| Popis: |
50 ÖZET Bir tarım işletmesinde, gübre ve tohumluğun işletme merkezinden alınarak tarlaya, hasat edilen ürünün tarladan işletme merkezine, değirmene, pazara, diğer işletmelere olmak üzere gerek işletme içi ve gerekse işletmeler arasında taşınması sözkonusudur. Bu taşıma işlerinin hemen hemen tamamı traktör tarafından çekilen tarım arabalarıyla yapılmaktadır. Son yıllarda ülkemizdeki tarım arabası park durumu, ortalama olarak yılda 23 400 adet civarında artış göstermiştir. Son 10 yıl içinde tarım arabası üretiminde yılda ortalama 30 000 ton demir tüketildiği tahmin edilmektedir. Birçok tarım arabası üreticisi, daha dayanıklı bir yapıyı sağlayabilmek için, kullandıkları demir malzemenin ölçülerini büyütmekte ve bağlantılarının sayısını artırarak daha rijit yapıya doğru gitmektedir. Ağır ve esnek olmayan yapıya sahip tarım arabalarında ise kısa bir kullanımdan sonra önemli arızalar ortaya çıkmaktadır. Tarım arabalarının hafif ve uygun bir yapıya sahip olmaları ülke ekonomisine, çiftçilere ve üretici firmalara büyük yararlar sağlayacaktır. Bu çalışmada, tarım arabası yapısının detaylı olarak incelenmesi, burulma momentlerinin ölçülmesi ve ömür denemelerinin yapılabilmesi için elektrohidrolik titreşim simülatörü, yükleme hücresi, elektronik veri toplama sistemi ve bilgisayar kullanılmıştır. Araştırma materyali olarak çeşitli firmalardan sağlanan 3 adet 3 tonluk tarım arabası denemeye alınmıştır. Denemelerde, daha önce yapılmış olan çeşitli araştırmalar ve Türk Standartlarında verilen yöntem ve değerlendirmeler esas alınmıştır. Tarım arabalarının ölçüleri, standart ölçülerle karşılaştırılarak değerlendirme yapılmıştır. Şase burulma momentleri; tarım arabası boş, yüklü ve 10 yıllık ömür51 deneyinden sonra yüklü olarak üç kez ölçülmüştür. Sonuçlar, bir arada, üç ayrı grafik olarak verilmiş ve karşılaştırma yapılmıştır. Şase burulma momentleri, boş tarım arabalarında küçük, yüklü tarım arabalarında daha büyük bulunmuştur. 10 yıllık ömür deneyinden sonra saptanan burulma momenti değerleri biraz daha büyük bulunmuştur. Denemeler sırasında, tarım arabalarında m«ydana gelen arızalar, gözle yapılan kontrollarla belirlenmiştir. Tarım arabalarında görülen arızaların en önemli nedeni, şase burulma momentlerinin çok yüksek olmasıdır. Tarım arabaları şaselerini, rijit bir yapıda ve fazla malzeme kullanarak imal etmenin yarar yerine zararı vardır. Ülkemizde üretilen tarım arabalarında, daha esnek ve daha hafif bir yapıya doğru gidilmelidir. Bu konuda mevcut Türk Standartlarına da uymak gereklidir. 52 SUMMARY It is always important to transport agricultural products whether from field to plant or from plant to market. These kind of transportation is almost acted of making by trailers. Nowadays, trailers park position in Türkiye is nearly increased to 23 400. It is estimated that, trailer production consumed 30 000 ton iron which is a necessity of reduce, in the last decade. Many trailer producers make the iron materials dimensions bigger and put connection numbers on in order to provide stiffness. This cause heavy and unflexible construction that loring on trouble after a short usage. It is as much berefit of farmers and trailer producers as Türkiye economy that trailers to be light and flexible. In this study it is used electrohydrolic vibration simulator, load-cell, data acquisition system and a PC in order to examine detailed frame construction, torsional stiffness and strength. Test procedure is based on TSE methods and various researches. It is evaluated trailers dimensions by comperisens of standart dimensions. Trailer frame twisted moments are measured three times as an empty, loaded and 10 years life test. Results are given at 3 different graphics, with comparisons. Frame twisted moments are small at empty trailers, and high at loaded trailers. After 10 years life tests, it is fixed that frame twist moments are higher. During test procedure, some little faults were observed but trailers completed 1053 years life test without any important breakdown. The most important reason some breakdowns is higher frame twist moments. It is not beneficial to produce trailer frames at the heawy and unflexible construction for trailers. It is advice that to be obeyed TSE. 59 |
