تاثیر شوری، آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک تریتیکاله (× Triticosecale Wittmak.)
| Autor: | زهرا محمدزاده, رئوف سیدشریفی, سلیم فرزانه, حامد نریمانی |
|---|---|
| Jazyk: | perština |
| Rok vydání: | 2023 |
| Předmět: | |
| Zdroj: | تولید گیاهان زراعی, Vol 16, Iss 2, Pp 79-104 (2023) |
| Druh dokumentu: | article |
| ISSN: | 2008-739X 2008-7403 |
| DOI: | 10.22069/ejcp.2023.20673.2539 |
| Popis: | سابقه و هدف: شوری یکی از مهم‌ترین تنش‌های محیطی است که رشد و عملکرد گیاهان زراعی را کاهش می‌دهد. کاربرد کودهای زیستی عملکرد و مقاومت گیاهان در برابر تنش‌های محیطی مختلف از جمله شوری را افزایش می‌دهد. همچنین عنصر روی یک نقش مهمی را در متابولیسم پروتئین، فعالیت فتوسنتزی و برخی صفات فیزیولوژیکی گیاهان ایفا می‌کند. کمبود روی یک مشکل اساسی به‌خصوص در گیاهان رشد کرده درخاک‌های با pH بالا است. در سال‌های اخیر محققان نشان داده‌اند که مقدار کمی از ریزمغذی‌هایی مانند روی به‌وسیله محلول‌پاشی می‌تواند توانایی گیاهان به تنش شوری را تحت تاثیر قرار دهد. سیلیکون نیز یک ریز مغذی مکمل برای سیستم‌های بیولوژیکی است و نقش فیزیولوژیکی مهمی را در افزایش مقاومت در برابر تنش‌های مختلف محیطی دارد. هدف از این پژوهش ارزیابی اثرات آزوسپریلیوم و نانوذرات (روی و سیلیکون) بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی تریتیکاله تحت تنش شوری بود.مواد و روش‌ها: این آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1400 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تنش شوری در سه سطح (عدم اعمال شوری به‌عنوان شاهد، اعمال شوری 60 و 120 میلی‌مولار) با استفاده از نمک کلرید سدیم، کاربرد باکتری محرک رشد در دو سطح (عدم تلقیح بذر به‌عنوان شاهد و تلقیح بذر با باکتری آزوسپریلیوم)، محلول‌پاشی با نانو ذرات در چهار سطح (محلول‌پاشی با آب به‌عنوان شاهد، محلول‌پاشی 8/0 گرم در لیتر نانواکسید روی، محلول‌پاشی 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون، محلول‌پاشی توام 4/0 میلی‌گرم در لیتر نانواکسید روی و 25 میلی‌گرم در لیتر نانوسیلیکون) بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که کاربرد آزوسپریلیوم و محلول‌پاشی توام نانواکسید روی و سیلیکون تحت شرایط عدم اعمال شوری، شاخص کلروفیل (24/49 درصد)، محتوای نسبی آب (82/59 درصد)، هدایت روزنه‌ای (6/57 درصد)، فلورسانس حداکثر (77/52 درصد)، فلورسانس متغیر (09/136 درصد)، عملکرد کوانتومی (24/54 درصد) و عملکرد دانه (23/47 درصد) را نسبت به شرایط عدم کاربرد باکتری محرک رشد و نانوذرات تحت شرایط شوری 120 میلی‌مولار افزایش داد. همچنین هدایت الکتریکی و فلورسانس حداقل به‌ترتیب 6/54 و 15/49 درصد نسبت به شرایط عدم کاربرد باکتری محرک رشد و نانوذرات تحت همان سطح شوری، کاهش پیدا کرد. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد آزوسپریلیوم و محلول‌پاشی نانواکسید روی و سیلیکون می‌تواند عملکرد دانه تریتیکاله را در شوری 120 میلی‌مولار به‌واسطه‌ی بهبود شاخص‌های فلورسانس کلروفیل و برخی صفات فیزیولوژیکی همچون هدایت روزنه‌ای، شاخص کلروفیل و محتوای نسبی آب افزایش دهد. از این رو می‌توان کاربرد باکتری‌های محرک رشد و نانوذرات (روی و سیلیکون) را به‌عنوان راه کار مؤثر برای تعدیل اثرات تنش شوری پیشنهاد کرد. |
| Databáze: | Directory of Open Access Journals |
| Externí odkaz: |
|