınıflarındaki öğrencilerin matematik erişilerine göre farklılaşma durumu 101 KEP Kursu alan ve almayan öğretmenlerin sınıflarındaki HDZE öğrencilerin sosyal yeterlik ve okula uyum puanlarına göre farklılaşma durumu 116 KEP Kursu alan ve almayan öğretmenlerin yeterlik puanlarına göre farklılaşma durumu 118 KEP Kursu alan öğretmenlerin sınıflarında gözlenen öğretim yansımaları 120 KEP Kursu alan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi uygulamaları hakkında görüşleri 134 KEP Kursu alan öğretmenlerin sınıflarındaki HDZE öğrenci velilerinin kaynaştırma eğitimi uygulamaları hakkında görüşleri 142 Bölüm 5 Sonuç, Tartışma ve Öneriler 147 Sonuç 147 Tartışma 152 Öneriler 169 Kaynaklar 172 EK-A: Nitel Verilerin Kod ve Kategorilere Göre Dağılımı 190 EK-B: Etik Komisyonu Onay Bildirimi 193 EK-C: Araştırma ve Hizmetiçi Eğitim için Alınan Resmi İzinler 194 EK-Ç: Etik Beyanı 203 EK-D: Doktora Tez Çalışması Orijinallik Raporu 204 Ek-E: Thesis/Dissertation Originality Report 205 EK-F: Yayımlama ve Fikrî Mülkiyet Hakları Beyanı 206 Araştırmanın amacı, kaynaştırma sınıflarındaki öğretmenlere verilen eğitimin öğretmen yeterliklerine, zihin engelli çocukların erişilerine ve sosyal uyumlarına etkilerini incelemektir. Araştırmada Kaynaştırma Eğitimi Programı (KEP) Kursu alan ve almayan öğretmenlerin sınıflarındaki ilkokul üç ve dördüncü sınıf kaynaştırma ortamlarında öğrenim gören hafif düzeyde zihin engelli (HDZE) öğrencilerin ve akranlarının Türkçe ve matematik erişileri arasında anlamlı fark olup olmadığına bakılmıştır. Deney ve kontrol gruplarında yer alan HDZE öğrencilerin sosyal yeterlik ve okula uyum puanları, öğretmen yeterlik puanları arasındaki fark incelenmiştir. Ayrıca sınıf içi öğretim uygulamalarına ilişkin gözlemler, öğretmen ve veli görüşmeleri de gerçekleştirilmiştir. Yöntem olarak, nicel ağırlıklı karma yarı-deneysel desenden yararlanılmıştır. 2016-2017 öğretim yılının ikinci döneminde Ankara Altındağ ilçesinin bir semtinde yürütülen çalışma, dokuz ilkokul, on dört öğretmen, on veli ve on dördü HDZE olmak üzere 367 kaynaştırma sınıfı öğrencisi üzerinde uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen üç ve dördüncü sınıf Türkçe ve Matematik Değerlendirmeleri, Öğretmen Yeterlik Formu, Yapılandırılmış Gözlem Formu, Yarı Yapılandırılmış Öğretmen ve Veli Görüşme Formları, Uz Baş (2003) tarafından uyarlanan Walker McConnell Sosyal Yeterlik ve Okula Uyum Ölçeği (İlköğretim Versiyonu) kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde parametrik olan (Bağımsız örneklemler t-testi, eşleştirilmiş örneklemler t-testi) ve parametrik olmayan (Kruskal Wallis, Friedman, Mann Whitney U, Wilcoxon İşaretli Sıralar Testleri, Genel Doğrusal Model) testler, nitel verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. Güvenirlik hesaplamaları Cronbach Alpha (0,83-0,95) ve KR-20 (0,85-0,89) ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmenlerinin yeterlik puanlarına, HDZE öğrencilerin Türkçe ve matematik erişilerine, sosyal yeterlik ve okula uyum puanlarına göre deney ve kontrol grupları arasında anlamlı fark olmadığı bulunmuştur. Ayrıca, kaynaştırma sınıflarındaki öğrencilerin Türkçe ve matematik erişilerine göre deney grubu lehine gruplar arasında anlamlı fark olduğu görülmüştür. Gözlem formu puanlarına göre KEP Kursuna katılan öğretmenlerin birinci ay ile ikinci ay öğretim uygulamaları arasında da anlamlı fark bulunmaktadır. |