| Popis: |
Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Instytut Prawa; promotor rozprawy doktorskiej: ks. prof. dr hab. Antoni Dębiński Wymóg przynajmniej dwóch zgodnych zeznań w rzymskim procesie kognicyjnym został wprowadzony przez cesarza Konstantyna Wielkiego w 334 roku po Chrystusie. Konstytucja stanowiła, iż do ważnego skazania oskarżonego potrzeba było co najmniej dwóch zgodnych zeznań świadków. Wprowadzony wymóg dowodowy został później w średniowieczu nazwany zasadą testis unus testis nullus. Reguła miała fundamentalne znaczenie w prawie dowodowym, wzmacniając znacznie ochronę oskarżonego oraz gwarancję jego praw w procesie. Należy podkreślić, że na kilka wieków przed ogłoszeniem przez cesarza Konstantyna Wielkiego wspomnianej konstytucji, zasada testis unus testis nullus w swojej istocie, choć niedosłownie w takim samym brzmieniu - była już znana w Starym i Nowym Testamencie. Celem pracy jest ukazanie genezy zasady testis unus testis nullus oraz prześledzenie jej ewolucji w źródłach biblijnych oraz w źródłach prawa rzymskiego klasycznego i poklasycznego. Istotne jest również zwrócenie uwagi na proces recepcji tej zasady do sądownictwa kościelnego w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. W tym kontekście niezbędne jest jej porównanie na gruncie obu porządków prawnych i wskazanie na różnice istniejące między nimi w odniesieniu do prezentowanej zasady. Niniejsza dysertacja stanowi próbę udowodnienia tezy, iż zasada testis unus testis nullus posiadała swoje korzenie w źródłach biblijnych oraz w prawie rzymskim. The requirement for at least two consistent statements in the Roman cognito extra ordinem was introduced by Constantine the Great in 334. The Constitution provided that for a valid conviction of an accused person, at least to consistent statements of witnesses were necessary. Later, in the Middle Ages, the adoption of that evidence requirement was referred to as the rule testis unus testis nullus. The rule was of fundamental importance in the law of evidence to strengthen the protection of the accused and the guarantee of their rights in the trial. It is worth noting that a few centuries before the Emperor Constantine the Great announced the above mentioned Constitution, the rule testis unus testis nullus in its essence, although not literally in the same wording, was already well-known in the Old and New Testament. This work aims to present the origins of the testis unus testis nullus rule as well as to trace its evolution in the Biblical sources and the sources of classical ad post- classical Roman law. It is equally important to notice the process of reception of this rule by the ecclesiastical judiciary in the early years of Christianity. In this context, it is necessary to compare it under those two legal orders and to point out differences between them in relation to the discussed rule. This dissertation attempts at proving the thesis that the testis unus testis nullus rule is rooted both in the Bible and Roman Law. |
