| Popis: |
Bu araştırma Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği-2' nin geçerliğini ve güvenirliğini test etmek ve egzersizde güdülenme, optimal performans duygu durumu ve sosyal fizik kaygı düzeyini cinsiyet, egzersizde davranış değişim basamağı ve fiziksel aktivite düzeyine göre incelemek amacıyla yapılmıştır.İki kısımdan oluşan bu çalışmanın ilk aşamasında egzersiz ortamlarında Öz-Belirleme Kuramı kapsamında davranışsal düzenleme sürecini ortaya koyan Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği-2 (EDDÖ-2)' nin Türkçe formunun üniversite öğrencileri için geçerliği ve güvenirliği test edilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasının örneklemini düzenli egzersiz yapan, lisans ve lisansüstü düzeyde öğrenim gören 17-30 yaş aralığında yer alan 149 kadın, 168 erkek olmak üzere toplam 317 öğrenci oluşturmaktadır. Bu aşamada katılımcılara Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği-2, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi ve Egzersiz Davranışı Değişim Basamakları Anketi uygulanmıştır. EDDÖ-2' nin yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi yapılmış, kriter geçerliliği için bireylerin bulunduğu egzersizde davranış basamağı ve fiziksel aktivite düzeyine göre egzersiz güdülenmesindeki fark test edilmiş, iç tutarlılığın belirlenmesi için ise Cronbach Alpha katsayısına bakılmıştır. Bu işlemler sonucunda ?Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği-2? nin, 4 alt ölçek ve 19 maddeden meydana geldiği ve bu alt ölçeklerin ?İçsel Düzenleme?, ?İçe Yansıtılmış Düzenleme?, ?Dışsal Düzenleme? ve ?Güdülenmeme? şeklinde oluştuğu belirtilmiştir. Alt ölçekler için elde edilen iç tutarlılık katsayıları içsel düzenleme alt ölçeğinde kadınlarda ve erkeklerde 0.58-0.79 arasında bulunmuştur. Bulgular ?Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği-2? nin Türkiye'de kullanılabilir geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir.Araştırmanın ikinci aşamasında aynı özelliklerden oluşan, 698 kadın ve 492 erkek katılımcının egzersizde güdülenme, optimal performans duygu durumu ve sosyal fizik kaygı düzeyi cinsiyet, fiziksel aktivite düzeyi ve egzersiz davranış değişim basamağına göre irdelenmiştir. Bu aşamada katılımcılara Egzersizde Davranışsal Düzenlemeler Ölçeği-2, Sürekli Optimal Performans Duygu Durum-2 Ölçeği, Sosyal Fizik Kaygı Envanteri, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi ve Egzersiz Davranışı Değişim Basamakları Anketi uygulanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik analizi (ortalama, standart sapma, frekans ve yüzde), çok yönlü faktör analizi (MANOVA), tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson Momentler Çarpım Korelasyon analizi ve kısmi korelasyon analizi yöntemleri kullanılmıştır.Bu çalışmada egzersiz katılımcılarının güdüsel yönelimlerinde cinsiyete göre farklılık bulunmazken; katılımcıların optimal performans duygu durumları ve sosyal fizik kaygı düzeyleri arasında cinsiyete göre fark bulunmuştur. Fiziksel aktivite düzeyine göre kadın ve erkek katılımcıların güdüsel yönelimleri, sürekli optimal performans duygu durumlarında ve erkek katılımcıların sosyal fizik kaygı düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Egzersizde davranış değişim basamağına göre kadın ve erkek katılımcıların güdüsel yönelimleri, optimal performans duygu durumları arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Egzersiz katılımcılarının güdüsel yönelim, sosyal fizik kaygı ve optimal performans duygu durumları kavramlarının birbirleriyle ilişkili olduğu gözlenmiştir. Cinsiyet, fiziksel aktivite düzeyi ve egzersizde davranış değişim basamağı değişkenlerinin egzersiz katılımcılarının güdüsel yönelim, sosyal fizik kaygı ve optimal performans duygu durumları kavramlarının birbiriyle ilişkisinde etkili olmadığı bulunmuştur.Sonuç olarak, egzersizde güdülenme, optimal performans duygu durum ve sosyal fizik kaygı düzeyi gibi psikolojik olguların egzersiz davranış değişim basamağı ve fiziksel aktivite düzeyie göre farklılaştığı, bu psikolojik olguların birbirleriyle ilişkili olduğu sonucuna varılmış, gelecekteki araştırmalar ve uygulamalar için önerilerde bulunulmuştur. The purpose of this study was to test the validity and reliability of ?Behavioural Regulations in Exercise Questionnaire-2 (BREQ-2)? and also to examine the motivational orientation in exercise, flow state and social physique anxiety or exercisers with regard to stage of change and physical activity level.This study consists of two phases. In the first phase, the validity and reliability of the ?Behavioural Regulations in Exercise Questionnaire-2 (BREQ-2)? was tested for Turkish university students.The sample of the first phase consists of 149 female and 168 male university students who aged between 17-30 and exercised regularly. BREQ-2, International Physical Activity Questionnaire (IPAQ) and Exercise Stages of Change Questionnaire (ESOCQ) were administered to the participants. For testing factorial validity of BREQ-2, the principal component factor analysis with varimax rotation was conducted. The criterion validity of BREQ-2 was also tested by examining the differences in BREQ-2 subscales in terms of stage of change and physical activity level. The internal consistency of BREQ-2 was tested by Cronbach Alpha. The Principal Component Factor Analysis supported 4 factor structures of BREQ-2 -Intrinsic Regulation, Introjected Regulation, External Motivation and Amotivation. The internal consistency coefficient of subscales were ranged between 0.58-0.79. The findings of first phase indicate that the BREQ-2 is a valid and reliable scale for Turkish university students.In the second phase, the motivational orientation in exercise, flow state and social physique anxiety of 698 female and 492 male were investigated in terms of stage of change and physical activity level. In the second phase, BREQ-2, Dispositional Flow State Scale-2, Social Physique Anxiety Scale, International Physical Activity Questionnaire and Exercise Stages of Change Questionnaire were administered. Data were analyzed by using descriptive statistics, MANOVA, ANOVA, Pearson Product Moment Correlation and Partial Correlation Analysis.Results indicated no significant differences in motivational orientation in exercise between females and males, but revealed significant differences in flow state and social physique anxiety in terms of gender. In addition, results revealed significant differences in flow state and motivational orientation in terms of physical activity level for both males and females. On the other hand, social physique anxiety of males differed with regard to physical activity level but not females. In terms of stage of change, significant differences in motivational orientation and flow state were obtained for both male and female exercisers. However, no significant difference was obtained in social physique anxiety of males and females with regard to stage of change. Correlation analysis showed significant correlations among motivational orientation, flow state and social physique anxiety. For testing possible effects of gender, physical activity level and stage of change on the relationship, partial correlation was conducted. This analysis indicated little effects of these parameters on the relationship among, motivational orientation, flow state and social physique anxiety.In a summary, physical activity level and exercise behavior of individuals have an influence on psychology characteristics of exercisers such as motivation in exercise, flow state and social physique anxiety and these psychological constructs are related to each other. The suggestions have been put forward to future research and applications. 281 |
