Medyada Sıradanlaşan Kavram; ‘Cinsel Şiddet’

Autor: Kaya, Kenan, Akgündüz, Eren, Çelik, Ebubekir Burak, Çekin, Necmi, Hilal, Ahmet
Přispěvatelé: Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Bölümü, Kaya, Kenan, Çekin, Necmi, Hilal, Ahmet
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2018
Předmět:
Zdroj: Volume: 2, Issue: 1 19-20
Ahi Evran Medical Journal
ISSN: 2619-9203
Popis: Sayın Editör,Medyada şiddetin özellikle cinselşiddetin, sürekli yayınlanması, ele alış şekli, olumlu değerli kılan öğelerleyüklenmesi, özellikle gençlerin antisosyal davranış özelliklerini normal olarakkabul etmelerine yol açmaktadır. Basınınsorumlu bir yayıncılık anlayışıyla bu haberleri vermesi çok önemlidir.Haberlerde verilen bilgilerin sansasyondan uzak ve objektif bir biçimdeseçilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, kitle iletişim araçlarının özelliklecinsel şiddet hakkındaki haberleri ele alış ve aktarış şekillerine değinmekistiyoruz.Kadına yönelik tariflenen ve şiddet tanımları içerisinde yer alancinsel şiddet, kadının isteği dışında zorla ilişkiye girmesi, ya da tacizedilmesi gibi eylemleri içermektedir.1 Tüm şiddet davranışları gibicinsel şiddet de öğrenilen bir davranıştır. Öğrenme; bizzat başına gelerek,tanık olarak, dinleyerek, çevre ve özellikle akran ilişkileri, toplumsalcinsiyet rolleri ve medya ile vs. olmaktadır. Bireyler, özellikle günümüzdeyazılı basın ve internet haber siteleri aracılığı ile şiddet eylemlerine tanık olurlarve bu eylemlerin yansıtılış biçimlerinden etkilenirler. Kitle iletişim araçlarının cinsel şiddethakkındaki haberleri aktarış şekillerini incelemek amacıyla bir ulusal gazetenin bir yıl içerisinde yapmış olduğu 3.sayfahaberler retrospektif olarak değerlendirildi. Toplam 54 cinsel istismar haberi verildiğigörülmüş ve bu olgularda; tanığın söylemleri,mahkemeye verdiği ifadeleri, mağdurlara yakınlığı, mağdurların ve tanıklarınyaşları, ensest ilişki olupolmadığı, olayın gerçekleştiği ortam,ceza durumları, kaç yıl ile yargılandıkları, kaç yıl ceza aldıkları, cezaindirimi uygulanıp uygulanmadığı, adli tıp uygulamaları, iç beden muayenesiyapılıp yapılmadığı, bu hususta rapora ulaşılmış ise raporun içeriği, özellikleruh sağlığı kavramı ile ceza ilişkisi, çocukların olaydan etkilenip etkilenmediği (ruh sağlığı bozulupbozulmadığı) gibi konular incelendi.Haber başlıklarında zaman zaman mağdurun veya tanığınsöylemlerinin öne çıkarıldığı, medyanın şiddeti, toplumsal bir sorun değil satışı sağlayacak ve dikkatiçekecek adli bir vaka olarak sunduğu görüldü. Haberleri sunuş şekillerine örnek olarak “Skandal Karar! Tecavüz Mağdurunun Yaşı Büyütüldü, SanıkKurtuldu”,“Bakire Çocuk İndirimi”,“Tacizci Öğretmene Akıl Sağlığı İndirimi”, “Erkek ÇocuğaTecavüz Davasında Beraat”, “Koruma Altında Tecavüze Uğradı”, “RaporDeğişti, Ceza 10 Yıla Düştü”,“Cinsel İstismar Sanığına 20 Bin Lira Kefaletle Tahliye” gibibaşlıklar kullanılmıştır. Bu haberlerin içeriği göz önüne alındığında; şiddetideğerleştiren, popüler tutan, gerekçelendiren, sıradanlaştıran, kanıksatansöylemler kullanıldığı görülmektedir. Bazı haberlerde mağdur ve failinifadelerine yer verildiği, sosyal medyanın cinsel istismarı kolaylaştırıcı biretkisinin olduğunun anlatıldığı, istismarı kolaylaştırıcı, teşvik ediciifadelere yer verildiği görülmektedir. Basın, yapılan bazı çalışmalarda, şiddet haberlerine ayrılan yer,sayfa ve önem nedeniyle suç işlemeyi özendirmek ve suçluyu övmeklesuçlanmıştır.2,3 Suçlamaya neden olan bu olumsuz etkilerden bazıları;suçlunun saygın hale getirilmesi, suçun olağan, çekici ve heyecanlıymış algısıoluşturulması, adalet mekanizmasının çalışmadığını ve adaletten kurtulmanınkolay olduğunun vurgulanması, suçun farkında olmadan reklamının yapılmasışeklindedir.4Medya, toplumdaki şiddetin başlıca kaynağıolarak nitelendirilemesede yaşanan olayları meşrulaştıran, onların etkileriniartıran ve mağdurlar üzerinde ikinci bir mağduriyet yaratan bir işlevebürünebilir. Genelde medyanın, özelde ise yazılı ve internet basınının şiddeteçanak tutan ve onu meşrulaştıran rolünün önüne geçilebilmesi için sorumlu birhabercilik anlayışıyla hareket edilmesi ve haberlerde kullanılan dile dikkatedilmesi gerekmektedir.Bazı haberlerde faillere verilen ceza indirimlerine vurguyapılmakta ve suçu teşvik edici bir yaklaşım sergilenmektedir. Yine bir haberdebir cinsel istismar mağdurunun yaşının adli tıp tarafından büyütüldüğünün,sanığın bu nedenle ceza almadığının haber olarak verildiği, bu kurumların hedefolarak gösterildiği ve tarafsız habercilikten uzaklaşıldığı görülmektedir. Çalışmamızda incelenen bir haberde ise“Suriyeli tecavüzü kalkışması” başlığı kullanıldığı görülmüş ve bu haberin birbölge insanı ve halkı hedef gösterdiği, haberi okuyan kişilerde öfke ve nefretuyandırdığı düşünülmüştür. Genellemeler yapmak hiç bir suçu olmayanvatandaşları da rencide etmektedir. Toplumsal şiddeti teşvik edici, bir halkıya da bölgeyi hedef gösteren haberler yapılmamalıdır. Bu haberlerde kullanılan görsel malzemeile anlatım biçiminin pornografik ve özendirici çağrışımlar yaratmamasına dikkatedilmelidir. Cinselistismar mağdurunun fotoğraflarına yerverilerek, teşhir edilerek mağdurlaraikincibir darbe vurulmamalıdır. İstismar haberi yapılırken reyting uğrunamağdurları istismar etmeyen bir medya olmak amaçlanmalıdır. Eleştiren ve sorgulayanbir habercilik anlayışı hakim olmalıdır. Medyada hesap soran habercilik anlayışı olmamalıdır. Sadece olaygerçekleştiğinde haber olmamalı, sonrasında takibi de yapılmalıdır.5 Haber yaparken gerekçesi ne olursa olsun haber kaynaklarını, haberdilini ve görsel malzemeyi mağdur aleyhine yeni hak ihlallerine yol açmayacakşekilde kullanmaya dikkat edilmedir. Haber sunulurken mağdurlar cinsel objeolarak gösterilmemelidir. İnternet haberciğinde, gazette ve dergilerde yayınlanan şiddet,taciz, tecavüz, cinayet gibi haberler sadece tek adli bir vaka olarakdeğerlendirilememeli, tüm toplumu ilgilendirdiği akıldan çıkarılmamalı vetoplumu bu konuda bilinçlendiren haberlere de yer verilmelidir.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: