Ankara Devlet tiyatrosunda sahnelenen çocuk oyunu metinlerinin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi (2005/2006-2014/2015)

Autor: Bayrakdar, Emre
Přispěvatelé: Maltepe, Sedat, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maltepe, Saadet, Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2017
Předmět:
Popis: Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
Bu araştırmada, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğüne yakınlığı ve ülkenin başkenti olması sebebiyle tiyatro politikalarına ve çalışmalarına yön verme bakımından önemli görev ve sorumluluğa sahip olan Ankara Devlet Tiyatrosunda 2005/2006 - 2014/2015 sezonları arasında sahnelenen çocuk oyunu metinleri çocuğa görelik ilkesi açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada sözü edilen sezonlar arasından seçilen on (10) çocuk oyunu metninin, dramatik ve içerik boyutlarının çocuğu ne derecede kavradığı ile oyun metinlerinin çocukların eğitimsel ve dil gelişimlerine katkı getirecek özellikleri taşıyıp taşımadığı incelenmiştir. Çalışma betimsel tarama modeliyle yapılmıştır. 2005/2006 - 2014/2015 yılları arasında Ankara Devlet Tiyatrosunda sahnelenen yerli ve uyarlama çocuk oyunları içerisinden tabaka örnekleme yöntemiyle her sezondan bir oyunun seçilmesi kaydıyla on (10) oyun metni belirlenmiştir. Nitel araştırma veri toplama tekniği içerisinde yer alan doküman incelemesi ile veriler toplanmıştır. Toplanan veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Verilerin analizinde; dramatik yapı, içerik, eğitim ve dil gelişimi kategorileri belirlenerek bu kategorilerde oyunların duygusal yönlerine bakılmıştır. İçerik ve eğitim kategorilerinde yapılan incelemede; Okvuran, Tavşancıl ve İlhan (2006)’ın belirlemiş olduğu alt kategoriler kullanılmıştır. Dil gelişimi için yapılan değerlendirmede yeni bir inceleme kategorisi oluşturulmuştur. Oyun metinleri eğitim ve dil gelişimi kategorilerine göre incelenirken araştırma birimi olarak oyunlardaki replikler alınmış ve bu bağlamda olumlu, olumsuz ve karışık olarak kodlanmıştır. İçerik açısından yapılan incelemede analiz birimi bütün oyun kabul edilerek kategoriye ait özel alanlar dikkate alınarak değerlendirme yapılmıştır. Çocuk oyunları metinlerinin dramatik çözümlemesi, tiyatro inceleme yöntemleri dikkate alınarak yapılmıştır. Oyunlar; “Oyun Hakkında Ön Bilgi”, “İçeriğe İlişkin Öğeler”, “Biçime İlişkin Öğeler” başlıkları altında incelenmiştir. Yapılan değerlendirmelere göre incelenen on (10) çocuk oyunu metninin, tiyatro eserlerinde bulunması gereken dramatik unsurların büyük çoğunluğunu barındırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın içerik boyutundaki sonuçlarına bakıldığında; tüm oyunlardaki olayların mantıklı ve tutarlı bir şekilde ilerlediği, oyun metinleri yazılırken dil kurallarına dikkat edildiği tespit edilirken oyunlarda en fazla olumsuz özellik taşıyan özel alt alan “Karakter Tanıtımı” olarak belirlenmiştir. Eğitim boyutunda; en fazla ileti taşıyan özel alt alanın “Olumlu Alışkanlık Kazandırma” olduğu saptanırken en az ileti taşıyan özel alt alan “Kendiyle Barışık Olma-Kendini Beğenme” olarak hesaplanmıştır. Ayrıca bu kategoride olumsuz iletilerin oranının azımsanamayacak kadar fazla olduğu dikkat çekmiştir. Dil gelişimi boyutunda, inceleme sırasında en fazla tespit edilen özel alt alan “Yeni Kelime-İfade Kazandırma” olurken en az tespit edilen özel alt alan “Atasözü” olmuştur. Hesaplamalarda, “Atasözü” oranın çok düşük çıkması; oyunlarda bu alana daha fazla önem verilmesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.
In this research, the texts of children's plays staged between the years 2005/2006 - 2014/2015 at the Ankara State Theater, which has an important duty and responsibility in terms of directing the theater policies and activities due to being close to the General Directorate of State Theater and being the capital of the country, were evaluated in terms of the principle of child-appropriateness. In this study, ten (10) children's plays’ texts selected from the aforementioned seasons were examined to see to what extend the child has apprehended the dramatic and content dimensions of the plays and whether the plays texts bear the characteristics that contribute to the educational and language development of children or not. The study was done by descriptive survey model. Ten (10) plays texts were selected from among domestic and adaptation children's plays staged at the Ankara State Theater between 2005/2006 and 2014/2015, with a selection of plays by layer sampling method, one for each year. The required data were collected via an examination of the document included in qualitative research data gathering technique. The collected data were analyzed by content analysis method. In the analysis of the data, the categories of dramatic structure, content, education and language development were determined and the emotional aspects of the plays were examined in these categories. The subcategories of Okvuran, Tavşancıl and İlhan (2006) were used in the content and education categories. A new review category has been established for evaluation of language development. Theater scripts were analyzed according to the categories of education and language development, while the cues were taken as research units and coded as positive, negative and mixed in this context. In contextual analysis, the unit of analysis was accepted as the whole play and the evaluation was made considering the special areas belonging to the category. Children’s plays texts dramatic analysis were made by considering the drama analysis methods. Plays were scrutinized in three different titles as "Preliminary Information on the Play", "Items Related to the Content", and "Items Related to the Form". According to the assessments, it has resulted that children’s play texts which were analyzed contain/carry most of the dramatic elements that have to be found in theatre works. Considering the context based results as regards to the conducted research, it is determined that the events in all plays proceed reasonably and consistently, and when the scripts are written, the language rules are paid attention. The special subfield which has the most negative features in plays is defined as "Character Presentation". In terms of education; the private subfield carrying the maximum number of messages is determined as the "Positive Behavior Acquisition", while the lowest specific subfield carrying the message is defined as "Being Self-Conscious". It is also noted that the proportion of negative messages in this category is considerably high. In the aspect of language development, the special subfield that was determined at the most during the research was "New Word-Expression Acquisition" whereas the least specific subfield was "Proverb". The ratio of "Proverb" being too low as a result of the analysis has revealed that it is necessary to pay more attention to this area in plays.
Bu tez çalışması Balıkesir Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından “2014/146” nolu proje ile desteklenmiştir.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: