| Popis: |
Askerî-stratejik bir öneme haiz olan Edirne, 1361'de Osmanlı Devleti tarafından zapt edildikten sonra, Balkan Yarımadası'nda ve genellikle Güneydoğu ve Orta Avrupa'da yapılacak fetih hareketleri için önemli bir hareket noktası oldu. Sultan I. Murad 1365'te devlet merkezini Bursa'dan Edirne'ye naklettikten sonra büyük siyasî olaylara sahne olan Edirne, Yıldırım Beyazıd'ın 1402 Ankara Savaşı'nda Timur'a yenilgisinden sonra, oğulları arasındaki taht mücadelesi ? Osmanlı Devleti'nin ?Fetret Devri? denilen dönem ? sırasında, askerî özelliği yanı sıra siyasî bir merkez olarak da ön plâna çıkmıştır. Edirne, devlet teşkilâtının İstanbul'a taşınmasından sonra İstanbul'un sadece arka bahçesi olarak değil, ?Balkan fütuhatı? nın sürmesi nedeniyle uzun bir süre daha imparatorluğun ikinci merkezi olarak kalmıştır.1453'te İstanbul'un fethine kadar yapılan eserler bakımından da canlılık kazanan Edirne, birçok bakımdan Osmanlı mimarlığının gelişme adımlarının atıldığı merkez olmuştur. Yalnız bir tarih şehri, ticaret ve idare şehri değil aynı zamanda bir kültür şehridir. XVII. yüzyılda 350.000 nüfusu ile İstanbul, Paris ve Londra'dan sonra Avrupa'nın dördüncü büyük kenti olan Edirne, dünyada adları anılan şehirler arasına girmiştir. İmparatorluğun gerilemeye başlamasıyla birlikte, Fransız İhtilâli'nin etkisi ve Rusya'nın Balkanlarda yürüttüğü Panslavizm politikası sonucunda, Osmanlı tebaasındaki Hıristiyan unsurlar isyan etmeye başlamışlardır. Neticede Osmanlı Devleti ve Rusya arasında cereyan eden 93 Harbi Osmanlı Devleti'nin mağlubiyetiyle son bulmuştur. Osmanlı Devleti için büyük bir felâket olan savaşta bir çok Müslüman halk Rus-Bulgar zulmüne maruz kalmış ve çoğu hayatını kaybetmiştir. Başta Balkanlar olmak üzere Edirne ve çevresinde de büyük yıkım ve tahribata yol açmıştır.Anahtar Kelimeler: Balkanlar, 93 Harbi, Edirne, İstanbul. Edirne which already had military and strategic importance, after the conquest by the Ottoman Empire in 1361, became an important point for the future movements of conquests in the Balkan Peninsula and in Southeastern and Central Europe. Edirne, witnessed major political events when it became the center of the state by sultan I. Murad?s decision. After Yıldırım Beyazıd was defeated by Timur at the battle of Ankara in 1402 during the throne struggle of Yıldırım Beyazıd sons, Edirne came forward as a political center as well as military at which was called the period of the stagnation of Ottoman Empire. After moving the state organization of ottomans from Edirne to İstanbul due to conquest movements of Balkans, Edirne didn?t become the backyard of it although it countinued up to be the second center for a long time for the empire.Works up to the conquest of İstanbul in 1453, Edirne also gained a vibrancy and became the center of first steps to development in Ottoman architecture in many respect. Edirne was not only historical, commerce and administration city was also a cultural city. In XVII. century with a population of 350.000, Edirne was not only Europe?s fourth largest city after İstanbul, Paris and London was also well known city in the World. With the beginning of the empire?s decline, effects of French Revolution and results of Russia?s Balkans Panslavism policy Christian subjects began to rebel against the Ottoman Empire. As a result the 93 War took place between the Ottoman Empire and Russia ended with the defeat of the Ottoman Empire. This major disaster for Ottoman Empire left many Muslim people exposed to persecution and death by the Russian and Bulgarian. At the end Edirne and the Balkans were led to great destruction and devastation.Key Words: Balkans, 93 War, Edirne, İstanbul. 170 |
