Special audit in joint stock companies according to Turkish commercial code no. 6102

Autor: Çelik, Fatima Ezgi
Přispěvatelé: Yılmaz, Asuman Yılmaz, Enstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Ana Bilim Dalı, Yılmaz, Asuman, Özel Hukuk Anabilim Dalı
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2019
Předmět:
Popis: Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi Kaynakça var. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan anonim şirketlerde özel denetim talep etme hakkı, pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkına bağlı bir hak olarak düzenlenmiştir. Doğrudan kendilerine ait olmayan bir malvarlığı üzerinde söz sahibi olan kurucular veya yönetim kurulu üyelerinin, yetkilerini kötüye kullanıp şirketi kendi çıkarları doğrultusunda yöneterek pay sahiplerine, alacaklılara ve şirkete zarar vermeleri ihtimal dâhilinde olduğundan, denetim kurumu önem kazanmaktadır. Bu doğrultuda bilgi alma ve inceleme talebinde bulunan pay sahibinin bu talebi reddedilir, cevapsız bırakılır veya yeterli bir şekilde cevap bulamaz ise, özel denetim talebinde bulunabilecektir. Pay sahibinin özel denetim talebi genel kurulda kabul edilirse şirket veya her pay sahibi mahkemeye başvurarak özel denetçi atanmasını talep etme hakkına sahiptir. Özel denetim talebinin genel kurulda reddedilmesi halinde ise azınlık veya belli itibari değerde paya sahip pay sahipleri mahkemeye başvurma hakkına sahip olacaktır. Azınlığın belli şartların varlığına dair mahkemeyi ikna etmesi halinde özel denetçi atanabilecektir. Çalışmamızda pay sahiplerinin haklarını kullanması ile şirket menfaatlerinin korunması arasındaki dengenin sağlanmasını ve pay sahipleri ile şirket arasındaki çıkar çatışmalarının azaltılmasını amaçlayan özel denetim kurumunun 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında uygulanması incelenecektir. In the Turkish Commercial Code No. 6102, the right to request special audit in joint stock companies appears as a dependent right of the shareholder's right to receive and review information. As it’s likely that the company’s founders or members of the board of directors, who have a say on an asset that is not directly owned by them, may cause harm to shareholders, creditors and the company by abusing the authority and manage the company for their own benefits, audit institution is very important. In case when the shareholders’ request to receive and review information is rejected, left unanswered or fails to find an adequate answer, the right to request special audit will come up. Accordingly, if General Assembly accepts shareholder's request for a special audit, the company or each shareholder has the right to apply to the court and request to appointment a special auditor. On the other hand, if General Assembly rejects shareholder's request, a special auditor may be appointed only if the minority or the shareholders with certain nominal value can convince the judge that the company or the shareholders have harmed by the founders or company organs’ violation of law or the articles of association. In this study, the implementation of the special audit institution which aims to achieve a balance between the use of the rights of the shareholders and the protection of the interests of the company and to reduce the conflicts of interest between the shareholders and the company will be examined within the scope of Turkish Commercial Code No. 6102. İÇİNDEKİLER ÖZET ... i ABSTRACT ... ii İÇİNDEKİLER ... iii KISALTMALAR ... vii GİRİŞ ... 1 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL ESASLAR I. Genel Olarak Özel Denetim ... 5 II. Hükmün Amacı ... 5 III. Hükmün Niteliği ... 7 A. Nispi Emredici Nitelikte Olması ... 7 B. Bireysel Nitelikte Olması ... 8 C. İkincil Nitelikte Olması ... 8 D. Vazgeçilemez Nitelikte Olması ... 8 IV. Özel Denetimin Benzer Kurumlardan Farkı ... 9 A. Anonim Şirket Denetimi (Bağımsız Denetim) ... 9 B. İşlem Denetçisi ... 11 C. Bilirkişi ... 12 İKİNCİ BÖLÜM ÖZEL DENETİM TALEBİ, GENEL KURUL KARARI VE MAHKEMEYE BAŞVURU I. Özel Denetim Talebi ... 13 A. Özel Denetim Talebinde Bulunabilen Hak Sahipleri ... 13 1. Pay Sahipleri ... 13 2. Azınlık ... 15 B. Özel Denetim Talebinde Bulunmanın Şartları ... 15 iv 1. Ön Şart ... 15 2. Özel Denetim Talebinin Maddi Şartları ... 18 C. Genel Kurul Sırasında Talepte Bulunulması ... 21 D. Gündeme Bağlılık Hususu ... 22 E. Toplantı ve Karar Nisabı ... 23 II. Özel Denetim Talebinin Kabul Edilmesi ... 24 A. Genel Olarak ... 24 B. Mahkemeye Başvuru İmkanına Sahip Olanlar ... 24 1. Pay Sahibi ... 24 2. Şirket (Yönetim Kurulu) ... 25 C. Yetkili ve Görevli Mahkeme ... 26 1. Yetkili Mahkeme ... 26 2. Görevli Mahkeme ... 26 D. Mahkemeye Başvuru Süresi ... 27 E. Yargılamanın Niteliği, Usulü ve İlgililer ... 29 F. Mahkeme Kararı ve Kanun Yolları ... 31 III. Özel Denetim Talebinin Reddedilmesi ve Mahkemeye Başvuru ... 33 A. Genel Olarak ... 33 B. Hukuki Niteliği ... 34 C. Özel Denetime Karar Verilebilmesi İçin Usule İlişkin Şartlar ... 37 1. Talepte Bulunma Hakkına Sahip Olanlar ... 37 2. Mahkemeye Başvuru Süresi ... 39 3. Yetkili ve Görevli Mahkeme ... 40 D. Özel Denetime Karar Verilebilmesi İçin Maddi Şartlar ... 40 1. TTK m. 438/1’deki Şartların Varlığı ... 40 2. Özel Denetim Talebinin Reddine İlişkin Genel Kurul Kararının Varlığı ... 42 3. Kurucuların veya Şirket Organlarının, Kanunu veya Esas Sözleşmeyi İhlal Etmeleri ... 42 4. İhlal Neticesinde Şirketin veya Pay Sahiplerinin Zarara Uğraması ve İspat Ölçütü ... 44 E. Şirketin ve Talepte Bulunanların Dinlenilmesi ... 47 F. Mahkemenin Özel Denetim Kararı ... 48 G. Özel Denetim Talebine İlişkin Kararın İptal Davası İle İlişkisi ... 49 1. Genel Kurul Tarafından Özel Denetim Talebinin Kabul Edilmesi Halinde İptal Davası ... 49 2. Genel Kurul Tarafından Özel Denetim Talebinin Reddedilmesi Halinde İptal Davası ... 51 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÖZEL DENETÇİNİN ATANMASI, ÖZEL DENETİM FAALİYETİ VE SONUÇLARI I. Mahkemenin Özel Denetçi Atanması ... 55 A. Genel Olarak ... 55 B. Özel Denetçinin Nitelikleri ... 56 C. Özel Denetçi İle Şirket Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği ... 57 II. Özel Denetçinin Hak ve Yükümlülükleri ... 59 A. Özel Denetçinin Hakları ... 59 1. Özel Denetçinin Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı ... 59 2. Özel Denetçinin Ücret Hakkı ... 64 B. Özel Denetçinin Yükümlülükleri ... 64 1. Sır Saklama Yükümlülüğü ... 64 2. Özel Denetçinin Sadakat ve Özen Yükümlülüğü ... 66 3. Özel Denetimin Sonuçlarına İlişkin Şirketin Görüşünün Alınması Yükümlülüğü ... 67 III. Özel Denetimin İcrası ... 69 A. Özel Denetimin Amaca Yararlı Sürede Tamamlanması ... 69 B. Özel Denetimin Şirket İşlerini Gereksiz Yere Aksatmadan Yapılması ... 70 C. Uyuşmazlık Halinde Mahkemenin Rolü ... 70 IV. Özel Denetim Raporu ... 72 A. Özel Denetim Raporu Taslağının Hazırlanması ve İçeriği ... 72 B. Özel Denetim Raporu Taslağının Şirkete Tebliği ve Şirketin Görüşünün Alınması ... 73 C. Özel Denetim Raporu Taslağı Hakkında İlgililerin Görüş Bildirme ve Ek (Tamamlayıcı) Soru Sorma Hakkı ... 74 D. Nihai Özel Denetim Raporunun Açıklanması ve İşleme Konulması ... 75 E. Özel Denetim Raporunun Hukuki Niteliği ... 76 F. Özel Denetime İlişkin Giderler ... 77 V. Özel Denetimin Sona Ermesi ... 79 A. Olağan Sona Erme Hali ... 79 B. Olağanüstü Sona Erme Hali ... 79 VI. Özel Denetçinin Hukuki Sorumluluğu ... 81 A. Genel Olarak ... 81 B. Özel Denetçinin Kanuni Görevlerini Yerine Getirilmesinde Kusurlu Davranması Halinde Hukuki Sorumluluğu ... 83 1. Sorumluluk İçin Gerekli Şartlar ... 83 2. Sorumluluk Davası ... 85 C. Özel Denetçinin Sır Saklama Yükümlülüğünü İhlal Etmesi Halinde Hukuki Sorumluluğu ... 88 SONUÇ ... 92 KAYNAKÇA ... 100
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: