Land use capability classification according to ecological conditions in Edremit and Zeytinli Creek basins (Balıkesir)

Autor: Durak, Melike
Přispěvatelé: Cürebal, İsa, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2019
Předmět:
Popis: Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Ana Bilim Dalı
İncelemeye konu olan Edremit Çayı ve Zeytinli Çayı havzaları, Ege Bölgesi'nin Kıyı Ege Bölümü'nün Edremit Yöresi'nde yer almakta olup, Edremit Çayı Havzası 119,9 km2, Zeytinli Çayı Havzası ise 137,8 km2 yüzölçümüne sahiptir. Bu çalışma, bahsi geçen akarsu havzalarında Türkiye'nin ekolojik koşullarını temel alan ve Atalay tarafından geliştirilen bir yöntem ile arazi kullanım kabiliyet sınıflarının belirlenmesine yönelik olarak hazırlanmıştır. Çalışma sonucunda belirlenen ekolojik koşulları temel alan yeni arazi kabiliyet sınıfları ile TOPRAKSU tarafından 1978 yılında belirlenen arazi kabiliyet sınıfları karşılaştırılmış ve değişim yönü ortaya konulmuştur. Çalışmanın hazırlık sürecinde, öncelikle literatür taraması yapılarak konu ve saha ile ilgili altyapı oluşturulmuştur. Daha sonra inceleme alanlarına ait 1/25.000 ölçekli topografya haritaları ve jeoloji haritaları temin edilerek ana materyal, jeomorfoloji ve iklim özelliklerini açıklayan haritalar hazırlanmıştır. Arazi kullanımı ve sosyo-ekonomik göstergeler haritaları 2018 uydu görüntüsü kullanılarak hazırlanmıştır. Kullanıcı denetimli çakıştırma (manual overlay) yöntemi sayesinde inceleme alanlarının arazi kullanım kabiliyet sınıfları belirlenmiştir. Tüm haritalar ve analizler ArcMap 10,5 yazılımı ile gerçekleştirilmiştir. İncelemeye konu olan her iki akarsu havzasının TOPRAKSU tarafından oluşturulmuş arazi kabiliyet sınıflaması ile ekoloji temelli yeni metodoloji ile üretilmiş arazi kullanım kabiliyet sınıfları arasında önemli farklar tespit edilmiştir. Edremit Çayı Havzası'ndaki arazi kullanım kabiliyet sınıflarındaki değişim 50,1 km2 ile havzanın %41,8'ine, Zeytinli Çayı Havzası'ndaki arazi kullanım kabiliyet sınıfları arasındaki değişim ise 32,02 km2 ile havzanın %23,2'sine denk gelmektedir. Tarıma uygun arazi kabiliyet sınıfları arasındaki değişimin yönü şu şekildedir; I. sınıf araziler, Edremit Çayı Havzası'nda %1,7 artarak %13,5'e Zeytinli Çayı Havzası'nda %1,3 artarak %3,7'ye yükselmiştir. II. sınıf araziler, Edremit Çayı Havzası'nda %1,9 azalarak %5,4'e Zeytinli Çayı Havzası'nda %2,3 azalarak %0,5'e düşmüştür. III. sınıf araziler, Edremit Çayı Havzası'nda %2 artarak %8'e yükselmiş Zeytinli Çayı Havzası'nda ise %0,6 azalarak %0,9 düşmüştür. IV. sınıf araziler, Edremit Çayı Havzası'nda %0,1 azalarak %11,3'e Zeytinli Çayı Havzası'nda ise %10,8 azalarak %2'ye düşmüştür. Tarıma uygun olmayan arazi kabiliyet sınıfları arasındaki değişimin yönü ise şöyledir; V. sınıf araziler, ekolojik koşulları temel alan yeni sınıflandırmaya göre Edremit Çayı Havzası'nda %3,4 Zeytinli Çayı Havzası'nda %3,1 alan kaplamakta olup TOPRAKSU tarafından belirlenen arazi kabiliyet sınıflandırmasında bulunmamaktadır. VI. sınıf araziler, Edremit Çayı Havzası'nda %9,8 azalarak %1'e düşmüştür. VI. sınıf araziler ekolojik koşulları temel alan yeni sınıflandırmaya göre Zeytinli Çayı Havzası'nda %0,3 alan kaplamakta olup TOPRAKSU tarafından belirlenen arazi kabiliyet sınıflandırmasında bulunmamaktadır. VII. sınıf araziler, Edremit Çayı Havzası'nda %2,9 artarak %55,5'e Zeytinli Çayı Havzası'nda %8 artarak %88,4'e yükselmiştir. VIII. sınıf araziler, Edremit Çayı Havzası'nda %1,7 artarak %1,8'e Zeytinli Çayı Havzası'nda %1 artarak %1,2'ye yükselmiştir. TOPRAKSU tarafından belirlenen arazi kabiliyet sınıfları ile "Atalay Yöntemi" temel alınarak belirlenen ekoloji temelli arazi kabiliyet sınıfları arasında görülen bu farklar A.B.D.'nin geliştirmiş olduğu arazi kullanım kabiliyet sınıflamasının ülkemiz için pek uygun olmadığını göstermiştir. Sonuç olarak arazi kullanımı ile ilgili planlama çalışmalarında mevcut yöntem yerine Türkiye şartlarına daha uygun olduğu belirlenen ekoloji temelli Atalay metodolojisinin kullanılmasının daha doğru sonuçlar vereceği düşünülmektedir.
The research's areas Edremit Creek Basin and Zeytinli Creek Basin is located in Coastal Aegean Section of Aegean Region in NW Turkey. Edremit Creek Basin 119,9 km2, Zeytinli Creek Basin covers 137,8 km2 area. This study is prepared to determine in the mentioned creek basins of land use capability classes according to the Turkey's ecological conditions by using new methodology developed by Atalay. Determined as a result of the study, the new land capability classes based on the ecological conditions and the land capability classes determined by TOPRAKSU in 1978 were compared and the direction of change was revealed. In the preparation process of the study ,making to literature review about field and subject, infrastructure has been created about the study area. Then, 1 / 25.000 scaled topography maps and geological maps of the study areas were provided and maps explaining the main material, geomorphology and climate characteristics were prepared. Land use and socio-economic indicators maps were prepared using 2018 satellite image. Land use capability classes of the study areas were determined by using user-controlled (manual overlay) method. All maps and analyzes were prepared by using ArcMap 10.5 software. Significant differences were determined between the land capability classification determined by TOPRAKSU and the new land use capability classes determined by using the Atalay Method in both of these creek basins. The change between land use capability classes in the Edremit Creek Basin corresponds to %41,8 of the basin with 50,1 km2. The change between land use capability classes in the Zeytinli Creek Basin corresponds to %23,2 of the basin with 32,02 km2. The direction of the change between the agricultural capability classes is as follows; I. class lands in the Edremit Creek Basin increased by 1,7% to 13,5%, in the Zeytinli Creek Basin increased by 1,3% to 3,7%. II. class lands in the Edremit Creek Basin decreased by 1,9% to 5,4%, in the Zeytinli Creek Basin decreased by 2,3% to 0,5%. III. class lands in the Edremit Creek Basin increased by 2% to 8%, in the Zeytinli Creek Basin decreased by 0,6% to 0,9%. IV.class lands in the Edremit Creek Basin decreased by 0,1% to 11,3%, in the Zeytinli Creek Basin decreased by 10,8% to 2%. The direction of the change between non-agricultural land capability classes is as follows; According to the new classification based on ecological conditions, V. class lands cover an area of 3,4% in Edremit Creek Basin and 3,1% in Zeytinli Creek Basin and are not included in the land capability classification determined by TOPRAKSU. VI. class lands in the Edremit Creek Basin decreased by 9,8% to 1%. VI. class lands classification based on ecological conditions, V. class lands cover an area of 0,3% in Zeytinli Creek Basin Basin and are not included in the land capability classification determined by TOPRAKSU. VII. class lands in the Edremit Creek Basin increased by 2,9% to 55,5%, in the Zeytinli Creek Basin increased by 8% to 88,4%. VIII. class lands in the Edremit Creek Basin increased by 1,7% to 1,8%, in the Zeytinli Creek Basin by 1% to 1,2%. These differences seen between the land capability classes determined by TOPRAKSU and the land capability classes determined based on the Atalay Method have shown that the land use capability classification developed by USA is not suitable for our country. As a result, it is thought that using the Atalay Method based on ecology determined to be more appropriate Turkey conditions instead of the existing method in land use planning studies will give more accurate results.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: