| Popis: |
Tez (Doktora) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi. Kaynakça var. Çalışmada örgüt çalışanlarının vatandaşlık davranış düzeyleri incelenmiş, ast-üst çatışma yönetim biçimleri ile arasındaki ilişkinin hangi faktörlere göre değişiklik gösterebileceği saptanarak, örgütsel alaycılık (organizational cynicism) davranışı ve demografik değişkenlerin olası aracılık etkisi araştırılmıştır. Örgütlerde etkinlik ve verimlilik artışı önemli ölçüde “çalışan ve yönetici performansına” bağlı olduğundan yöneticiler ve altında çalışan personelin çatışma yönetimi sürecinde gösterdikleri tutum ve davranışların saptanması önem taşımaktadır. Çalışmanın temel hipotezi; “örgüt çalışanlarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışı düzeyleri ile Çatışma Yönetim tarzları arasında ilişki vardır” olarak belirlenmiştir. Temel alt hipotezlerinde; örgüt çalışanlarının “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı” düzeyleri ile “Uyumlaştırma”, “Baskın çıkma” ve “Çekinik Kalma” “Çatışma Yönetimi” alt boyutları arasındaki ilişkinin yanı sıra “Alaycılık” ve demografik değişkenlerin katalizör (moderatör) etkileri de incelenmiştir. Araştırmanın ana kütlesi Türkiye’deki finans sektörü çalışanları olup pratik ana kütlesi il, alan ve çalışan görev dağılımına göre sınırlandırılmıştır. Bu çalışmada İstanbul, İzmir, Ankara, Gaziantep, Adana, Mersin, Samsun ve Edirne illerinde görev yapan banka ve sigorta şirketi üst yönetim altındaki yönetici ve çalışanları arasından 384’ü üzerinde araştırma yapılmıştır. Doğrudan “Çatışma Yönetimi” ile “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı” ve “Örgütsel Alaycılık Davranışı” arasındaki ilişkinin çıkarılması ve belirlenmesi yönündeki çalışmaların az olmasının yanısıra bu konuda finans sektörü yöneticileri ile kendilerine bağlı çalışan personelin hangi noktada durdukları konusunda bir araştırma yapılmamış olması tez çalışmasının temel güdüsü olmuştur. Çalışmada, “Çatışma Yönetimi, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Alaycılık Davranışı göstergeleri” konusunda bir ölçek kullanılmış ve bu ölçek bir taraftan banka ve sigorta şirketi yöneticilerine ve diğer taraftan altında çalışan personeline değerletilerek indekste belirlenen maddelerin han ii konusundaki görüşleri derlenmiştir. Bu kapsamda ilk aşamada yapılan pilot çalışmada finans sektöründe çalışan 201 yönetici ve personeline, asıl ölçüm uygulamasında ise 384 yönetici ve personeline ulaşılmıştır. İstatistik analizleri sonucunda, finans sektörü yöneticileriyle altında çalışan personelin “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı”nın “Ast-Üst Çatışma Yönetimi”ni önemli ölçüde açıkladığı anlaşılmıştır (R 2 = ,242; p = ,000). Bunun yanı sıra “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı” faktörünün, “Ast-Üst Çatışma Yönetimi” “Uyumlaştırma” alt boyutunun %45,7’sini (R 2 = ,457; p = ,000); “Baskın Çıkma” alt boyutunun %27,4’ünü (R 2 = ,274; p = ,000) ve “Çekinik Kalma” alt boyutunun %13’ünü (R 2 = ,129; p = ,000) açıkladığı saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar, “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı” ile “Ast-Üst Çatışma Yönetimi” ilişkisinde “Alaycılık”, “Unvan” ve “İşletmenin Niteliği” değişkenlerinin katalizör (moderatör) etkilerinin olduğunu da göstermektedir (R 2 = ,328; p = ,000 ve R 2 = ,278; p = ,000). Dört bağımsız demografik kontrol değişkenlerinden sadece “İşletmenin Niteliği” ve “Unvan” faktörlerinin istatistiksel olarak anlamlı olması nedeniyle modele katkı yaptığı anlaşılmıştır (p = ,001 ve p = ,000). “Çalışılan Departman” ve “Personel Sayısı” faktörü kullanılarak oluşturulan hipotezlerin ise istatistiksel olarak anlamlı olmadıkları (p = ,722 ve p = ,800; p |
