مقایسه غلظت فلزات سنگین در رسوب و اندام‌های رویشی دو گونه حرا و چندل
| Autor: | مریم مصلحی, عبدالرسول ماهینی, مریم یعقوب زاده, علیرضا میکاییلی تبریزی, افشین دانه کار |
|---|---|
| Jazyk: | perština |
| Rok vydání: | 2021 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل, Vol 28, Iss 4, Pp 119-134 (2021) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 2322-2077 2322-2786 |
| DOI: | 10.22069/jwfst.2022.19223.1931 |
| Popis: | سابقه و هدف: جنگلهای مانگروی ایران جزء مناطق حساس اکولوژیک هستند و در معرض طیف وسیعی از تهدیدات انسانی قرار دارند. با توجه به اهمیت اکولوژیک تالاب خورآذینی به‌عنوان تنها رویشگاه چندل در ایران و همچنین به دلیل کمبود اطلاعات در زمینه آلودگی فلزات سنگین در محیط رشد این‌گونه، تعیین آلودگی‌های ناشی از فلزات سنگین در این منطقه می‌تواند به‌عنوان یکی از اقدامات مهم در جهت مدیریت بهتر منطقه باشد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی غلظت فلزات سنگین در رسوب و اندام‌های رویشی دو گونه حرا ( Avicennia marina (Forssk) Vierh) و چندل (Rizophora mucronata (Lam)) و مقایسه آن با استاندارد جهانی است تا با آگاهی از وضعیت آلودگی رویشگاه مانگرو و درختان حرا و چندل، برنامهریزی صحیح مدیریتی در جهت کنترل منابع آلودگی و حفاظت بومسازگان حساس مانگرو انجام گیرد. مواد و روش‌ها: به‌منظور انجام مطالعه پس از بازدید اولیه از جنگل، یک توده شش هکتاری که مخلوطی از درختان حرا و چندل بود انتخاب و نمونه‌برداری با روش خط‌نمونه انجام گرفت. در توده انتخابی، سه خط‌نمونه به طول 300 متر و با فاصله 100 متر از یکدیگر در عرصه پیاده شد. روی هر یک از ترانسکت‌ها تعداد شش پلات با ابعاد 20 در 20 متر و به فاصله یکسان از یکدیگر مشخص شد. به‌منظور برداشت نمونه‌ها از تعداد 18 پلات مشخص شده، تعداد 10 پلات به‌صورت کاملاً تصادفی انتخاب و در داخل هر یک از پلات‌های تعیین شده نیز تعداد 5 تا 10 درخت با ارتفاع بیش از سه متر به‌صورت تصادفی انتخاب و نمونه‌برداری از رسوب، ریشه و برگ درختان حرا و چندل در زمان جزر انجام شد. پس از آماده‌سازی نمونه‌ها، اندازه‌گیری غلظت فلزات سنگین نیکل، روی و مس با استفاده از دستگاه جذب اتمیک، انجام شد. مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین در رسوب، ریشه و برگ بین دو گونه حرا و چندل نیز با استفاده از آنالیز تی-مستقل انجام شد.یافته‌ها: نتایج مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین در رسوب و اندام‌های دو گونه درخت حرا و چندل نشان داد تفاوت معنی‌داری در غلظت فلز نیکل و روی در رسوب، ریشه و برگ دو گونه مورد مطالعه وجود ندارد، اما غلظت فلز مس در رسوب (60/66؛ 91/39 میکروگرم بر گرم)، ریشه (99/70؛ 70/33 میکروگرم بر گرم) و برگ (51/72؛ 85/20 میکروگرم بر گرم) دو گونه حرا و چندل از تفاوت معنی‌داری در سطح 95 درصد برخوردار است. همچنین مقایسه میزان غلظت سه فلز روی، مس و نیکل در نمونه‌های رسوب دو گونه حرا و چندل با استانداردهای جهانی و ملی نشان داد غلظت فلز روی، کمتر از استاندارد جهانی و بیشتر از استاندارد رسوبات خلیج‌فارس است. همچنین، غلظت فلز مس در رسوبات هر دو گونه مورد بررسی در مقایسه با استانداردهای جهانی در وضعیت بالاتری قرار دارد و در مقایسه با استاندارد تعیینشده برای رسوبات خلیج‌فارس برای گونه حرا بسیار بالاتر از استاندارد و برای گونه چندل کمی بالاتر از حد استاندارد قرار دارد. بررسی غلظت فلز نیکل نیز نشان داد، شرایط آلودگی آن، بسیار بالاتر از حد استاندارد جهانی و ملی است. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد میزان غلظت فلزات نیکل و مس در رسوب هر دو گونه حرا و چندل در مقایسه با استاندارد تعیین شده برای خلیج‌فارس در شرایط بحرانی و فلز روی نیز در شرایط هشدار قرار دارد که این مسئله نشان‌دهنده آلوده بودن منطقه به فلزات سنگین است. نتایج همچنین نشان داد اگرچه تفاوت معنی‌داری در میانگین غلظت دو فلز روی و نیکل در رسوب و اندام‌های گیاهی دو گونه حرا و چندل وجود ندارد ولی میانگین غلظت فلز مس در هر سه پارامتر رسوب، ریشه و برگ دو گونه مورد بررسی دارای تفاوت معنی‌داری بوده و در گونه حرا بسیار بیشتر از گونه چندل است. |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|