Popis: |
The purpose of this study is to examine the moderating effect of individualism-collectivism and the mediating effect of mobbing on the relationship between paternalistic leadership and organizational cynicism. It was investigated in the case of paternalistic leadership practices, if there is a significant difference between perceptions of mobbing whether the employees are individualist or collectivist and the mediating effect of mobbing on the relationship between managers' paternalistic leadership practices and organizational cynicism. With this purpose; paternalistic leadership which is our independent variable, mobbing which is our mediating variable and organizational cynicism which is our dependent variable were considered in single dimension. Individualism-collectivism which is the moderator was considered in two dimension such as individualism and collectivism. The research was carried out in Ankara Polatlı Organized Industrial Zone with the participation of 333 participants in the field of security and production. With the use of AMOS program, it has been found that collectivism has a moderator effect on the relationship between paternalistic leadership and mobbing. In the study, it has been found that employees with high collectivist characteristics; perceived less mobbing as they perceive their leader as paternalistic (The findings revealed that in high collectivist individuals, the perception of mobbing decreased when the perception of paternalistic leadership increased). Although the same effect was expected for individualism and the regression model was significant; it was found that individualism did not have a moderator effect on the relationship between paternalistic leadership and mobbing. With the mediation question that we investigate in the study; it was determined that the mobbing variable has a partial mediation role between paternalistic leadership and organizational cynicism. KABUL VE ONAY İ BİLDİRİM İİ YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI İİİ ETİK BEYAN İV TEŞEKKÜR V ÖZET Vİİ ABSTRACT İX İÇİNDEKİLER Xİ ŞEKİLLER DİZİNİ XVİ GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM 6 ÇALIŞMADAKİ DEĞİŞKENLER VE DEĞİŞKENLER ARASINDAKİ İLİŞKİLER 6 1.1.LİDER, LİDERLİK VE BABACAN LİDERLİK 6 1.2. BİREYCİLİK-TOPLULUKÇULUK DEĞERLERİ 21 1.2.1. Kültürel Değerler 21 1.2.2. Bireycilik-Toplulukçuluk 24 1.2.3. Yatay ve Dikey Bireycilik-Toplulukçuluk 27 1.3. YILDIRMA (MOBBİNG) 31 1.3.1. Yıldırmanın Tanımı 31 1.3.2. Yıldırmanın Aşamaları 35 1.3.3. Yıldırmanın Sonuçları 38 1.3.4. Bireycilik/Toplulukçuluk - Yıldırma İlişkisi 39 1.3.5. Babacan Liderlik - Yıldırma İlişkisi 43 1.3.6. Babacan Liderlik - Bireycilik/Toplulukçuluk İlişkisi 46 1.4. ÖRGÜTSEL SİNİZM 49 1.4.1. Örgütsel Sinizmin Oluşmasında Etkili Olan Faktörler ve Örgütsel Sinizmin Sonuçları 53 1.4.2. Yıldırma - Örgütsel Sinizm İlişkisi 59 1.4.3. Babacan Liderlik - Örgütsel Sinizm İlişkisi 61 İKİNCİ BÖLÜM 64 ALAN ARAŞTIRMASI 64 2.1. ARAŞTIRMANIN KONUSU, AMACI VE ÖNEMİ 64 2.1.1.Araştırmanın Konusu 64 2.1.2.Araştırmanın Amacı 64 2.1.3.Araştırmanın Önemi 66 2.3.ARAŞTIRMANIN MODELİ 68 2.4. ARAŞTIRMANIN HİPOTEZLERİ 69 2.5. ARAŞTIRMADA VERİ TOPLAMA VE KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARI 73 2.5.1. Babacan Liderlik Ölçeği 73 2.5.2. İşyerinde Psikolojik Taciz Ölçeği 74 2.5.3. Bireycilik-Toplulukçuluk Ölçeği 75 2.5.4. Örgütsel Sinizm Ölçeği 76 2.6. KULLANILAN ÖLÇME ARAÇLARINA İLİŞKİN FAKTÖR ANALİZLERİ 77 2.7. ARAŞTIRMA BULGULARI 80 2.7.1. Demografik Değişkenlere İlişkin Veriler 81 2.7.2. Bağımlı, Bağımsız, Düzenleyici ve Aracı Değişkenlere İlişkin Veriler 82 2.7.3. Değişkenler Arasındaki Korelasyonlar 83 2.7.4. Modelin Analizi 84 2.7.4.1. Bireycilik ve Toplulukçuluk Değişkenlerinin Babacan Liderlik-Yıldırma İlişkisinde Düzenleyicilik Rolünün Analizi 84 2.7.4.2. Ek Analiz: Bootstrapping Metodu ile Aracılık Etkisinin Test Edilmesi 91 2.8.TARTIŞMA, SONUÇ VE ÖNERİLER 95 KAYNAKÇA 105 EK-1. ORİJİNALLİK RAPORU 129 EK-2. ETİK KURUL ONAY YAZISI 130 EK-3. ÖLÇEK İZİN YAZILARI 131 Bu çalışmanın amacı, babacan liderlik ile örgütsel sinizm algısı arasındaki ilişkide yıldırma algısının aracılık, bireycilik-toplulukçuluk değişkeninin ise düzenleyici etkisini tespit edebilmektir. Yöneticilerin babacan liderlik uygulamaları durumunda, çalışanların bireyci veya toplulukçu olmaları ile yıldırma yaşama algıları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı ve yöneticilerin babacan liderlik uygulamaları ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkide yıldırmanın aracılık etkisi araştırılmıştır. Bu maksatla bağımsız değişken olan babacan liderlik, aracı değişken olan yıldırma ve bağımlı değişken olan örgütsel sinizm tek boyutlu olarak kullanılmıştır. Düzenleyici değişken olan bireycilik-toplulukçuluk ise bireycilik ve toplulukçuluk olarak iki şekilde incelenmiştir. Araştırma Ankara Polatlı’da Organize Sanayi Bölgesinde güvenlik ve üretim sahasında faaliyet gösteren 333 katılımcı ile yürütülmüştür. AMOS programı kullanılarak yapılan analizler sonucunda toplulukçuluğun, babacan liderlik ile yıldırma arasındaki ilişkide düzenleyici bir etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, yüksek toplulukçu özelliklere sahip çalışanların; yöneticilerini babacan lider olarak algılamaları arttıkça daha düşük seviyede yıldırma algıladıkları (Yüksek toplulukçu kişilerde, babacan liderlik algısı arttıkça, yıldırma algısının azaldığı) tespit edilmiştir. Aynı etkinin bireycilik için de beklenmesine ve regresyon modeli anlamlı olmasına rağmen bireyciliğin, babacan liderlik ile yıldırma arasındaki ilişkide düzenleyici bir etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir. Çalışmada aracılık ile ilgili olarak, yıldırma değişkeninin babacan liderlik ve örgütsel sinizm arasında kısmi aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir. |