| Popis: |
Bu araştırmanın amacı, kronik hastalığı olan yaşlı bireylerin serbest zamanlarını incelemek ve başarılı yaşlanma modeli olan telafi etme yoluyla seçici optimizasyona göre bireylerin serbest zamanlarının değişimini anlamaktır. Telafi etme yoluyla seçici optimizasyon modeli yaşlılıkta azalan rezerv kapasiteleri ve belirli alanlarda kayıpların artması karşısında gelişme potansiyeline ve kazançlara odaklanarak yaşlanmaya ve yaşlılığa uyumu kavramsallaştırır. Yaşlılıkta kayıplar ve kazançların dengelenmesinin mümkün olabileceğini ileri sürer. Bu araştırmada kronik hastalığı olan yaşlı bireylerin serbest zamanları görüşme tekniğine dayalı nitel bir araştırma tasarlanarak incelenmiştir. Araştırma Antalya Döşemealtı Halil Akyüz Huzurevinde ikamet eden 3'ü kadın, 16'sı erkek toplam 19 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma fenomelojik özellik taşıyan bir durum çalışmasıdır. Betimsel veri analizi yapılmış olup yaşlı bireylerin telafi etme yoluyla seçici optimizasyon modelini etkin kullanamadıkları görülmüştür. Katılımcıların hastalıkları öncesindeki aktiviteleri daha çok sürdürdükleri anlaşılmıştır. Kayba dayalı seçim ile yeni aktivite ediniminin çok az birey tarafından gerçekleştirildiği görülmüştür. Huzurevi tarafından sağlanan kaynakların telafi etme ve optimizasyonda önemli olduğu anlaşılmıştır. Çok az olsa da bazı katılımcıların hastalık durumlarını telafi etme ve optimizasyon ile yönettikleri anlaşılmıştır. Ayrıca bireylerin hastalıkları varlığında pasif aktiviteleri benimsedikleri bulunmuştur. Bununla beraber en çok sosyal ve iş-uğraş aktivitelerine katılım göstermişlerdir. Serbest zamana katılımı etkileyen unsurlar bağlamında hastalık, sosyal çevre, fiziksel ortam ve yaşın etkisi ile fiziksel aktivitelere katılımın daha az gerçekleştiği bulunmuştur. Katılımcılar serbest zaman aktivitelerinden en fazla psikolojik fayda elde etmişlerdir. Katılımcıların serbest zaman hedeflerini ifade ederken belirsiz amaçlarının olması telafi etme yoluyla seçici optimizasyon modelinin benimsenmediğinin göstergesidir. Sonuç olarak yaşlı bireyler serbest zamanlarını nasıl değerlendireceklerini bilmemektedirler. Anahtar kelimeler: Gerontoloji, başarılı yaşlanma, telafi etme yoluyla seçici optimizasyon, serbest zaman, rekreasyon The purpose of this research is to examine the leisure time of the older adults with chronic health condition and to understand the successful model of aging and changes of leisure time according to selective optimization with compensation. Selective optimization with compensation model conceptualizes adaptation to aging and aging by focusing on development potential and earnings in the face of decreasing reserve capacities and increasing losses in certain areas. There is the possibility to balance losses and earnings in old age. The model suggests that it may be possible to balance losses and earnings in old age. In this research the leisure time of older adults with chronic health conditions is examined by designing a qualitative research based on interview technique. The research was held with 3 female and 16 male participants, 19 in total, resident in Antalya 'Döşemealtı Halil Akyüz Nursing Home'. This research is case study which carries phenomenological feature. Descriptive data analysis was conducted and it was seen that older adults could not use selective optimization with compensation model effectively. It is to understand that participants spend more time for activities which were before their illness. It was observed that the acquisition of new activities which have a loss based selection are performed by few of individuals. Revealed that the resource provided by the nursing home are important in compensation and optimization. Although very few, it has been determined that some participants managed their disease status with compensation and optimization. Furthermore, the individuals adopt passive activities in the presence of their illness. Nevertheless, they are mostly involved in social and occupational activities. It was found that in the context of factors affecting free time participation in physical activities was less due to existence of effect of disease, social environment, physical environment and age. The participants gained the most psychological benefit from their leisure activities. The fact that the participants have ambiguous goals while expressing the leisure time goals is an indication that selective optimization compensation model is not adopted. As a result, older individuals do not know how to evaluate their leisure time.Keywords: Gerontology, successful ageing, selective optimization with compensation, leisure time, recreation 134 |
