Garp Ocaklarında Çözülme: İngiltere ve Fransa’nın Garp Ocaklarıyla Yaptığı Antlaşmalarda Birliği Bozucu Maddeler (17. - 19. yy.)

Autor: İsa Gökgedik, Abdullah Erdem Taş
Jazyk: English<br />Turkish
Rok vydání: 2022
Předmět:
Zdroj: İstem, Iss 39, Pp 251-275 (2022)
Druh dokumentu: article
ISSN: 1304-0618
2602-408X
DOI: 10.31591/istem.1137713
Popis: 17. yüzyılda yaşanan idari dönüşümün ardından Garp Ocaklarının (Cezayir, Tunus, Trablusgarp) Payitaht'tan bağımsız bir politika geliştirmeleri sıradan bir hâl almıştır. Osmanlı hükümetinin Avrupa devletleriyle yaptığı muahedeler, içerisinde kendilerine yönelik maddeler olsa da Garp Ocaklarında büyük ölçüde dikkate alınmamıştır. Bu sebeple Avrupa devletleri, Osmanlı Devleti’nden onlarla ayrıca anlaşma yapma müsaadesi almıştır. Bu izin dolayısıyla 17. yüzyılın ikinci yarısından Viyana Kongresi ve Avrupa Uyum Dönemi’ne (1815) kadar devam eden süreçte özellikle İngiltere ve Fransa; Cezayir, Tunus ve Trablusgarp Eyaletleriyle çok sayıda müstakil antlaşma yapmıştır. Bu antlaşmalarda onları, Osmanlı’dan neredeyse bağımsız ve ayrı ayrı dev-letler olarak konumlandıran “royaume, kingdom” gibi hususi ifadeler kullanılmasının yanı sıra Ocakların birbiriyle dayanışmasını ve ittihadını bozan birçok madde de yer almıştır. Bu çalışmada mezkur antlaşmalar ve maddeler üzerinden İngiltere ve Fransa’nın Osmanlı Garp Ocaklarına yönelik parçalayıcı diplomasisi ve politik tavrına dikkat çekilmek istenmiştir. Zira Ocakların devletten bağımsızlaşması ve birbirinden ayrı siyasi ünitelere dönüşmesinin kendi iç faktörleri bulunmakla beraber harici devletlerin bunu pekiştirici siyasi ve diplomatik yönelimlerini dikkate almamak, Garp Ocaklarını tanıma noktasında yanıltıcı olabilmektedir
Databáze: Directory of Open Access Journals