| Popis: |
ÖZBu çalışmada Türkiye’deki korunmaya muhtaç çocukların devletin koruyucu sisteminin dışında kalmışlık durumu, Batıdaki modernleşme süreçleri sonunda ortaya çıkan çocuk koruma modelleri ile karşılaştırmalı olarak anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde modernitenin paradoksal bir süreç olarak toplumsal sorunlar üretirken öte yandan da toplumun kendini koruma refleksi içinde ‘koruyucu’ dinamikler ortaya çıkardığı ve Batı’da bu sürecin nasıl bir çocuk koruma sistemi doğurduğu tarihsel süreç izlenerek gösterilmektedir. 20. yüzyıl başına şekillenen çocuk merkezli yaklaşımlar ‘çocuk koruma sistemi’ (child protection), 20. yüzyılda refah devleti ve kamunun etkinliğinin artmasına paralel olarak ortaya çıkan ve çocuğu aile içinde korumayı hedefleyen dönem ise ‘çocuk refahı’ (child welfare) dönemi olarak adlandırılmıştır. İkinci bölümde, Tanzimat döneminden itibaren çocuk korunmasında artan kurumsallaşmanın ‘savaşlar dönemi’yle birlikte gerilemeye başladığı görülmektedir. II. Meşrutiyet döneminin kritik bir dönemeç olduğu; bu dönemde devletin zorunlu haller dışında (savaş yetimlerinin korunması gibi) çocuk koruma alanında yer almadığı ve bu politikanın Cumhuriyet döneminde 1949 yılına kadar devam ettiği söylenebilir. Üçüncü bölümde, Cumhuriyet dönemindeki hızlı okullaşmayla çocuk yoksulluğunun görünürlük kazanması sonucu devletin ilgisinde artış olduğu tespit edilmektedir. Ayrıca 1940’lı yıllarda başlayan mevzuat çalışmaları ve ilk kanunların meclisteki görüşme serüveni daha sonraki çocuk koruma sisteminin dilini ve kurumsal zeminini oluşturduğu görülmektedir. Bunun yanında 1940’lı yıllara kadar çocuk sorunu bir nüfus artışı sorunu olarak algılanırken, daha sonra daha çok ‘kimsesiz’, ‘terkedilmiş’ ya da ‘sokak çocukları’ şeklinde tanımlanmaya başladığı tespit edilmiştir. Yapılan karşılaştırmada 20. yüzyılın başında Batıda oluşan çocuk koruma sistemi (child protection) modelinin Türkiye’de 1960’lı yıllarda biçimsel olarak tamamlandığı ancak çocuk refahı (child welfare) dönemine geçilmediği gösterilmiştir. ABSTRACTName of Thesis: The Formation of Policies for Children in Need of Protection in the Republican EraThesis is about the exclusion of children in need of protection from the social protection of state. The issue is discussed in comparison to child protection models that emerged after modernization process of the West. In this framework, the thesis is arranged in three chapters.The first chapter argues that modernity as a paradoxical process produces social problems and ‘protective’ measures. As a protective measure ‘child protection’ system was formed at the beginning of 20th century; then after the emergency of child daycare centers, daily nurseries, maternity leave policies, child protection systems transformed to child welfare model.The second chapter discusses that after “Era of Wars” starting by Ottoman-Russian 1877 War, the State lost its influence in the social arena in the process of Ottoman modernization. During that period, children in need of protection were exploited as domestic child laborers, traditionally called as ‘housemaid’, ‘servant’ and/or ‘adoptee’. This policy has been maintained during the Republican Era until 1949.In the third chapter it is argued that in parallel with the increased schooling in the 1930s, the visibility of child poverty has led the State to demonstrate more interest in this field. The legislation process that started in 1940s has shaped the discourses of “child protection” and prepared the legal ground for the institutionalization of the child protection. Eventually, a child protection system that evolved in the West in the early 20th century was introduced in Turkey in 1960s. However, this has not led to a period of child welfare. |
