Türkçede olumsuz anlamlı sıfat ve zarfların miktar zarfı olarak kullanımı

Autor: Doğan, Şaban
Rok vydání: 2017
Předmět:
Zdroj: Volume: 18, Issue: 32 303-316
Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi
ISSN: 2564-6834
Popis: As it is known, adverbs effects gerunds, adverbials and other adverbs in terms of time, place, direction, quality, quantity, reinforcement and question. Adverbs make the meaning of those clearer. It is known that in Turkish has a limited number of adverbs and nouns, adjectives and pronouns are used as adverbs. Adverbs are classified in Turkish grammars as time, direction, manner, quantity and question. In this classification, the adverbs of quantity determine the extent and meter of the word which is signified. In the grammars it is stated that these adverbs are limited in number and en “most”, daha “more”, pek “quite”, çok “very”, az “slightly” are examples of this category, and some other words can be included in this class. The focus of the study is the usage of the words with negative meanings as adverbs which do not have this function originally. In literary Turkey Turkish sentences such as “Kız, oğlana kötü tutuldu.” (The girl is badly in love with the boy) Felaket güzel bir gün” (An awfully nice day) the words kötü (badly) and felaket (awfully) are used as adverbs of quantity. In some sources, these usages are labelled as incoherent, however they can be witnessed form the old periods of Turkish language. In the present study, these structures which are used to make the expression more vivid are analyzed and the examples from old Turkish to Turkey Turkish are given. The transfers among word classes are shown with reference to adverbs of quantity.
Bilindiği üzere zarflar fiilleri, sıfatları,sıfat-fiilleri ve diğer zarfları zaman, yer, yön, nitelik, durum, azlık-çokluk,pekiştirme ve sorma gibi çeşitli yönlerden etkileyip değiştirerek anlamlarınıdaha belirgin duruma getiren kelimelerdir. Türkçede zarf olan kelimelerin sayıbakımından sınırlı olduğu, zarfların daha çok isim, sıfat, zamir gibi kelimesınıflarından alınan sözlerle kurulduğu bilinmektedir. Zarflar çeşitli gramerkitaplarında işlevleri bakımından zaman zarfları, yer ve yön zarfları, durumzarfları, miktar zarfları ve soru zarfları olarak sınıflandırılmaktadır. Busınıflandırmada yer alan miktar zarfları sıfatın, zarfın ya da fiildeki oluş/kılışınmiktarını, derecesini, ölçüsünü belirleyen zarflar olarak tanımlanır. Gramerkitapları bu zarfların sayıca sınırlı olduğunu vurgulayarak tipik miktarzarflarının en, daha, pek, çok, az olduğunu; bu kelimelere miktar bildiren azsayıda kelimenin de ilave edilebileceğini ifade eder. Bu çalışmanın konusu EskiTürkçeden itibaren miktar zarfı olmadığı, miktar ve derece ifadesi detaşımadığı halde miktar zarfı olarak kullanılan olumsuz anlamlı sıfat vezarflardır. Ölçünlü Türkiye Türkçesinde görülen “Kız,oğlana kötü tutuldu. Felaket güzel bir gün” vb. kullanımlarda kötü vefelaket sözcükleri artık miktar bildiren zarflar durumuna gelmiştir. Kimikaynaklarda anlatım bozukluğu olarak görülen bu türden kullanımlar EskiTürkçeden itibaren dilde var olan biçimlerdir. Bu bildiride, anlatıma canlılıkkatmak amacıyla kullanıldığını düşündüğümüz bu yapılar ele alınmış, bu türdenkullanımlar Eski Türkçeden Türkiye Türkçesine örneklerle işlenmiştir. Çalışmadaamaçlanan tarihten günümüze Türkçenin kelime sınıfları arasındaki geçişlerimiktar zarfları bakımından göstermeye çalışmaktır. 
Databáze: OpenAIRE