| Popis: |
oz DOKTORA TEZİ PETROL AĞIR KESİMLERİ İLE KÖMÜRLERİN BİRLİKTE SIVILAŞTIRILMASI VE JET YAKITI ELDESİ Arif HESENOV ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KİMYA ANABİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. Oktay ERBATUR Yıl: 2004, Sayfa: 170 Jüri : Prof. Dr. Oktay ERBATUR Prof. Dr. Mesut ANIL Prof. Dr. Murat EROL Doç. Dr. Bilgehan GÜZEL Doç. Dr. E. Sultan GİRAY Yüksek kükürtlü linyitlerden Çayırhan ve Kangal kömürleri petrol ağır kesimleri olan asfalt ve vakum rezidi ile birlikte sıvılaştırıldı. Amonyumheptamolibdat yüklenmiş linyitler daha önceden hidrojenasyon katalizörü yüklenmiş petrol ağır fraksiyonu ile çeşitli oranlarda harmanlanarak değişik proses sıcaklıkları ve basınçlarında ve sabit proses süresinde sıvılaştırılmışlardır. Sıvılaştırılma ürünleri oil, asfalten + preasfalten, gaz ve katı artık kesimlerine ayrıldı. Değişik kömür/petrol rezidi oranlarındaki örneklerin sıvılaştırma ürün kesimlerindeki oransal farklılaşma eğilimleri genellikle aynı olup, petrol rezidinin kömüre oranla fazla olduğu örneklerde toplam dönüşüm ve oil verimleri daha yüksek gerçekleşirken gaz ürünleri açısından tersi durum gözlenmiştir. En yüksek oil verimi % 81.1 ile 3:1 oranında vakum rezidhkömür karışımının sıvılaştırılmasından elde edilmiştir. Çayırhan linyiti karışımlarından elde edilen toplam dönüşüm ve oil verimleri aynı koşullarda Sivas Kangal linyiti karışımlarından elde edilen değerlere göre daha yüksektir. Oksijen içeriği oldukça yüksek olan Sivas Kangal linyiti karışımlarında gaz oluşumu daha fazla gerçekleşmiştir. Diğer taraftan alifatik içeriği daha yüksek olan vakum rezidi-kömür karışımları, asfalt-kömür karışımlarına kıyasla daha yüksek oil verimi vermişlerdir. Oil ürünlerinin ve bunların jet kesimlerinin ayrıntılı analizleri gerçekleştirildi.. Jet yakıtı kesimlerinin analizleri ve ısıl kararlılık testleri sonuçları kömür-petrol rezidi karışımlarının katalitik hidrojenasyonu sonucu ısıl kararlılığı fazla olan yüksek nitelikli jet yakıtı elde edilebileceğini ortaya koydu. Anahtar kelimeler: Birlikte-sıvılaştırma, yüksek kükürtlü linyit, petrol rezidleri, jet yakıtı ABSTRACT PhD THESIS CO-LIQUEFACTION OF HIGH-SULFUR LIGNITES BLENDED WITH PETROLEUM HEAVY BOTTOMS ArifHESENOV DEPARTMENT OF CHEMISTRY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCE UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. Oktay ERBATUR Year: 2004, Pages: 1 70 Jury : Prof. Dr. Oktay ERBATUR Prof. Dr. Mesut ANIL Prof. Dr. Murat EROL Assoc. Prof. Dr. Bilgehan GUZEL Assoc. Prof. E. Sultan GİRAY Two high-sulfur lignites, Cayirhan and Kangal were co-liquified with petroleum vacuum residue and with petroleum asphalt. Lignites were impregnated with ammoniumheptamolibdate as the catalyst precursor and then blended with the petroleum heavy bottom which had been pre-treated with the hydrotreating catalysts. Liquefaction experiments with blends of different petroleum heavy bottom to lignite ratios were carried out at various process temperatures and pressures at a constant process duration. Liquefaction products were separated into oil, asphaltene+preasphaltene, gas, and char. The trends of change of yields of various fractions with respect to the change of components in the blends were all similar; i.e. while total conversions and oil yields increased as the ratio of the petroleum heavy bottom fractions increased in the blend while the reverse was true for gaseous products yields. Highest oil yield (81.1 %) was obtained in the co-liquefaction of Petroleum vacuum residue/Cayirhan lignite (Wt ratio 3 /.I, as written) blend. Conversions and oil yields obtained in the liquefaction of Cayirhan blends were higher than those corresponding figures obtained with Kangal blends. Kangal lignite with its lower rank than Cayirhan and with the considerably high oxygen functional group content triggered gas formation. On the other hand, vacuum residue with its higher aliphatic content than that of asphalt contributed to the formation of oil. Detailed analysis of oils and their jet fuel fractions were carried out. The contents of jet fuel fractions and their temperature stability tests had shown that high quality jet fuel with high temperature stabilities could be obtained by catalytic hydrogenation of coal and petroleum residua. Keywords: Co-liquefaction, high-sulfur lignite, petroleum residua, jet fuel [I 210 |
