| Popis: |
`Erzurum/İspir İlçesinde Geleneksel Ev Mimarisi` konulu bu çalışmada araştırma kapsamına alınan evler, plan, mimari ve süsleme özellikleri açısından ele alınmıştır. İspir ilçe merkezi ve merkeze bağlı 101 köye (mahalleye) gidilerek tescilli ya da tescilsiz toplam 140 ev/konak tespit edilmiştir. Kayıt altına alınan bu evlerden bölgesel özellikleri bünyesinde barındıran 30 evin planları çıkarılmış, geleneksel evler fotoğraflarıyla birlikte katalog bölümünde ayrıntılıca anlatılmıştır. Bu evlerin Türk Ev Mimarisi'ndeki yeri, farklı yerleşim yerlerinde bulunan fakat aynı özelliklere ve tipolojiye sahip örneklerle karşılaştırılarak değerlendirilmiştir.Araştırma sahasında, Doğu Anadolu Bölgesi'ne has tandırevi ve çevresinde gelişen tipolojiye uygun tek katlı evler tespit edildiği gibi, alt katında tandırevi ve üst katında yaşam alanları bulunan çok katlı evler de bulunmaktadır. Sadece tandırevi ve etrafındaki hizmet birimlerinden oluşan ve günümüze kadar ulaşan evler XVIII. yüzyıl sonunda yapılan evlerdir. Tek katlı, düz damlı olan bu evler zamanla ekonomik ve sosyal şartlar ile beraber değişmiştir. İspir geleneksel evlerinde ana unsur olan sofa ve sofa etrafında gelişen evler çoğunluktadır. Sofanın olup olmamasına ya da bulunduğu konuma göre sofasız, iç sofalı ve dış sofalı plan tipine ait evler ise bir, iki veya üç katlı olarak yapılmıştır. İçinde yaşayan ailelerin büyüklüğüne ve ekonomilerinin gücüne göre şekillenen bu çok katlı evler genel olarak XIX. yüzyıl ve XX. yüzyılın başlarına tarihlendirilen evlerdir. Bu evler, Geleneksel Türk Evi özelliklerinin yanı sıra bölgesel özellikler ile harmanlanarak mimariye kazandırılmıştır. In this `Tradıtıonal House Of Archıtechture In Erzurum İspir County`,themed study, research has covered by houses plan, architectural and decorative features. 101 villages (neighbourhood) are visited in İspir county town and registered or nonregistered totally 140 houses/mansions are determined. Thirty houses of these registered houses which have charesteristic regional features, plans are prepared and their detailed information are explained with their photographs in catalogue section. Results are written by comparing to houses which are in different settlement but have same features and typology. In research area both tandoor which is indigenous to Eastern Anatolia Region, suitable for typology developed its around one floor houses are determined and also houses which have tandoor on ground floor and living quarters on upstairs. Houses composed of only tandoor and service units are extant, built in eighteenth century. These single floor and flat roof houses have changed with economic and social conditions in time.Antreroom is the main factor of Traditional Turkish House in İspir and houses developed around antreroom are predominant. Whether there is antreroom or not, or without antreroom to its location, houses have interior antreroom and exterior antreroom plan are built as single floor, two storey or triplex. Multistorey houses shaping to family size and their economic potential, are generally built in nineteenth and beginning of twentieth century. These houses beside their Traditional Turkish House features by blending with regional features are brought to architecture. 541 |
