| Přispěvatelé: |
Lončar, Boris B., Dimović, Slavko, Dramlić, Dragan M., Janićijević, Aco, Antonović, Dušan, Smiljanić, Slavko, Lončar, Boris, Dramlić, Dragan |
| Popis: |
Predmet istraživanja ove doktorske disertacije je izučavanje uticaja ulaznih podataka na polja koncentracija zagađujućih materija u donjem graničnom sloju atmosfere dobijenih primenom matematičkih modela kao i usložnjavanje matematičkog modela atmosferske disperzije Gausovog tipa, čiji je rezultat generalisan Gausov disperzioni model. Cilj istraživanja u ovom radu je realizacija i primena kompleksnog matematičkog difuzionog modela, koji uzima u obzir složene atmosferske procese u sloju mešanja, kao i razrađena procedura za pripremu ulaznih podataka, koji omogućavaju praćenje rasprostiranja zagađujućih materija u okolini industrijskih i nuklearnih izvora na rastojanjima do 10-20 km, gde su koncentracije zagađujućih materija iz tih izvora obično najveće i gde se dobijaju prve informacije važne za ranu najavu akcidenata i pokretanje kontramera. Pored navedenog cilj je i verifikacija matematičkog modela pisanog u FORTRAN programskom jeziku (NFS-Vinca) preko meteoroloških podataka koji su dobijeni u realnom vremenu, kao i procena rasprostiranja polutanata na osnovu idealizovane situacije sa zadatim vetrom i klasama stabilnosti. Istraživanja u okviru doktorske disertacije polaze od hipoteze da koncentracije zagađujućih materija koje se emituju u atmosferu iz veštačkih izvora zavise od karakteristika izvora, atmosferskih procesa u donjem graničnom sloju atmosfere, tzv. sloju mešanja, karakteristika tla i fizičko hemijskih karakteristka zagađujućih materija. Kod nuklearnog postrojenja modelovana je koncentracija radioaktivnosti u vazduhu sledećih radionuklida: 137Cs, 90Sr, 60Co, 154Eu. Kod industrijskog postrojenja određivan je nivo koncetracije PM10. U prvom delu rada, matematičkim modelom su dobijene prosečne godišnje koncentracije aktivnosti u vazduhu, koncentracije suve i vlažne depozicije kao i ukupna godišnja doza koju bi primio hipotetički stanovnik u blizini nuklearnog reaktora. Rezultati modelovanja su upoređeni sa vrednostima koncentracije radioaktivnosti iz IAEA (International Atomic Energy Agency) literature za dati scenario radionuklida. Zbog male razlike u rezultatima, model predstavljen u radu može da se koristi kao osnova za ovu vrstu analize. Izračunato je da maksimalna vrednost za ukupnu dozu koju bi primio hipotetički stanovnik u okolini nuklearnog reaktora za godinu dana iznosi 7.3 μSv, što je manje od granične vrednosti koja iznosi 10 μSv... The subject of this doctoral dissertation was the influence of the input data on the pollutant concentration in the lower atmospheric boundary layer obtained by mathematical model, which was the result of generalized Gaussian dispersion model. The aim was implementation of complex mathematical diffusion model and development procedures which enable the monitoring of dispersion of pollutants in the environment of industrial and nuclear power plants within 10-20 km, where the concentration of pollutants from these sources is usually the highest, and also for early warning for accidents and countermeasures. In addition is the verification of the mathematical model in FORTRAN programming language (NFS-Vinca) through meteorological data obtained in real time, as well as the evaluation of dispersion of pollutants on the basis of idealized situations specified with wind classes and stability. Research in this dissertation is based on the hypothesis that the concentrations of pollutants emitted into the atmosphere from artificial sources depend on the characteristics of the sources of atmospheric processes in the lower atmospheric boundary layer, soil characteristics and the physical and chemical characteristics of pollutants. For the nuclear power plant, radioactivity concentration of the following radionuclides 137Cs, 90Sr, 60Co, 154Eu was determined. For thermal power plant the concentration level of PM10 was measured. The air pollution dispersion model is based on average annual activity concentration in the air, deposition on soil and field of total annual dose to a hypothetical resident contaminated by air in the vicinity of a nuclear reactor. The results of modeling were compared with values from an IAEA publication for a given scenario of radionuclide emission to the atmospheric boundary layer. Due to small differences in the results, compared to the IAEA recommended model, the model presented in the thesis can be used as a basis for this type of analysis. The maximum value of the total annual dose to a hypothetical resident was 7.3 μSv which is less than the limit value of 10 μSv... |
