| Popis: |
TEZ9096 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2011. Kaynakça (s. 109-120) var. xvii, 121 s. : res. ; 29 cm. Deficiency of sulfur (S), iron (Fe) and zinc (Zn) are major problems of plant production affecting yield and quality parameters. Similar in plant production, Fe and Zn deficiencies are also significant global nutritional problems for human beings. For this reason, genetic and agronomic biofortification studies with staple food crops are continuously being intensified. In this thesis study, chlorophyll (SPAD), yield, phytosiderophore release rate and Fe, Zn, N and S concentrations were evaluated in bread (T. Aestivum cv. Adana 99) and durum (T. Durum Desf. cv. Sarıçanak 98) wheat cultivars grown in soil and solution culture with different Fe, Zn and S supply. In vegetative stage low S supply resulted in reductions of chlorophyll, N and particularly S concentrations, whereas N/S ratio was significantly enhanced and Fe and Zn values remained unaffected upon varied S supply. In generative stage, as expected, low S supply resulted in significant reductions of grain and straw yields and harvest index in both wheat cultivars. Low supply of S had no significant impact on grain Zn or N concentrations, however grain Fe values were reduced particularly in the bread wheat cultivar. In nutrient solution experiment, low S supply reduced the root phytosiderophore release rate. Thus, it was suggested that reduction in Fe concentration under low S supply is possibly a result of a restricted synthesis of S dependent phytosiderophores. Bitkisel üretimde kükürt (S), demir (Fe) ve çinko (Zn) noksanlıkları verim ve kalite parametrelerini etkileyen yaygın beslenme sorunlarıdır. Demir ve Zn noksanlığı bitkisel üretimde olduğu gibi insan beslenmesi için de önemli bir global beslenme problemidir. Bu nedenle tarımsal ürünlerin Fe ve Zn ile zenginleştirilmesi için genetik ve agronomik biyofotifikasyon çalışmaları hızla artmaktadır. Bu tez çalışmasında toprak ve besin çözeltisi kültüründe yetiştirilen ekmeklik (T. Aestivum cv. Adana 99) ve makarnalık (T. Durum Desf. cv. Sarıçanak 98) buğday çeşitlerinin klorofil (SPAD), verim, Fe, Zn, N ve S konsantrasyonu ile kök fitosiderofor salgı oranları farklı Fe, Zn ve S uygulamaları altında araştırılmıştır. Düşük S uygulaması vegetatif dönemde klorofil, N ve özellikle S konsantrasyonunun azalmasına, N/S oranının ise önemli oranda artmasına neden olmuş, Fe ve Zn değerleri ise S uygulamalarından etkilenmemiştir. Generatif dönemde düşük S uygulaması her iki genotipte beklendiği üzere tane ve sap-saman verimi ile hasat indeksinin önemli oranda azalması ile sonuçlanmıştır. Düşük S uygulaması tanede Zn ve N konsantrasyonuna belirgin bir etki yapmazken tane Fe değerleri özellikle ekmeklik buğday çeşidinde azalmıştır. Besin çözeltisi denemelerinde düşük S uygulaması kök fitosiderofor salgısını önemli oranda azaltmıştır. Bu nedenle, düşük S uygulamasında Fe konsantrasyonunda gözlenen azalmanın, fitosiderofor sentezindeki düşüş ile ilişkili olduğu sanılmaktadır. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2009YL83. |
