| Popis: |
Faaliyetleri ile az ya da çok önemli izler bırakan tarihi şahsiyetlerden söz edilebilir. Tarihi şahsiyetlerin çalışmamızın merkezindeki Osman Efendi örneğinde olduğu gibi, kimi zaman içinden çıktığı toplumun nüfuzlu bir ferdi iken, etkin, otoriter bir gücün müdahalesi ile yaşamları yeni bir boyut kazanabilir. Diğer taraftan yaşanabilecek hadiselerin seyri, ferdi otoriter güç veya ardıllarıyla çatışmaya da sürükleyebilir. Böylesi bir prototibi Miran Mustafa Paşa’nın damadı konumuna haiz Osman Efendi’nin sergilediğini söylemek mümkündür. Çatışma, Miran Aşiret Reisi ve Hamidiye 48. Alay Kumandanı Mustafa Paşa ile değil de Mustafa Paşa’nın 1902 yılındaki vefatından sonra yerine geçen oğlu Abdülkerim Bey ile Osman Efendi arasında yaşanmıştır. Osman Efendi ile Abdülkerim Bey arasındaki çatışma, kitlesel bir göçü beraberinde getirmiştir. Şöyle ki çatışmanın yaşandığı süreçte Cizre surları içindeki Tor, Mir Ali ile birlikte üç mahalleden biri olan Kale Mahallesi’nde yaşayan Osman Efendi, bu mahalle sakinleri ile baskı neticesinde Zaho’ya gitmek zorunda kalmıştır. Sıkıntının, tüm Cizre ahalisi ile birlikte Cizre çevresinde yaşayan diğer kimi kesimleri de kapsayacak kadar geniş bir boyut kazandığını söylemek mümkündür. Cizre ve çevresinde yaşayanlar, Osman Efendi’ye dair anahatlarıyla çok az malumata sahiptir. Malumat teşkil eden husus, kendisinin bir zamanlar Cizre’de belediye reisliği yaptığıdır. Bu bağlamda, çalışmamızda, 20. yüzyılın başı Cizre’sinde önemli bir kişilik olarak ortaya çıkan Osman Efendi’nin hem hayatı ve ailesi hem de nüfuz mücadelesi değerlendirilmek amaçlanmaktadır. Arşiv belgelerinin yanı sıra Osman Efendi’nin Cizre’de yaşayan aile efradının verdiği malumatlardan mülakat yapılmak suretiyle yararlanılmıştır. |
