| Popis: |
Lichen sclerosus je kronično-recidivirajuća upalna nezarazna bolest koja se može pojaviti u bilo kojoj životnoj dobi, a najčešće se javlja u predpubertetu te iza petog desetljeća života. Bolest je obilježena pojavom bjelkastih lezija na koži genitalne i/ili ekstragenitalne regije te histološki prisutnim epidermalnim stanjivanjem i upalom u dermisu. Premda je bolest nepoznate etiologije, utvrđeni su brojni čimbenici koji mogu utjecati na njezinu pojavu (genetski, okolišni, hormonski i imunološki). Bolest kod žena obično pogađa anogenitalnu regiju (labia minora, interlabijalne sulkuse, klitoris, perineum i perianalnu regiju), te se u početku obično uočava oštro ograničeni eritem koji je ponekad erodiran, a u kasnijem tijeku javljaju se hipopigmentirane glatke, sjajne papule i plakovi s hiperkeratozom, ponekad atrofijom, uz purpuru i erozije, te završnom sklerozom u kasnijem tijeku bolesti. S vremenom dolazi do sinehije labija, obliteracije klitorisa i fuzije ostalih struktura vanjskog genitala. Kod muškaraca (češće neobrezanih) se najčešće u području glansa, unutrašnjeg lista prepucija i meatusa javljaju oštro ograničeni eritematozni areali te ponekad erozije, što kod dječaka uzrokuje stečenu fimozu, a kod odraslih se muškaraca nerijetko inicijalno prezentira recidivirajućim balanitisom. U kasnijem tijeku bolesti nastaje atrofični bjelkasti areal koji može uzrokovati prstenasto suženje distalnog dijela prepucija te onemogućavati retrakciju prepucija uz rizik parafimoze. Uz opisane promjene javlja se i subjektivni osjećaj svrbeža, peckanja, bolnosti, dizurije, retencije urina, dispareunije te otežanog ili potpuno onemogućenog spolnog odnosa. Navedene tegobe značajno narušavaju kvalitetu života te često narušavaju seksualno funkcioniranje bolesnika čime predstavljaju velik emocionalni problem za pojedinca, a mogu uzrokovati i ozbiljne posljedice poput razvoja anskioznosti i depresije. Dodatni problem predstavlja činjenica kako ne postoji lijek za ovu bolest, te su uobičajeni česti relapsi uz moguće komplikacije poput prijelaza promjena u premaligne i maligne lezije. Cilj je ovog istraživanja prikazati trenutne spoznaje iz literature o psihosocijalnim aspektima lichen sclerosusa i utjecaju ove bolesti na kvalitetu života i seksualno funkcioniranje bolesnika. |
