Dijital dönüşüm ve ekonomik büyüme

Autor: Gözüküçük, Mustafa Fikret
Přispěvatelé: Tapşın, Gülçin, İktisat Anabilim Dalı, Tapşın, Gülçin Tapşın, Enstitüler, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2020
Předmět:
Popis: Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi Kaynakça var. Son dönemde, bilgi ve iletişim teknolojileri başta olmak üzere, bulut bilişim, yapay zekâ, nesnelerin interneti, büyük veri, ileri robotik vb. teknolojilerde yaşanan gelişmeler dijital dönüşüm kavramını ortaya çıkarmıştır. 21. yüzyılda dijitalleşme alanında yaşanan gelişmeler, makroekonomik açıdan değerlendirildiğinde, ülke ekonomilerini köklü bir şekilde etkileme potansiyeline sahiptir. Bu kapsamda, dijital dönüşüm ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi ortaya koymayı amaçlayan bu tezde, ilk olarak kavramsal açıklamalar ele alınmış olup, sonrasında teorik ve ampirik açıklamalara yer verilmiştir. İçsel büyüme teorileri çerçevesinde oluşturulan modelde, (A) teknolojik gelişme, (D) dijitalleşme parametresi tarafından temsil edilmektedir. (D) dijitalleşme göstergesi; mobil telefon aboneliği, sabit genişbant aboneliği, sabit telefon aboneliği, bireysel internet kullanan kişi sayısı değişkenleri tarafından temsil edilmektedir. Modelde dijitalleşme, sabit sermaye birikimi (K) ve yıllık işgücünün (L) bağımlı değişken olan GSYH (Y) üzerindeki etkisi incelenmiştir. Gerçekleştirilen analiz kapsamında, 32 OECD ülkesinin, Dünya Bankası, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) ve OECD veri tabanlarından derlenen ve 2005-2017 dönemini kapsayan değişkenlerine panel veri yöntemi uygulanmıştır. Analizin gerçekleştirilmesinde, bilgisayar uygulaması olarak Stata 14.0 kullanılmıştır. Ülkeler arasında sabit etkiler modelinde birimler arasında korelasyon ilişkisinin var olduğu Pesaran, Friedman ve Frees testleri sonucunda belirlenmiştir. Analizden elde edilen bulgular sonucunda, dijitalleşme parametreleri olarak tanımlanan, genişbant aboneliği ve bireysel internet kullanımındaki %1’lik artışların, GSYH üzerinde sırasıyla %0.0304’lik ve %0.1147’lik pozitif yönlü bir katkı sağladığı tespit edilirken, sabit telefon aboneliğindeki %1’lik bir artışın GSYH’yı negatif yönlü etkilediği, mobil telefon aboneliğinin ise model içerisinde istatistiksel olarak anlamlılık göstermediği tespit edilmiştir. Sabit sermaye birikiminin ve yıllık işgücünün GSYH üzerindeki etkisi ise pozitif yönlü çıkmıştır. In the recent period, improvements particularly in the information and communication technologies, cloud computing, artificial intelligence, internet of things, big data, advanced robotics, etc. revealed the concept of digital transformation. When the improvements in the digitization field in the 21st century are evaluated in the macroeconomic approach, it has the potential to influence the national economies ineradicably. According to this concept, in this thesis, which has the purpose of revealing the connection between the digital transformation and economic growth, firstly, conceptual explanations are discussed and then, theoretical and empirical explanations are given. In the model which is established in the frame of endogenous growth theory, (A) technological progress is represented by (D) digitization proxy. (D) digitization indicators are include mobile phone subscriptions, fixed broadband subscriptions, fixed phone subscriptions and the number of people using personal internet. The effect of digitization, fixed capital accumulation (K), and annual labor force (L) on GDP (Y), which is a dependent variable, is analyzed in the model. Within the scope of the analysis conducted, the panel data method was applied to the variables of 32 OECD countries which were compiled from the World Bank, International Telecommunication Union (ITU) and databases of OECD and covering the period of 2005-2017. Stata 14.0 was used as a computer application while conducting the analysis. The existence of the relationship between the units in the fixed effects models among the countries was determined as a result of Pesaran’s, Friedman’s and Frees’ test. In consequence of findings obtained from the analysis, it is identified that the increase of 1% in the use of fixed broadband subscription and personal internet which are defined as digitization parameters has a positive contribution of 0.0304% and 0.1147% respectively on GDP, while the increase of 1% in the use of fixed phone subscription has a negative effect on GDP and mobile phone subscription is not significant statistically within the model. The effect of fixed capital accumulation and the annual labor force on GDP is resulted as positive. İÇİNDEKİLER ÖZET ... II ABSTRACT ... III İÇİNDEKİLER ... IV ŞEKİL LİSTESİ ... VII GRAFİK LİSTESİ ... VIII TABLO LİSTESİ ... IX KISALTMALAR ... X I. GİRİŞ ... 1 II. KAVRAMSAL ÇERÇEVE ... 4 2.1. DİJİTALLEŞME ... 4 2.2. DİJİTAL DÖNÜŞÜM ... 5 2.3. DİJİTAL TEKNOLOJİLER ... 8 2.3.1. Nesnelerin İnterneti Teknolojisi ve Siber Fiziksel Sistemler ... 9 2.3.2. Yatay ve Dikey Entegrasyon ... 11 2.3.3. Büyük Veri Teknolojisi ve İleri Analitik ... 13 2.3.4. Bulut Bilişim ... 14 2.3.5. Yapay Zekâ Teknolojisi ... 15 2.3.6. Üç Boyutlu Yazıcı Teknolojisi ... 18 2.3.7. Siber Güvenlik Teknolojileri ... 18 2.3.8. Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik ... 19 2.3.9. Blokzincir Teknolojisi ... 21 2.3.10. Dijital Ödeme Sistemleri ... 22 2.4. DİJİTAL TEKNOLOJİLERİN YAYILIMI ... 23 2.5. DİJİTALLEŞMENİN EKONOMİYE ETKİLERİ ... 25 2.5.1. Dijitalleşmenin Emek Piyasası Üzerine Etkisi ... 26 2.5.2. Dijitalleşmenin Üretim Teknolojisi Üzerine Etkisi ... 29 2.5.3. Dijital Teknolojilerin Dış Ticaret Üzerine Etkisi ... 30 2.5.4. Dijital Teknolojilerin Sosyal Yaşam Üzerine Etkisi ... 33 2.5.5. Dijital Teknolojilerin Kamu Otoritesi Üzerine Etkisi ... 35 2.5.6. Dijital Teknolojilerin Verimlilik Üzerine Etkisi ... 36 2.6. DİJİTAL EKONOMİ ... 38 2.6.1. Dijital Ekonominin Özellikleri ... 40 2.6.2. Dijital Ekonominin Unsurları ... 43 2.6.3. Dijital Ekonomide Değer Zincirinin Yaratılması ... 45 2.6.4. Dijital Ekonomide Hukuki Altyapı ... 47 III. EKONOMİK BÜYÜME TEORİSİ VE DİJİTALLEŞME ... 50 3.1. EKONOMİK BÜYÜME ... 50 3.2. EKONOMİK BÜYÜMENİN BELİRLEYİCİLERİ ... 51 3.3.1. Beşerî Sermaye ... 52 3.3.2. Araştırma Geliştirme Faaliyetleri ... 53 3.3.3. Coğrafya ve Kültür ... 53 3.3.4. Küreselleşme ve Dışa Açıklık ... 54 3.3.5. Kurumlar ... 54 3.3. EKONOMİK BÜYÜME VE DİJİTALLEŞME İLİŞKİSİ ... 55 3.4. EKONOMİK BÜYÜMEDE DİJİTALLEŞMENİN KATKISI ... 57 3.4.1. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği-BİT Gelişim Endeksi ... 57 3.4.2. Dünya Ekonomik Forumu-Küresel Rekabet Endeksi 4.0 ... 59 3.4.3. Ekonomik Karmaşıklık Endeksi ... 60 3.4.4. Dijital Ekonomi ve Toplum Endeksi (DESI) ... 61 3.4.5. Dünya Ekonomik Forumu-Ağa Hazırlık Endeksi ... 61 3.5. GELENEKSEL BÜYÜME MODELLERİNDE TEKNOLOJİ ... 63 3.5.1. Adam Smith Büyüme Yaklaşımı ... 63 3.5.2. David Ricardo Büyüme Yaklaşımı ... 64 3.5.3. Schumpeteryen Büyüme Modeli ... 65 3.5.4. Solow Büyüme Modeli ... 66 3.5.5. Teknoloji Açığı Teoremi ... 67 3.5.6. Ürün Dönemleri Teorisi ... 67 3.6. İÇSEL BÜYÜME MODELLERİ ... 68 3.6.1. Arrow-Romer Büyüme Modeli ... 69 3.6.2. Barro Büyüme Modeli ... 70 3.6.3. Lucas Büyüme Modeli ... 71 3.6.4. Grossman ve Helpman Büyüme Modeli ... 72 3.6.5. Aghion ve Howitt Büyüme Modeli ... 74 3.6.6. Uyarılmış Teknolojik Gelişme Tezi ... 75 3.7. REEL KONJONKTÜR TEORİSİ VE EKONOMİK BÜYÜME ... 76 IV. LİTERATÜR TARAMASI ... 78 V. OECD ÜLKELERİNDE DİJİTALLEŞME SÜRECİ ... 88 5.1. OECD ÜLKELERİNDE BİT YAYILIMI ... 88 5.1.1. Sabit Telefon ve Mobil Telefon Abonelikleri ... 90 5.1.2. Genişbant Abonelikleri ... 94 5.1.3. Bireysel İnternet Kullanımı ... 102 5.1.4. M2M Abonelikleri ... 104 5.2. OECD ÜLKELERİNDE BİLGİ SEKTÖRÜ ... 107 5.3. OECD ÜLKELERİNDE BİT YATIRIMLARI ... 110 5.4. OECD ÜLKELERİNDE DİJİTALLEŞME POLİTİKALARI ... 111 VI. VERİ, YÖNTEM VE AMPİRİK BULGULAR ... 115 6.1. VERİLERİN TANIMLANMASI ... 115 6.2. METODOLOJİ VE YÖNTEM ... 117 VII. SONUÇ ... 125 KAYNAKÇA ... 132
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: