| Popis: |
Tez (Doktora) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var. ÖZET Finansal varlıkların fiyatlarının tahmin edilmesinde yaygın olarak kullanılan Finansal Varlık Fiyatlama Modeli yatırımcıların rasyonel olduğunu varsaymaktadır. Davranışsal finansa göre yatırımcılar rasyonel değildir. Bu çalışmanın amacı FVFM tahmin hatalarını piyasanın kayıp ve kazanç dönemlerinde test ederek yatırımcı davranışlarının piyasanın tahmin edilebilirliğine etkisini araştırmak ve FVFM tahmin hatalarını etkileyebilecek bazı faktörlerin varlığına dikkat çekmektir. Kayıp dönemi irrasyonel davranışların görülme olasılığı yüksek olan dönemdir. Kazanç dönemi irrasyonel davranışların daha az görüleceği dönemdir. Jensen alfa, sharpe oranı, sortino oranı ve treynor oranı ile hesaplan FVFM tahmin hataları kayıp dönemleri ve kazanç dönemlerinde T-Test ve Mann-Whitney U Test ile karşılaştırılmıştır. Çalışmaya gelişmiş ülkelerden ABD-S&P 500, Almanya-DAX 100, İngiltereFTSE 100, Fransa-CAC All Tradable, Kanada-S&P TSX, Japonya-Nikkei 225 ülkeleri ve endeksleri dahil edilmiştir. Gelişmekte olan ülkelerden Hindistan-S&P BSE 200, Çin-SSE Composite, Güney Afrika-FTSE&JSE African All Share ve Türkiye-BIST 100 ülkeleri ve endeksleri dahil edilmiştir. İlgili ülke ve endekslerde ekonomik döngülere karşı hassasiyeti düşük olan firmaların yer aldığı temel tüketim sektörü ve ekonomik döngülere karşı hassasiyeti yüksek olan firmaların yer aldığı lüks tüketim sektöründe listelenen pay senetlerinin ve endekslerin 31 Ocak 2005 - 31 Aralık 2018 arasındaki aysonu kapanış fiyatları kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, temel tüketim ve lüks tüketim sektörlerinde jensen alfa ve treynor oranı ile hesaplanan FVFM tahmin hatalarının piyasanın kayıp ve kazanç dönemlerinde farklılaşmadığı görülmüştür. FVFM’nin piyasanın kayıp dönemlerinde kazanç dönemlerine oranla daha güvenilir ya da güvenilemez olduğu söylenememektedir. Sharpe oranı ve sortino oranı ile hesaplanan FVFM tahmin hatalarının piyasanın kayıp ve kazanç dönemlerinde farklılaştığı tespit edilmiştir. FVFM’nin kayıp dönemlerinde kazanç dönemlerine oranla daha az güvenilir olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Finansal Varlık Fiyatlama Modeli, Davranışsal Finans, Kayıp Dönemi, Kazanç Dönemi, Jensen Alfa, Sharpe Oranı, Sortino Oranı, Treynor Oranı, Temel Tüketim Sektörü, Lüks Tüketim Sektörü ABSTRACT Capital Asset Pricing Model, which is widely used to estimate the prices of financial assets, assumes that investors are rational. Investors are not rational according to behavioral finance. In this study, it is aimed to test the effects of investor behavior on the predictability of the market by testing CAPM estimation errors in negative growth period and growth period of the market. This study also aim to draw attention to the existence of some factors that may affect the CAPM estimation errors. Negative growth period is the period in which irrational behavior is likely to occur. Growth period is the period when irrational behaviors are less common. CAPM estimation errors calculated by jensen alpha, sharpe ratio, sortino ratio and treynor ratio were compared by T-Test and Mann-Whitney U Test during negative growth periods and growth periods. USA-S&P 500, Germany-DAX 100, England-FTSE 100, France-CAC All Tradable, Canada-S&P TSX, Japan-Nikkei 225 developed countries and their indices and India S&P BSE 200, China-SSE Composite, South Africa &-FTSE JSE African All Share, Turkey-BIST 100 developing countries and their indices icluded in the study. Between January 31, 2005 and December 31, 2018 monthly closing prices of the indices, monthly closing prices of stocks listed in consumer staples sector and consumer discretionary sector were used. Consumer staples sector includes companies whose businesses are less sensitive to economic cycles and consumer discretionary sector includes companies that tend to be the most sensitive to economic cycles. As a result of the study, it has been observed that CAPM estimation errors calculated by jensen alpha and treynor ratio in consumer staples and consumer discretionary sectors, in developed and developing countries do not differ during negative growth periods and growth periods of the market. It cannot be said that CAPM is more reliable or unreliable in negative growth periods compared to growth periods. It has been determined that CAPM estimation errors calculated by sharpe ratio and sortino ratio differ during negative growth periods and growth periods. It can be said that CAPM is less reliable in negative growth periods compared to growth periods. Key Words: Capital Asses Pricing Model, Behavioral Finance, Negative Growth Period, Growth Period, Jensen’s Alpha, Sharpe Ratio, Sortino Ratio, Treynor Ratio, Consumer Staples Sector, Consumer Discretionary Sector İÇİNDEKİLER ÖZET. iii ABSTRACT. iv ÖNSÖZ. v TABLO LİSTESİ. x ŞEKİL LİSTESİ. xii KISALTMALAR . xiii GİRİŞ. 1 1. TEMEL KAVRAMLAR VE LİTERATÜR TARAMASI. 5 1. 1. Portföy Performansın Ölçülmesi . 5 1. 1. 1. Sharpe Oranı. 7 1. 1. 2. Treynor Oranı. 9 1. 1. 3. Jensen Alfa . 12 1. 1. 4. Sortino Oranı. 13 1. 2. Finansal Varlık Fiyatlama Modelinin Geçerliliğini Test Eden Çalışmalar. 15 2. FİNANSTA YATIRIMCI DAVRANIŞLARI YÖNÜYLE TEORİK YAKLAŞIMLAR. 20 2. 1. Geleneksel Finansta Yatırımcı davranışı ve Finansal Varlık Fiyatlama Modeli. 20 2. 1. 1. Sermaye Piyasası Teorisine Genel Bakış. 20 2. 1. 2. Sermaye Piyasasının Etkinliği. 21 2. 1. 3. Modern Portföy Teorisi ve Piyasa Endeks Modeli . 25 2. 1. 4. Finansal Varlık Fiyatlama Modeli. 28 2. 1. 4. 1. FVFM’nin Varsayımları. 30 2. 1. 4. 2. Risksiz Varlık . 31 2. 1. 4. 3. Beta Katsayısı ve Hesaplanması . 33 2. 1. 4. 4. Sermaye Piyasası Doğrusu . 35 2. 1. 4. 5. Menkul Kıymet Piyasa Doğrusu. 37 2. 1. 4. 6. Finansal Varlık Fiyatlama Modeli’ne Genel Bakış ve Kullanım Alanları . 41 2. 1. 4. 7. Finansal Varlık Fiyatlama Modeli’nin Standart Olmayan Formları . 44 2. 1. 4. 7. 1. Sıfır Beta FVFM. 44 2. 1. 4. 7. 2. Çok Dönemli FVFM . 46 2. 1. 4. 7. 3. Çoklu Beta FVFM . 47 2. 1. 4. 7. 4. Tüketim Temelli FVFM. 48 2. 1. 4. 7. 5. Vergi Sonrası FVFM. 49 2. 1. 4. 8. Davranışsal Finansçıların Önerdiği Finansal Varlık Fiyatlama Modelleri . 50 2. 1. 4. 8. 1. Davranışsal Varlık Fiyatlama Modeli. 50 2. 1. 4. 8. 2. Extrapolative Finansal Varlık Fiyatlama Modeli . 51 2. 1. 4. 9. FVFM’nin Test Edilmesi. 52 2. 1. 4. 9. 1. Sharpe ve Cooper. 52 2. 1. 4. 9. 2. Lintner. 54 2. 1. 4. 9. 3. Black, Jensen ve Scholes. 56 2. 1. 4. 9. 4. Fama ve MacBeth . 58 2. 1. 4. 9. 5. Levy . 59 2. 1. 4. 9. 6. Roll. 62 2. 1. 4. 9. 7. Fama&French . 63 2. 1. 4. 9. 8. Kothari, Shanken ve Sloan . 65 2. 1. 4. 9. 9. Gibbson . 67 2. 1. 4. 9. 10. Blume . 68 2. 2. Davranışsal Finans Teorisi . 70 2. 2. 1. Davranışsal Finans Kavramı . 70 2. 2. 1. 1. Beklenti Teorisi- Kahneman ve Tversky Beklenti Teorisi. 74 2. 3. Geleneksel Finansta ve Davranışsal Finansta Yatırımcı Davranışlarının Kıyaslanması . 81 3. PİYASANIN KAYIP VE KAZANÇ DÖNEMLERİNDE YATIRIMCI DAVRANIŞLARININ FVFM’NİN TAHMİN HATALARINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ. 98 3. 1 Analizin Amacı ve Kapsamı. 98 3. 2. Araştırma Yöntemi. 99 3. 3 Analizde Kullanılan Veri Seti ve Verilerin Dizaynı . 99 3. 3. 1. Veri Analizi. 100 3. 3. 1. 1. Ülke Seçimi . 100 3. 3. 1. 2. Endeks Seçimi. 101 3. 3. 1. 3. Sektör ve Firma Seçimi . 101 3. 3. 1. 3. 1. Temel Tüketim Sektörü . 101 3. 3. 1. 3. 2. Lüks Tüketim Sektörü. 102 3. 3. 1. 3. 3. Firma Seçimi . 102 3. 3. 1. 4. Risksiz Faiz Oranı. 105 3. 3. 1. 5. Endeks ve Firma Getirileri . 106 3. 3. 1. 6. Beta Katsayısı . 107 3. 3. 1. 7. Standart Sapma . 107 3. 3. 1. 8. Downside Risk . 107 3. 3. 1. 9. Kazanç Dönemleri. 108 3. 3. 1. 10. Kayıp Dönemleri. 108 3. 4. Analizde Kullanılan Değişkenler. 109 3. 5. Araştırma Soruları ve Hipotezler. 109 3. 6. Ekonometrik Analizler . 114 3. 6. 1. T-Test. 114 3. 6. 2. Mann-Whitney U Testi . 115 3. 6. 3. Shapiro-Wilks testi . 116 3. 6. 4. Bartlett F Testi. 117 3. 6. 5. T-Test ve Mann-Whitney Test Analizleri. 118 3. 6. 5. 1. Gelişmiş Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Test Analizi . 119 3. 6. 5. 1. 1. Gelişmiş Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Testi Analizi - Jensen Alfa . 119 3. 6. 5. 1. 2. Gelişmiş Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Testi Analizi – Sharpe Oranı . 122 3. 6. 5. 1. 3. Gelişmiş Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Testi Analizi – Sortino Oranı. 126 3. 6. 5. 1. 4. Gelişmiş Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Testi Analizi – Treynor Oranı. 129 3. 6. 5. 2. Gelişmişmekte Olan Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Test Analizi. 133 3. 6. 5. 2. 1. Gelişmişmekte Olan Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Testi Analizi – Jensen Alfa . 133 3. 6. 5. 2. 2. Gelişmişmekte Olan Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Testi Analizi – Sharpe Oranı. 136 3. 6. 5. 2. 3. Gelişmişmekte Olan Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Testi Analizi – Sortino Oranı. 138 ix 3. 6. 5. 2. 4. Gelişmişmekte Olan Ülkelerde Temel Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Testi Analizi – Treynor Oranı. 141 3. 6. 5. 3. Gelişmiş Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Test Analizi . 144 3. 6. 5. 3. 1. Gelişmiş Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Testi Analizi – Jensen Alfa. 144 3. 6. 5. 3. 2. Gelişmiş Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Testi Analizi – Sharpe Oranı . 147 3. 6. 5. 3. 3. Gelişmiş Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Testi Analizi – Sortino Oranı. 151 3. 6. 5. 3. 4. Gelişmiş Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve MannWhitney U Testi Analizi – Treynor Oranı. 154 3. 6. 5. 4. Gelişmişmekte Olan Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Test Analizi. 158 3. 6. 5. 4. 1. Gelişmekte Olan Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Testi Analizi – Jensen Alfa. 158 3. 6. 5. 4. 2. Gelişmekte Olan Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Testi Analizi – Sharpe Oranı . 161 3. 6. 5. 4. 3. Gelişmekte Olan Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Testi Analiz Sonuçları – Sortino Oranı. 163 3. 6. 5. 4. 4. Gelişmekte Olan Ülkelerde Lüks Tüketim Sektörleri İçin T-Test ve Mann-Whitney U Testi Analizi – Treynor Oranı. 166 SONUÇ. 170 EKLER . 178 KAYNAKÇA. 232 |
