| Popis: |
öz DOKTORA TEZİ IKONOS SAYISAL UYDU VERİLERİNİN DETAYLI TOPRAK HARİTALARININ HAZIRLANMASINDA KULLANILMA OLANAKLARININ EGE BÖLGESİNDE SEÇİLEN ÖRNEK BİR ALANDA ARAŞTHOLMASI Levent ATATANBR. ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TOPRAK ANABİLİM DALI Danışman: Prof. Dr. Ural DİNÇ Yü: 2004, Sayfa: 197 Jüri: Prof. Dr. Ural DİNÇ Prof. Dr. Selim KAPUR Prof. Dr. Suat ŞENOL Prof. Dr. Gönül Bilgehan AYDIN Doç. Dr. Vedat PEŞTEMALCI Bu çalışmada, yoğun tarım yapılan alanlarda detaylı toprak haritalarının oluşturulmasında sayısal uydu verilerinin kullanılması olanakları Ege Bölgesi Karpuzlu ovası örneğinde araştırılmıştır. Çalışma alanının detaylı toprak haritalarının hazırlanmasında Landsat 7 ETM+ ve IKONOS sayısal uydu verilerinden yararlanılmıştır. Toprakların değişim gösteren özelliklerinin en iyi belirlenebileceği band kombinasyonları olarak Landsat 7 ETM + için 3. (kırmızı), 5. (İR) ve 7. (İR) bandlar, IKONOS uydu görüntüsü için ise 1. (mavi), 2. (yeşil) ve 3. (kırmızı) bandlar olduğu belirlenmiş ve uydu verileri unsupervised olarak sınıflandırılmıştır. IKONOS uydu görüntüsü ile oluşturulan normalize edilmiş bitki indeksi (NDVI) sonuçlarına göre çalışma alanının %55.7 sinin farklı yoğunluktaki bitki örtüsü ile kaplı bulunduğu belirlenmiştir. Arazide test alanlarında gerçekleştirilen kontroller sonucunda, farklı toprak çeşidi ve dağılım alanlarının belirlenmesinde unsupervised görüntünün bitki örtüsünün toprak yüzeyini maskelemesi nedeniyle yetersiz kaldığı belirlenmiş ve yeni bir yaklaşımla zenginleştirilmiş IKONOS uydu görüntüsü (band 1, 2, 3) renkli hava fotoğrafi gibi kullanılarak monoskopik yorumla olası toprak sınırlarını içeren zenginleştirilmiş görüntü yorum haritası oluşturulmuştur. Toprak yorum ve DEM haritaları kullanılarak çalışma alanında 7 farklı fizyografîk birim üzerinde anlamlı ayrıcalıkları olan 18 ayrı toprak serisi belirlenmiş ve Toprak Taksonomisine göre Entisol ve Inceptisol ve F AO/UNESCO ya göre Fluvisol, Cambisol ve Regosol olarak sınıflandırılmış ve çalışma alam topraklan 1/5.000 ölçekte detaylı olarak haritalanmıştır. Oluşturulan IKONOS zenginleştirilmiş görüntüsü yorum haritasının seçilen test alanlarında çizgisel doğruluk oranının %65.4 ve noktasal doğruluk oranının ise %64.8 olduğu belirlenmiştir. Sonuçta, toprak yüzeyinin bitki örtüsünce maskelendiği alanlarda unsupervised sınıflamanın kullanılamayacağı, IKONOS uydu görüntülerinin göz yorumuyla monoskopik olarak elde edilen taslak haritaların belli oranda doğruluk sağladığı ve arazide sınırların belirlenmesinde harcanan zamanı azaltarak detaylı toprak etüd haritalama çalışmalarında toprak etüd uzmanlarına bazı avantajlar sağladığı ortaya konulmuştur. Anahtar Kelimeler: îkonos, Ege Bölgesi, Detaylı Toprak Etüd Haritalama, Zenginleştirilmiş Görüntü ABSTRACT PhD THESIS INVESTIGATION ON THE UTILIZATION OF HCONOS DIGITAL SATELLITE DATA FOR THE PRODUCTION OF DETAILED SOIL MAPS IN A SELECTED AREA IN THE AEGEAN REGION Levent ATATAMR DEPARTMENT OF SOIL SCIENCE INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor: Prof. Dr. Ural DÎNÇ Year: 2004, Pages: 197 Jury: Prof. Dr. Ural DİNÇ Prof. Dr. Selim KAPUR Prof. Dr. Suat ŞENOL Prof. Dr. Gönül Bilgehan AYDIN Assoc. Dr. Vedat PEŞTEMALCI In this study, the utilazation of digital satellite data were investigated in order to produce detailed soil maps of the Karpuzlu plain located in the Agean Region where there is intensive agriculture. Landsat 7. ETM+ and IKONOS digital data were used to produce the detailed soil maps for the study area. Bands 3. (red), 5. QR) and 7. (JR) for Landsat 7 ETM+ and IKONOS satellite image bands 1. (blue), 2. (green) and 3. (red) were considered in order to determine the best combination to find out the soil surface properties with the application of unsupervised classification. The results of Normalized Vegetation Index (NDVI) using IKONOS satellite image data have found that 55.7 % of the study area was covered with the vegetation in different densities. As a result of the analyses, it was accepted that the test area, unsupervised classification results were insufficient for the determination of different soil types and their classification because of dense vegetation coverage. Consequently IKONOS enhanced images were used like a standard colour aerial photograph to make photo- interpretation. An enhanced image (bands 1,2,3 combination) and a monoscopic interpretation map of soil boundaries was formed to produce a draft soil map for field observation. After the field work, using soil interpretation maps and DEM maps, 18 different soil series having discrete properties located on 7 different physiographic units were identified. These are classified as Entisols and Inceptisols with respect to Soil Taxonomy and as Fluvisols, Cambisols and Regosols according to FAO/UNESCO. The soils of study area was surveyed and mapped at the scale of 1/5.000 and each soil series is considered as a mapping unit. The IKONOS enhanced image interpretation map, in the selected test areas were compared with the final detailed soil map in order to determine the accuracy of the visual interpretation. It was the linear accuracy rate and the dot accuracy rates are 65.4 % and 64.8 % respectively. As the result, unsupervised classification was not to be able to utilize the study area, where the dense vegetation covered the surface of the soils. The detailed soil map was obtained by monoscopic visual interpretation of the enhanced IKONOS satellite images provided a certain accuracy rate and also created some advantages to the soil mapping experts for detailed soil mapping studies and decreased the time consumed for the determination of the soil boundaries. Key words: Ikonos, Aegean Region, Detailed Soil Survey Mapping, Enhenced Images II 206 |
