| Popis: |
Yüksek Lisans Tezi Halkbilimi, bir ülke ve ya belirli bir sahaya ilişkin maddi ve manevi alandaki kültürel öğeleri konu edinen ve bunları kendine özgü disiplin ve kuramlarıyla derleyen, sınıflandıran, çözümleyen ve sonrasında bütün çalışmaları sentezleyerek bir bileşime ulaşmaya çalışan bilim dalıdır. Çağımızda halkbilimi yerine folklor kelimesi de kullanılmaktadır. Folklor terimi ilk defa William John Thomas tarafından önerilmiş bir kavramdır. Ülkemizde folklor ilk defa İkdam'da Mehmet Fuat Köprülü tarafından kullanılmış daha sonraları bunun yerine halkiyat sözcüğü önerilmişse de Folklor sözcüğü daha geniş kitlelerde kendine yer bulmuştur. Halkbiliminin çalışma alanlarına baktığımız zaman bütün bilim dallarıyla iç içe olduğunu, bütün maddi ve manevi kültürel öğeleri incelediğini görmemiz mümkündür. Çalışmamızda bu öğelerden birisi olan geleneksel sporlardan güreşi ve bu sporla birlikte kurumlaşmış olan Kırkpınar Güreşlerini inceledik. Çalışmamızın birinci bölümünde Kırkpınar denince akla gelen ilk halk bilimsel öğe olan güreş sporunu tafsilatıyla anlatmaya çalıştık. Alt başlıklar halinde güreş sporunun kökeni, gelişimi ve Türklerde uygulanış şekillerini ele aldık. Kırkpınar güreşlerinin esası yağlı güreş olduğu için bilhassa yağlı güreşi detaylı bir şekilde incelemeyi uygun gördük. Çalışmamızın İkinci bölümünü, yine iki bölüm halinde inceledik. Birinci bölümde mekan, köken ve kültürel bellek bağlamında Kırkpınar Güreşleri'ni anlatmaya çalıştık. Bu bölümde Kırkpınar'ın tarihi, yeri, zamanı ve bunları ortaya çıkaran efsane ve kültlerle, güreşlerin öncesinde ve sonrasında yapılan bir takım ritüelleri inceledik. İkinci bölümde ise Kırkpınar Güreşleri etrafında oluşmuş somut ve soyut kültürel unsurları incelemeye çalıştık ve Mahmut Yar-ı Veli'nin hangi meslek grubunun piri olduğu konusunda görüşlerimizi dile getirdik. Sonuç kısmında, çalışmamızdan çıkarılabilecek senteze yer verirken, Kırkpınar Güreşleri'nin UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras listesine girmesini konu ettik ve çalışmamızı yaparken karşılaştığımız güçlükleri anlattık. Aynı zamanda güreş sporunun eski ihtişamına tekrardan kavuşması için çeşitli öneri ve görüşlerde bulunduk. Kaynakça bölümünü bilgi aktardığımız türlere göre tasnif etmeye çalıştık. Hem yaptığımız literatür taraması sonucu elde ettiğimiz veriler, hem de çalışmamızı sürdürürken görüştüğümüz kişilerden sonuçla söyleyebiliriz ki; Kırkpınar güreşleri, daha geniş anlamıyla güreş sporu, özüne dönmesi için bir çok çaba ve özveri istemektedir. Abstract Turkish nation created five wrestling kinds within its historical course. These wrestling kinds, labelled karakucak, aba, kuşak, şalvar and especially oil wrestling found a great place within Anatolian Turkishness. Oil wrestling competitions are made in several neighbourhoods of Anatolia and they are ornamented with fairs and festivals. The most famous of these competitions is Kırkpınar Historical Oil Wretling. Despite having been interrupted in many, periods, Kırkpınar Wrestling hasn't compromised its traditional structure. With a great importance regarding our culture, Kırkpınar an te carnivals which hapen around it haven't been examined and detected thoroughly as regards folklore. Our study was prepared in order to reveal folklore components having been occured around this event that has a great significance as to our national culture and we aim to complete the deficiencies in this field. The fact that Turkish nation maintain its culture which remained between east and west civilization turns out as a vulnerable issue in order for nations the preserve their cultures. Folklore studies generate the Turkish culture's basis of front which will form aganist the globalization. In this respect we think the thesis called The Examinig of Kırkpınar Wrestling in terms of Folklore will contribute to this base. |
