| Přispěvatelé: |
Serin, Hüseyin, İÜC, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Çakan, Hüseyin, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı |
| Popis: |
Okullardaki Bürokrasi ile Öğretmen Liderliği Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: İstanbul İli Arnavutköy İlçesi ÖrneğiAraştırmanın amacı İstanbul ili Aranavutköy ilçesinde görevli öğretmenlerin algılarına göre sergilenen öğretmen liderliği davranışlarının düzeyi ile okulların bürokratik yapısı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama türündedir. Araştırmanın evreni 2018 2019 Eğitim Öğretim yılında İstanbul ili Arnavutköy ilçesinde bulunan 95 eğitim kurumunda kadrolu ve sözleşmeli olarak görev yapan 1830 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi iki aşamalı basit seçkisiz yöntemle belirlenmiştir. Birinci aşamada 95 eğitim kurumundan basit seçkisiz olarak belirlenen 15 okul seçilmiş olup, ikinci aşamada bu kurumlarda görev yapan 474 öğretmen basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilerek örneklem tespit edilmiştir. Araştırmada Beycioğlu ve Aslan (2010) tarafından geliştirilen `Öğretmen Liderliği Ölçeği` ile Öztürk (2001) tarafından geliştirilen `Okulların Bürokratik Özellikleri Ölçeği` ölçekleri kullanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilerin analizinde Kolmogorov-Smirnov, Shapiro-Wilk, Mann Whitney ve U- Kruskal Wallis testlerinden yararlanılmıştır. Ayrıca yapı geçerliğine ilişkin kanıt elde etmek adına doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi MPlus programı, parametrik olmayan testler ise SPSS paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda İstanbul İli Arnavutköy İlçesinde görevli öğretmenlerin algısına göre bürokrasinin örgüt içerisinde oluşturduğu prosedürlerin uygulandığı, kurallar ve düzenlemelerin örgüt içi süreçlerde etkin olduğu, nesnellik ve otorite hiyerarşisinin sağlandığına ilişkin katılımcıların orta düzeyin üzerinde bir algıya sahip oldukları ortaya konmuştur. İstanbul ili Arnavutköy ilçesinde görevli öğretmenlerin algılarına göre, öğretmen liderliği davranışlarının her bir alt boyutuna ilişkin elde edilen betimsel istatistikler sonucu öğretmenlerin yüksek düzeyde öğretmen liderliği davranışları gösterdikleri ifade edilebilir. Öğretmen liderliği ölçeğinin alt boyutlarından olan mesleki gelişime ilişkin algının diğer alt boyutlara nazaran yüksek olduğu ve alınabilecek maksimum değere yakın olduğu tespit edilmiştir. Öğretmen algılarına göre okulların bürokratik yapısına ilişkin veriler incelendiğinde erkek öğretmen algılarının ölçeğin alt boyutu olan kurallar ve düzenlemeler alt boyutunda erkekler lehine farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Mesleki kıdem bakımından ise 10 yıla kadar kıdemi olan öğretmenlerin okullardaki hiyerarşik yapı kaynaklı kurallar ve görevlere ilişkin algılarının daha düşük olduğu ortaya konmuştur. 21 yıl ve daha az kıdemi olan öğretmenlerin ise okullarda oluşturulan prosedürlere ilişkin algılarının diğer kıdemdeki öğretmenlerden daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Yaş değişkeni bakımından ise farklılaşma 41 yaş ve üzeri öğretmenlerin otorite hiyerarşisi alt boyutuna ilişkin algılarında meydana gelmiştir. 41 yaş ve üzeri öğretmenler bürokrasi kaynaklı otoritenin ortaya koymuş olduğu görev ve kurallara ilişkin algılarının daha genç öğretmelerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Öğretmen liderliği ölçeğinin, öğretmenlerin mesleki gelişime ilişkin algılarını ölçen alt boyutundaki özelliklerin ise tüm demografik gruplarda (yaş, cinsiyet ve kıdem) anlamlı olarak farklılaştığı tespit edilmiştir. Bu değişim cinsiyet bakımından kadınlar, yaş bakımından 30 yaş ve daha genç öğretmeler ve kıdem bakımından ise daha az kıdeme sahip olan (1-10 yıl arası) öğretmenler lehinedir. Bu sonuçlar yaş ve kıdem bakımından tutarlı olup, genç ve mesleki kıdemi az olan öğretmenlerin mesleki gelişim anlamında öğretmen liderliği algılarının daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Cinsiyet bakımından ise kadınların mesleki gelişim için daha yüksek bir algıya sahip oldukları tespit edilmiştir. İstanbul ili Arnavutköy ilçesinde görevli öğretmenlerin algılarına göre öğretmenlerin okulların bürokratik yapısına ilişkin algıları ile sergilenen öğretmen liderliği davranışları arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Bürokratik yapı, okul bürokrasisi, öğretmen liderliği, liderlik. Investigation of The Relationship Between School Bureaucracy And Teacher Leadership: The Case of Arnavutköy District of İstanbulThe aim of this study is to determine the relationship between the level of teacher leadership behaviors according to the perceptions of teachers working in Aranavutköy district of İstanbul and the bureaucratic structure of schools. The study is a correlational survey which is one of the quantitative research methods. The population of the research is the 1830 teachers who work as permanent and contracted teachers at the 95 educational institutions in the 2018 Academic Year in Arnavutköy district of Istanbul. The sample of the study was determined by a two-stage simple random sampling method. In the first phase of sampling, 15 schools were selected from 95 educational institutions, then 474 teachers working in these institutions were selected by simple random sampling method. In the study, Teacher Leadership Scale developed by Beycioğlu and Aslan (2010) and `Bureaucratic Characteristics of Schools Scale` developed by Öztürk (2001) were used. In the analysis of the data obtained from the scales, Kolmogorov-Smirnov, Shapiro-Wilk, Mann Whitney and U-Kruskal Wallis tests were used. In addition, confirmatory factor analysis was performed to obtain evidence of construct validity. Confirmatory factor analysis was performed by using the MPlus program and non-parametric tests were performed by using SPSS packet program.As a result of the research, according to the perception of teachers working in Arnavutköy district of İstanbul, they have above the medium level of perception that the procedures which bureaucracy created within the organization are performed by participants, the rules and regulations were effective in the internal processes of schools, the objectivity and the hierarchy of authority were ensured in schools.According to the perceptions of the teachers working in Arnavutköy district of İstanbul, it can be stated that the teachers have high teacher leadership behaviors as a result of the descriptive statistics about each sub-dimension of teacher leadership scale. It is found out that the perception of professional development, which is one of the sub-dimensions of teacher leadership scale, is higher than other sub-dimensions and is close to the maximum value that can be taken. In terms of demographic characteristics, according to the perceptions of teachers, when the data about the bureaucratic structure of schools are examined, it is found out that male teacher perceptions differ in favor of males in sub-dimension of rules and regulations. In terms of professional seniority, it was revealed that teachers with a seniority of up to 10 years had lower perceptions about hierarchical structure originated rules and duties in schools. It is found that the teachers who had 21 years and less seniority had lower perceptions about the procedures established in schools than the other senior teachers. In terms of age variable, differentiation has observed in the perceptions of the 41 year old and older teachers over the sub-dimension of authority hierarchy. It was found that teachers aged 41 and above had higher perceptions about the duties and rules put forward by bureaucratic authority than younger teachers. It has been found out that professional development the sub-dimension of teachers' leadership scale is significantly different in all demographic groups (age, gender and seniority). This change is in favor of woman in terms of gender, in terms of age it is in favor of 30 years and younger teachers and in terms of seniority it is in favor of 1-10 years seniority. These results are consistent with age and seniority and it is concluded that teachers with younger and less seniority have higher perception of teacher leadership in terms of professional development. In terms of gender, women have a higher perception of professional development. As a result of the study, according to the perception of teachers working in Arnavutköy district of İstanbul province a positive and significant relationship was found between the the bureaucratic structure of schools and the teacher leadership behaviors.Key Words: Bureaucratic structure, school bureaucracy, teacher leadership, leadership. 133 |
