| Přispěvatelé: |
Yıldız, Ali Kemal Yıldız, Enstitüler, Dış Ticaret Enstitüsü, Uluslararası Ticaret ve Avrupa Birliği Hukuku Ana Bilim Dalı, Yıldız, Ali Kemal, Uluslararası Ticaret Hukuku ve Avrupa Birliği Anabilim Dalı |
| Popis: |
Tez (Doktora) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi Kaynakça var. Self-determinasyon uluslararası hukukun en önemli kavram ve ilkelerinden biridir. Bu ilke son yüzyılda sömürgeciliğin tasfiyesi ve yeni devletlerin ortaya çıkmasında önemli rol oynamıştır. Günümüz dünyasında da siyasi haritaların belirlenmesinde aynı işlevi görmektedir. Nitekim, Sovyetler Birliğinin ve Yugoslavya’nın parçalanmasında ayrılan devletler bu ilkeye dayanarak ayrılıklarını meşrulaştırdılar. Önceleri siyasi bir ilke olarak görülen kavram, BM kararlarıyla bir insan hakkı mertebesine yükselmiş, halkların hakkı olarak kodlanmıştır. Çalışmanın amacı, geçmişte sömürge altında olan halkların kurtuluşuna vesile olan ilkenin bugün, hangi halkların hakkı olduğunu ve ayrılıkçı, etnik hareketler bakımından nasıl bir işlev gördüğünü incelemektir. Self-determination is one of the most significant concepts and principles of international law. In the last century, it played a major role in purging the colonialism and facilitating the emergence of new states. In today’s world, it also serves the function in determining political maps. In fact, the newly emergent states preceding the separations of the Soviet Union and Yugoslavia justified their secession based on this right. The concept, which was previously regarded as a political principle, was risen to a human rights level with the UN decisions and coded as a right of peoples. The aim of this study is to investigate which peoples have the right to this principle, which led to the salvation of the peoples under colonial rule in the past, and what kind of function it has in term of secessionist and ethic conducts. İÇİNDEKİLER Özet ... viii Abstract ... viii Kısaltmalar ... ix GİRİŞ ... 1 1. SELF-DETERMİNASYON HAKKININ TARİHİ GELİŞİMİ VE KAVRAMSAL ÇERÇEVESİ ... 4 1.1. Tanım ... 4 1.1.1. SD’nin Niteliği ... 8 1.1.2. Hakkın Öznesi ... 10 1.1.3. Azınlıklar ve SD ... 14 1.2. Kendi Kaderini Tayin Hakkının Tarihi Gelişimi ... 20 1.2.1. Cemaatten Millete Geçiş. ... 20 1.2.2. Amerika Bağımsızlık Bildirgesi ... 25 1.2.3. Fransız İhtilali ... 27 1.2.4. Milliyetler ilkesi, Milliyetçilik ve Ulus Devlet ... 30 1.2.5. Lenin ve Kendi Kaderini Tayin Hakkı ... 35 1.2.6. Wilson Prensipleri ... 39 1.2.6.1.Wilson İlkelerinin Türkiye Yansımaları ... 41 1.2.7. Milletler Cemiyeti Dönemi ... 43 1.2.7.1. Aaland Adaları Sorunu ... 45 1.3. Birleşmiş Milletler Dönemi ve Genel Kurul Kararları ... 46 1.3.1. BM Genel Kurulu’nun 1514 (XV) Sayılı Kararı ... 48 1.3.2. BM Genel Kurulu’nun1541 (XV) Sayılı Kararı ... 50 1.3.3. BM Genel Kurulu’nun 2625 (XXV) Sayılı Kararı ... 51 1.3.4. İkiz Sözleşmeler ... 54 1.3.5. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi (AİHHS) ... 58 1.3.6. AGİT ve Helsinki Nihai Senedi ... 60 1.4. Uluslararası Adalet Divanı Kararlarında Self-Determinasyon ... 63 1.4.1.Namibya Kararı ... 63 1.4.2. Batı Sahra Kararı ... 64 1.4.3. Doğu Timor Kararı ... 66 1.4.4. Kosova Danışma Görüşü ... 67 1.5. Kendi Kaderini Tayin Hakkı’nın Hukuki Boyutu ... 70 1.5.1. İnsan Hakkı Olarak Self-Determinasyon ... 71 1.5.2. SD ve Jus Cogens ... 71 1.5.3. Erga Omnes Özelliği ... 73 1.5.4. Ülkesel Bütünlük İlkesi ... 75 1.5.5. İçişlerine Karışmama İlkesi ... 76 1.5.6. SD ve Uti Possidetis ... 77 1.5.7. Kuvvet Kullanma Yasağı ... 78 2. SELF-DETERMİNASYON HAKKI’NIN TÜRLERİ, AYRILMA HAKKI VE TEORİLER ... 81 2.1.İçsel Kendi Kaderini Tayin ... 81 2.1.1. Özerklik ... 84 2.1.2. Federalizm ... 89 2.2. Dışsal Kendi Kaderini Tayin Hakkı ... 91 2.2.1. Sömürge Halkları ... 93 2.2.2.Yabancı Yönetimindeki Halklar ... 98 2.3. Ayrılma Hakkı Ve Türleri ... 100 2.3.1. Rızaya Dayalı Ayrılma ... 101 2.3.2.Anayasal Ayrılma ... 101 2.3.3. Politik Müzakerelerle Ayrılma ... 103 2.3.4.Tek taraflı Ayrılma ... 104 2.4. Ekonomik Kendi Kaderini Tayin Hakkı ... 104 2.5.Ayrılma ve Kimlik Sorunları ... 110 2.6. Ayrılma Teorileri ... 112 2.6.1. İyileştirici Haklar Teorisi ... 112 2.6.2. Tercih Teorisi ... 115 2.6.3.Ulusalcı Teori ... 118 2.6.4. Marksist Teori ... 120 2.7. Devlet Olmanın Şartları ve Devletlerin Tanınması ... 124 2.7.1. Montevideo Sözleşmesi ve Bogota Şartı ... 125 2.7.2. Devletlerin Tanınması ... 128 2.7.3.Tanımanın Hukuki Boyutu ... 128 2.7.3.1.Açıklayıcı Teori ... 131 2.7.3.2. Kurucu Teori ... 132 2.7.3.3. Kurucu - Kolektif Teori ... 134 2.7.4.Tanımanın Siyasi Boyutu ... 134 2.7.5. Tanınmanın Şekilleri ... 135 2.8. Etnik Uyuşmazlıkların Çözümü ve SD ... 138 3. AYRILMA GİRİŞİMLERİ VE UYGULAMALAR ... 143 3.1. Güney Sudan ... 143 3.2. Kıbrıs ... 144 3.2.1.Tarihi Gelişim ... 145 3.2.2. Kıbrıs Cumhuriyeti ... 148 3.2.3. Kıbrıs Harekâtı ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Kurulması ... 151 3.2.4. Kıbrıs Halkının Self-Determinasyon Hakkı ... 155 3.3.Kosova’nın Bağımsızlığı ve Kendi Kaderini Tayin ... 156 3.4. Katalonya Sorunu ve Self Determinasyon ... 162 3.4.1. Tarihi Gelişim ... 162 3.4.2.Ayrılma Talebinin Nedenleri ... 165 3.4.3. Self-Determinasyon Bağlamında Katalonya ve Ayrılma Hakkı ... 167 3.5. Çeçenistan Sorunu ... 169 3.5.1. Tarihi Gelişim ... 170 3.5.2. Bolşevik Devriminden Sonra ... 172 3.5.3.Sovyet Sonrası Dönem ... 174 3.5.4.Çeçen Halkının Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı ... 180 3.6. Kürt Meselesi ... 182 2.6.1. Kürdistan Neresi? ... 184 3.6.2.Tarihi Gelişim ... 186 3.6.3. PKK ve Kürt Milliyetçiliği ... 190 3.6.4. Kürt Meselesinin Nedenleri ... 197 3.6.5. Çözüm Arayışları ve Yaklaşımlar ... 208 3.6.5.1. TKP ve Kürt Meselesi ... 209 3.6.5.2. TİP ve Kürt Meselesi ... 210 3.6.5.3. SHP -CHP ve Kürt meselesi ... 212 3.6.5.4. MHP-Türk Milliyetçiliği ve Kürt Meselesi ... 213 3.6.6. Lozan, Azınlıklar ve Kürt Meselesi ... 218 3.6.7. Kürt Meselesinin Dış Boyutu ... 223 3.6.8. Demokratik Özerklik ... 226 3.6.9. Kendi Kaderini Tayin ve Türkiye Kürtleri ... 234 3.7. Filistin ... 247 3.7.1. Tarihi Gelişim ... 248 3.7.2. Filistin ve Osmanlılar ... 250 3.7.3. İsrail Devletinin Kurulması ... 251 3.7.4. İsrail’in Devlet Yapısı ... 256 3.7.5. İsrail’in Dış Politikası ... 258 3.7.6. Filistin Halkının Self-Determinasyon Hakkı ... 260 SONUÇ ... 266 KAYNAKÇA ... 272 |
