| Popis: |
Finansal piyasalarda yaşanan şoklardan dolayı sermaye akımlarındaki oynaklıkların Türkiye piyasalarına etkisini minimize etmek ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'nın brüt döviz rezervlerini güçlendirmek amacıyla, TCMB tarafından 2011 yılında hayata geçirilen rezerv opsiyon mekanizması (ROM), zorunlu karşılık yükümülülüğüne sahip bankalara ve finansal kurumlara bu yükümlülüklerinin belirli bir kısmını yabancı para (YP) ve altın olarak tesis etme imkanı tanımaktadır.Bu çalışmada ROM kullanım seviyelerini etkileyen faktörler incelenmekte, daha önceki çalışmalarda etkin çalıştığı konusunda şüphe duyulan ROM'un otomatik dengeleyici özelliğinin, 2018'de Türkiye piyasalarında yaşanan finansal çalkantı döneminde işlevini etkin bir şekilde yerine getirip getirmediği araştırılmaktadır. Bankacılık sektörünün ROM kullanımı davranışları incelendiğinde 2018 yılından önceki dönemde TL ve YP faiz oranlarının önemli rol oynadığı maliyet kaynaklı faktörler öne çıkarken, 2018 yılında yaşanan finansal çalkantı döneminde ise sektörün ROM kullanımı ile maliyet kaynaklı faktörler arasında önemli bir ilişki bulunamamıştır. İlgili dönemde çoklu regresyon analizi kullanılarak ROM kullanımını etkileyen faktörlerin Dolar TL kuru, Türkiye CDS oranı, banka bilançolarındaki verilen kredilerin ağırlığı, ekonomik güven endeksi ve bankacılık sektörü toplam likidite rasyosu olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Bu çerçevede 2018 yılında Türkiye piyasalarında yaşanan finansal çalkantı dönemi gibi dönemlerde bankacılık sektörünün ROM kullanımında dikkate aldığı faktörlerin, maliyet faktörlerinden ayrıştığı, bu sebeple de böyle dönemlerde ROM'un otomatik dengeleyici özelliğinin etkin bir şekilde çalıştığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Rezerv Opsiyon Mekanizması, Otomatik Dengeleyici Özelliği, Sermaye Akımları, Finansal Çalkantı, ROM Kullanımını Etkileyen Faktörler The reserve options mechanism (ROM) is a monetary policy tool adopted by the Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) to increase the efficiency of the gross reserves management and soften the possible negative effects of capital flows on the macroeconomic and financial stability. It allows banks or financial institutions, which are subject to reserve requirement, to keep certain portion of their TL reserve in foreign currency or in gold.In this study, the factors affecting ROM utilization of banking system are investigated. The automatic stabilizing feature of mechanism which is suspected in previous studies is examined throughout this paper especially focusing on 2018 financial turbulence period. Breakeven ROC, which depends on the relative cost of Turkish lira versus foreign currency funding is the main determinant of ROM utilization in Turkey for the period between 2012 and 2017. Whereas in 2018, any significant correlation between ROM utilization and the breakeven ROC cannot be found in our analysis. Using step multiple regression analysis, we have found that the factors significantly explain ROM utilization in 2018 are USDTL exchange rate, Turkey CDS rate, loan to asset ratio in banking sector, total economic confidence index and total liquidity ratio of banking sector. In this context, the result of the study indicates that during the periods like financial turbulence Turkish financial system experienced in 2018, the factors affecting ROM utilization differs from the cost related factors and this enables automatic stabilizing feature of mechanism to work efficiently.Key Words: Reserve Options Mechanism, Automatic Stabilizing Feature, Capital Flows, Financial Turbulence, Factors Affecting ROM Utilization 61 |
