| Popis: |
Genetik kaynaklar bakımından Akdeniz İklim Kuşağı'nda yer alan en önemli ülkelerden biri olan Türkiye'nin, doğal florasında yer alan gazal boynuzu türlerinin; ekolojisi, dağılımı ve bitkisel özellikleri hakkındaki bilgi oldukça sınırlıdır. Bu nedenle bu çalışmada, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi doğal alanlarından örneklenen yabani daryapraklı gazal boynuzu (DGB) populasyonlarının; morfolojik, agronomik, fenolojik ve tesis ömrü özellikleri ile gelişme formlarının belirlenmesi ve bu özellikler ile örnekleme alanlarının rakım, enlem ve boylam değerleri arasındaki ilişkilerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Örnekleme alanlarının rakımları 1 ile 1510 m arasında değişmiştir. Çalışmada 86 adet yabani DGB örneklenmiştir. DGB, çalışma yapılan her rakım derecesinde bulunmakla birlikte, bulunma sıklığı 1-300 m rakım aralığında daha fazla olmuştur. Diğer yandan gelişme formu hariç, incelenen tüm özelliklerin çok önemli varyasyonlar gösterdikleri belirlenmiştir. Bütün DGB populasyonları yatık gelişme formu göstermişlerdir. Çalışmadan elde edilen sonuçlar, DGB populasyonlarının düşük rakımlı alanlara daha iyi uyum sağladığını ve çalışılan bölgenin, başta otlakiye amaçlı ve hastalıklara dayanıklı yeni DGB çeşitlerinin geliştirilmesi olmak üzere yapılacak her türlü çalışmalar için zengin genetik materyal kaynağına sahip olduğunu göstermiştir. Existing information on the ecology, distribution and plant traits of Lotus taxa is scant for the natural flora of Turkey, which is one of the most important countries in the Mediterranean zone for genetic resources and genetic diversity of these species. Therefore, the aim of this study was to determine (i) morphologic, agronomic, phenologic, stand persistence traits and growth habits of some wild narrowleaf birdsfoot trefoil (NBT; Lotus tenuis Waldst. & Kit.), and (ii) the relationships between these traits and altitude, latitude or longitude of the natural habitats, the samples of which were obtained from diverse natural areas of Black Sea Region, Turkey. The altitudes of sampling sites ranged from 1 to 1510 m. A total of 86 wild NBT were sampled in the study. NBT was present in all ranges of altitude, although its frequency was the highest in altitudes between 1-300 m. On the other hand, considerable variations were determined for the investigated traits, except for growth habit in which all populations had decumbent growth habit. The results of the present study indicate that NBT better adapted to lowlands and studied region offers important genetic resources for further researches and also may serve as a valuable breeding material for new grazing-type and disease resistant NBT varieties. |
