Wilhelm Radloff'un 'Opit Slovarya Tyurkskih Nareçiy' adlı sözlüğündeki Altay lehçesine ait kelimelerin incelenmesi (Ses bilgisi-karşılaştırmalı sözlük)
| Autor: | Küçükballi, Fatih Numan |
|---|---|
| Přispěvatelé: | Aşçı, Ufuk Deniz, Enstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Aşcı, Ufuk Deniz, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı |
| Jazyk: | turečtina |
| Rok vydání: | 2018 |
| Předmět: | |
| Popis: | Radloff, Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy (OSTN) adlı sözlüğünü 1893-1911 yılları arasında altışar yıl arayla dört cilt olarak yayımlamıştır. Bu sözlükte tarihî ve çağdaş pek çok Türk lehçesine ait yaklaşık 68 bin madde başı bulunmaktadır. Eserdeki tarihî lehçelere ait söz varlığı büyük oranda daha önce yayımlanan çalışmalardan alınmıştır. Çağdaş lehçelere ait kelimeler ise genellikle o dönemki konuşma dillerinden derlenmiştir. Özellikle o güne kadar pek bilinmeyen Türk lehçelerinin söz varlığının ilk defa bu eserde derlenmiş olması, eseri çok değerli kılmaktadır. OSTN'deki Altay lehçesine ait kelimelerin tamamına yakını bizzat Radloff tarafından derlenmiştir. Aynı zamanda söz konusu kelimeler sözlüğün temelini oluşturmuştur. Bu çalışmada, OSTN'deki Altay lehçesine ait kelimeler taranmış ve Altay Kiji, Teleüt, Tölös (Teless), Lebed (Çalkandı), Kumandı ve Tubalara ait toplam 11286 madde başı tespit edilmiştir. Bu 11286 madde başı ve örnek cümleler Türkiye Türkçesine çevrilmiştir. Altay lehçesine ait kelimeler, Eski Türkçe ve Çağdaş Altay lehçesiyle karşılaştırılarak karşılaştırmalı sözlük hazırlanmıştır. Daha sonra OSTN'deki kelimelerle Eski Türkçe ve Çağdaş Altay lehçesi ağızları arasındaki ses değişiklikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Aynı zamanda OSTN'deki Altay lehçesine ait kelimeler, eş zamanlı fonetik incelemeye tabi tutulup o dönemki Altay ağızları arasındaki farkların belirlenmesi hedeflenmiştir. Radloff published his dictionary named Opıt Slovarya Tyurkskih Nareçiy (OSTN) as four volumes at six years interval between 1893 and 1911. In this dictionary, there are approximately 68 thousand headwords belonging to many Turkic dialects historical and contemporary While The vocabulary belonging to historical dialects in the book was mostly taken from previously published studies.. The words of contemporary dialects are generally compiled from the spoken languages of that period. Especially the fact that the vocabulary of Turkic dialects, which was not known until today, was compiled in this work for the first time makes very valuable in the work. Almost all the words of the Altai dialect in OSTN were compiled personality by Radloff. At the same time, these words form the basis of the dictionary. In this study, the words of Altai dialect in OSTN were scanned and a total of 11286 headwords belonging to Altai people, Teleut, Tölös (Teless), Lebed (Chalkan), Kumandy and Tuba were identified. This 11286 headwords and their example sentences have been translated into Turkish. The words of the Altai dialect were compared with the Old Turkic and contemporary Altai dialects and a comparative dictionary was prepared. After that, the sound changes between the Old Turkic- the words in OSTN and Contemporary Altai dialects-the words in OSTN were tried to be determined. At the same time, the words belonging to the Altai dialect in OSTN subjected to a synchronic phonetic examination is aimed to determine the differences between the Altai dialects of that period. |
| Databáze: | OpenAIRE |
| Externí odkaz: |
|