| Popis: |
CENTAUREA IBERICA VE C. TRIUMFETTII TÜRLERİ ÜZERİNDE FARMAKOGNOZİK ARAŞTIRMALARAdı ve Soyadı: Melek UlusoyluDanışman Adı: Prof. Dr. Elçin GürkanKabul Tarihi: 24/08/2004Program: DoktoraAnabilim Dalı: FarmakognoziÖZETBu çalışmada Centaurea iberica Trev. ex Sprengel ve C. triumfettii All. (Asteraceae) bitkilerinin toprak üstü kısımları fitokimyasal bakımından incelenmiştir.Çalışmada kullanılan bitkilerden C. iberica 23. 06. 1994 tarihinde Çatalca'dan (MARE 4473) C. triumfettii All. ise 19. 07. 2000 tarihinde Bolu-Kartalkaya'dan toplanmıştır (MARE 6385). Kurutulup toz edilen materyal üzerinde, fitokimyasal ön denemeler ve miktar tayinleri yapılmıştır. Yapılan literatür çalışmaları doğrultusunda, bitkilerin içerdiği maddeleri elde edebilmek ve biyolojik aktivitelerini belirleyebilmek amacıyla her iki bitkiye ait materyalden 3 ayrı madde grubuna (seskiterpen lakton, flavonoit, fenolik asit) ilişkin 6 ekstre elde edildi. Ekstrelerden saf bileşikler sütun, vakum likit, ince tabaka, preparatif ince tabaka kromatografileri ve Sephadex LH-20 sütunlar kullanılarak elde edildi. İzole edilmiş olan bileşiklerin yapı tayinleri için UV, IR , 1H, 13C NMR, EI-MS spektrumları ve standart maddelerle yapılan İTK karşılaştırmaları kullanıldı. Yapılan fitokimyasal araştırmalarda C. iberica'dan 14, C. triumfettii'den 11 bileşik, toplam 25 bileşik izole edilmiştir. Bileşiklerden 13'ü flavonoit, 5'i STL, 1'i asit, 3'ü steroit, 2'si triterpen ve 1'i de kumarin yapısındadır. Elde edilen ana ekstrelerin birkaç bakımdan biyolojik aktiviteleri kontrol edildi. Potansiyel sitotoksik aktivite tayini için Brine shrimp (Artemia salina), mikrobiyolojik aktivite tayinleri için agar oluk difüzyon ve tüp dilüsyon, antioksidan aktivite tayinleri için de DPPH ve İndirgeme Gücü metotları kullanılmıştır. Deneylerde standart madde olarak: sitotoksik aktivite için Sinaropikrin, Centaureidin, Sinarin, antibakteriyel aktivite için Meropenem, antifungal aktivite için Flukonazol, antioksidan aktivite için de BHA ve a-tokoferol kullanılmıştır. Elde edilen aktivite değerleri, halk arasında tıbbi tür olarak tanınan C. cyanus'a ait ekstrelerin değerleri ile karşılaştırılmıştır. SUMMARYPHARMACOGNOSIC RESEARCHES ON CENTAUREA IBERICA AND C.TRIUMFETTIIIn this study, the aerial parts of Centaurea iberica Trev ex. Sprengel and C. triumfettii All. (Asteraceae) have been investigated chemically.C.iberica was collected from Çatalca, on June 23th, 1994, whereas C. triumfettiiwas collected from Bolu-Kartalkaya, on July 19th, 2000.The premilinary experiments and assays were done on the air-dried , powdered material. In order to obtain the sunstances in the plants and to determine their biological activities, according to literature works, 6 extracts were obtained from the two plants worked on, containing substances belonging to the three different groups (sesquiterpene lactone, flavonoid, phenolic acid).The pure compounds were obtained from the extracts by using column, vacuum liquid, thin layer, preparative thin layer chromatographies and Sephadex LH-20 columns.UV, IR, 1H NMR, 13C NMR, EI-MS spectra and TLC comparisons with authentic samples were used for the structure elucidation of the purified compounds.14 purified compounds from C.iberica, 11purified compounds form C. triumfettii, totally 25 pure compounds were isolated in our phytochemical investigations, these beings 13 flavonoids, 5 sesquiterpene lactones, 1 phenolic acid, 3 steroids, 2 triterpenes and 1 coumarin.The biological activities of the obtained extracts were controlled with Brina Shrimp (Artemia salina), agar whell diffusion, DPPH, reducing power methods.Cynaropicrin, Cynarin, Centaureidin, Fluconazol, Meropenem, BHA, a-tocoferol were used as authentic samples in the biological activity methods.The obtained activity results were compared with the results of C.cyanus that is known as medicinal species in folk medicine. |
