Dusze na pokucie. O ludowym pochodzeniu martwicy z 'To lubię' i jej pokrewieństwie z marą pcimską
| Autor: | Paulina Karpeta, Olga Radziszewska |
|---|---|
| Jazyk: | English<br />Polish<br />Russian |
| Rok vydání: | 2021 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | Journal of Folklore and Popular Culture, Vol 64, Iss 6 (2021) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 0024-4708 2544-2872 |
| DOI: | 10.12775/LL.6.2020.002 |
| Popis: | Nie udało się dotychczas ustalić, czy wiejska pieśń, na którą Adam Mickiewicz powołuje się w przypisie do ballady To lubię, rzeczywiście istniała. Lista bajek ludowych (opowieści wierzeniowych) rozważanych jako pokrewne jest za to dość długa. Podobieństwo pomiędzy poszczególnymi utworami oralnymi a balladą wykazywano na podstawie występowania tych samych wątków, a szczególnie motywu kary za nieczułość i odrzucanie miłości. Żadna z bajek nie okazała się jednak na tyle podobna do To lubię, by rozwiać wątpliwości badaczy, skłaniających się do wniosku, że Mickiewicz pomysł zaczerpnął z tradycji literackiej, a przypis zmistyfikował. Przyjęcie innych kryteriów podobieństwa umożliwi sięgnięcie do bardzo popularnej i rozbudowanej grupy bajkowej — dusze na pokucie. Zespół ten łączy stały schemat morfologiczny, w którym największej wariantywności podlega typ grzechu. Do grupy dołączyć powinna bajka zanotowana w Pcimiu (woj. małopolskie) w 2019 r. W wersji tej pokuta polega na straszeniu kichaniem do momentu, gdy ktoś odpowie pożyczeniem zdrowia. To lubię i bajkę z Pcimia łączy podobieństwo na tle morfologicznym — taka sama sekwencja wątków, ułożonych w identycznej kolejności, oraz zastosowanie retrospekcji. Kierunek pokrewieństwa nie jest jednak jasny. Mickiewicz pomysł na To lubię mógł zaczerpnąć z folkloru lub ballada ta już po powstaniu zbłądziła pod strzechy i na nowo zainspirowała kulturę ludową. |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|