TÜRKÇEDE KONUŞMA ANINDA KENDİNİ DÜZELTME

Autor: DOĞRU, Fatih
Jazyk: turečtina
Rok vydání: 2018
Předmět:
Zdroj: Issue: 68 227-253
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten
ISSN: 0564-5050
2651-5113
Popis: In the language production process, people sometimes need repairs for various reasons. These repairs may be in the texts produced by the person himself or in the texts produced by someone else. Repairs can be found in written or spoken texts. Naturally, repairs are more common in spoken texts, and it is seen that speakers often make repairs in their own speeches. Even though there are various researches entitled such as speech errors, self-repair in speech etc. in the Western literature, the inadequency in this field in Turkish language draws attention. With the aim of describing the subject with all aspects of the language, it has importance for Turkish language to consider the subject within the light of the findings of pragmatics and psycholinguistics. In the course of speech, the speaker makes repairs for various reasons such as realizing a speech error, slip of tongue, stuttering, trying to remember, failing to remember or misremembering, hesitation in a statement, using a similar word, needing to change a dialectal feature to standard language feature etc. These repairs are implemented through phases of monitoring (detecting the trouble and intercepting of the speech); hesitation, pausing and using an editing term; making the repair correctly. In this study, the examples of self-repairs in the course of speech based on the dialects of Eskişehir, which contains the spoken language data and which have been written previously, will be examined by considering the reasons of repairs, detecting of the trouble in the speech, the editing terms which are used in the texts and the proper repairs.
Dil üretiminde insanlar, oluşturulan metinlerde zaman zaman çeşitli nedenlerle düzeltmeler yapma ihtiyacı duyarlar. Bu düzeltmeler bir başkasının ürettiği metinlerde olabileceği gibi dil üreticisinin kendi oluşturduğu metinlerde de olabilir. Yapılan düzeltmelere, yazılı veya sözlü metinlerde karşılaşılabilir. Sözlü metinlerde doğal olarak bu yöndeki düzeltmelere daha sık rastlanır ve konuşurların da sıklıkla kendi konuşmalarında düzeltmeler yaptıkları görülür. Batı alan yazınında konuşma hataları (speech errors), konuşmada kendini onarma (self-repair in speech) vb. adlarla yapılan çeşitli araştırmalar bulunsa da Türkçe için bu konuda bir eksiklik göze çarpmaktadır. Konunun, dilin bütün yönleriyle tasvir edilmesi amacıyla, edim bilimi ve psiko-dil bilimi bulguları çerçevesinde ele alınması Türkçe açısından önem arz etmektedir. Konuşma anında da konuşur, konuşmasında hata yaptığını düşünme, dil sürçmesi, kekeleme, hatırlamaya çalışma, hatırlayamama, yanlış hatırlama,söylediğinden emin olamama, söylediğini bir benzeri ile karıştırma, kullandığı ağız özelliğini ölçünlü dildeki şekil ile değiştirme ihtiyacı duyma vb. nedenlerle düzeltmeler yapar. Bu düzeltmeler hatanın tespiti (konuşmanın kesilmesi), duraksama veya düzeltme sözü kullanımı ve düzeltme aşamalarından geçerek gerçekleşir. Bu çalışmada sözlü dil verisi barındıran ve daha önceden yazıya geçirilmiş olan Eskişehir ili ağızlarından hareketle konuşma anında kendini düzeltme örnekleri; düzeltmenin nedenleri, hatanın tespiti, kullanılan düzeltme sözleri ve gerçekleşen düzeltmeler göz önünde bulundurularak ele alınacaktır.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: