| Popis: |
Bu çalışmada büyüklenmeci ve kırılgan narsisistik kişilik özellikleri, algılanan ebeveynlik biçimleri ve erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Çalışmada anne ve babaya ilişkin algılanan ebeveynlik biçimleri ile büyüklenmeci ve kırılgan narsisistik kişilik özellikleri arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şema alanlarının aracı rolünü değerlendirmek amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi 460 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplamak amacıyla Young Ebeveynlik Ölçeği (YEBÖ), Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3), Narsistik Kişilik Envanteri (NKE) ve Kırılgan Narsisizm Ölçeği (KNÖ) kullanılmıştır.Erken dönem uyumsuz şema alanlarının aracı rollerini değerlendirmek amacıyla bir dizi Paralel Çoklu Aracı Değişken Analizi yürütülmüştür. Sonuçlar anneye ilişkin algılanan aşırı izin verici/sınırsız ebeveynlik ve babaya ilişkin algılanan koşullu/başarı odaklı ebeveynlik ile büyüklenmeci narsisizm arasındaki ilişkide zedelenmiş sınırlar şema alanının aracı rol oynadığını ortaya koymaktadır. Ayrıca anne ve babaya ilişkin algılanan kuralcı/kalıplayıcı, küçümseyici/kusur bulucu ve kötümser/endişeli ebeveynlik ile kırılgan narsisistik kişilik özellikleri arasındaki ilişkide diğeri yönelimlilik ve yüksek standartlar/bastırılmışlık şema alanlarının aracı rol oynadığı bulunmuştur. Anneye ilişkin algılanan aşırı koruyucu/evhamlı ebeveynlik biçiminin zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar ve diğeri yönelimlilik şema alanları aracılığıyla; cezalandırıcı ebeveynlik biçiminin ise diğeri yönelimlilik ve yüksek standartlar/bastırılmışlık şema alanları aracılığıyla kırılgan narsisistik kişilik özelliklerini yordadığı görülmüştür. Son olarak; sonuçlar babaya ilişkin algılanan duygusal bakımdan yoksun bırakıcı ebeveynlik biçiminin zedelenmiş otonomi, zedelenmiş sınırlar ve yüksek standartlar/bastırılmışlık şema alanları aracılığıyla; değişime kapalı/duyguları bastıran ebeveynliğin ise diğeri yönelimlilik ve yüksek standartlar/bastırılmışlık şema alanları aracılığıyla kırılgan narsisistik kişilik özelliklerini yordadığını ortaya koymaktadır.Sonuç olarak; anne ve babaya ilişkin algılanan ebevenlik biçimleri ile büyüklenmeci ve kırılgan narsisistik kişilik özellikleri arasındaki ilişkide erken dönem uyumsuz şema alanlarının aracı rol oynadığı görülmüştür. Bulguların büyüklenmeci ve kırılgan narsisistik kişilik özelliklerinin birbirinden ayrıştığına işaret ettiği düşünülmektedir. This study examined the relationships between grandiose and vulnerable narcissistic personality characteristics, perceived parenting styles and early maladaptive schemas. In the study it was aimed to evaluate the mediatior role of early maladaptive schema domains in the relationship between perceived parenting styles and grandiose and vulnerable narcissistic personality charactersistics. The sample of the study consisted of 460 university students. Young Parenting Inventory (YPI), Young Schema Questionnaire Short Form-3 (YSQ-SF3), Narcissistic Personality Inventory (NPI-16) and Hypersensitive Narcissism Scale (HSNS) were used in the study.A series of Parallel Multiple Mediator Analysis was conducted to investigate the mediator roles of early maladaptive schema domains. Results indicated that the relationship between perceived maternal overpermissive/boundless and paternal conditional/achievement focused parenting and grandiose narcissistic personality characteristics was mediated by impaired limits schema domain. It was also found that other directedness and unrelenting standards schema domains mediated the relationship between perceived maternal and paternal normative, belittling/criticizing and pessimistic/worried parenting and vulnerable narcissistic personality characteristics. Results showed that impaired autonomy, impaired limits and other directedness schema domains mediated the relationship between perceived maternal overprotective/anxious parenting and vulnerable narcissistic personality characteristics; other directedness and unrelenting standards schema domains mediated the relationship between perceived maternal punitive parenting and vulnerable narcissistic personality characteristics. Finally, results indicated that impaired autonomy, impaired limits and unrelenting standards schema domains had a mediator role in the relationship between perceived paternal emotionally depriving parenting and vulnerable narcissistic personality characteristics; other directedness and unrelenting standards schema domains had a mediator role in the relationship between perceived paternal restricted/emotionally inhibited parenting and vulnerable narcissistic personality characteristics.In conclusion, in this study it was found that early maladaptive schema domains mediated the relationship between perceived parenting styles and grandiose and vulnerable narcissistic personality characteristics. Results indicated that grandiose and vulnerable narcissistic personality characteristics differentiated from each other. 180 |
