| Popis: |
Amaç: Mekanik ventilatör tedavisi alan hastalarda trakeostomi tüp(TT)/ Eendotrakeal tüp(ETT) kaf basıncının pozisyona göre değişimini belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Aydın ili Atatürk Devlet Hastanesi Anestezi Yoğun bakım ve Göğüs Yoğun Bakım ünitelerinde TT/ ETT aracılığı ile mekanik ventilasyon desteği alan hastalarda, TT/ ETT kaf basıncının pozisyona göre değişimini belirlemek amacıyla yapılan, yarı deneysel tipte bir çalışmadır. Güç analizi yöntemine göre (F tests-ANOVA) belirlenen örneklem sayısı 44 olan mekanik ventilatör tedavisi alan hastalara başlangıç pozisyonu olarak 30◦ baş yukarıda semifawler pozisyonda ETT kaf basıncı 25 cmH₂O olarak ayarlandıktan sonra sırası ile; sağ lateral, semifawler ve sol lateral pozisyonları verilip, her bir pozisyonda 0. dk, 15. dk ve 2. saat sonunda manuel endotrakeal kaf basınç manometresi ile ETT kaf basınç ölçümü yapılmıştır. Her ölçümden sonra kaf basıncı güven aralığı (20↓ -30↑ cmH₂O) dışında olan değerler 25 cmH₂O basıncında olacak şekilde ayarlanmıştır. İstatistiksel analizler SPSS (IBM SPSS Statistics 24) adlı paket program kullanılarak yapılmıştır. Bulguların yorumlanmasında frekans tabloları ve tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Verilerin normallik varsayımına uygunlukları örnek sayısına göre “Shapiro-Wilk” test istatistiklerine göre yapılmıştır. Normal dağılıma uygun ölçüm değerleri için parametrik yöntemlerden iki bağımsız grubun ölçüm değerleriyle karşılaştırılmasında “Independent Sample-t” test (t-tablo değeri) yöntemi kullanılmıştır. Normal dağılıma uygun olmayan ölçüm değerleri için parametrik olmayan yöntemlerden iki bağımsız grubun ölçüm değerleriyle karşılaştırılmasında “Mann-Whitney U” test (Z-tablo değeri), bağımlı iki grubun ölçüm değerleriyle karşılaştırılmasında “Wilcoxon” test (Z-tablo değeri), bağımlı üç veya daha fazla grubun ölçüm değerleriyle karşılaştırılmasında “Friedman” test (χ2-tablo değeri) yöntemi kullanılmıştır. İki nicel değişkenin birbiriyle ilişkilerinin incelenmesinde “Spearman” korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 70,68±11,22 (yıl), %38,6’sının obez, %68,2’sinin tanısının solunumsal ve %34,1’inin KOAH olduğu, %68,2’sine sedo-aneljezi yapılmadığı ve tamamına nöromüsküler blokaj yapılmadığı, %61,3’ünün basınç destekli senkronize aralıklı zorunlu ventilasyon (P-SIMV), %36,3’ünün volüm destekli senkronize aralıklı zorunlu ventilasyon(V-SIMV), %2,27’inin spontan(SPONT) solunum modunda mekanik ventilatör desteği aldığı bulundu. Hastalara verilen sağ lateral (χ2=61,287; p=0,000), semifawler(χ2=14,184; p=0,001), sol lateral(χ2=39,500; p=0,000) pozisyonlarında sürelerine göre (0. dk, 15. dk, 2. sa) ETT kaf basıncı ortalamaları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu ve ETT kaf basıncının zamanla azaldığı bulundu. Semifawler pozisyondan sağ lateral (Z=-5,580; p=0,000) ve sol lateral (Z=-5,150; p=0,000) pozisyonda hastaların ETT kaf basınç değerlerinin arttığı bulundu. Yoğun bakım ağrı skalası(YBAS), Glaskow koma skalası(GKS) puanı ve TV(tidal volüm) yüksek olan hastaların kaf basıncının daha yüksek (p0.05). Sonuç: Hastalara verilen sağ lateral, semifawler, sol lateral pozisyonlarda, pozisyon verildikten sonraki (0.dk) ETT kaf basıncında, pozisyon öncesine göre artış olmuştur. Sağ ve sol lateral poziyonlarda kaf basıncı semifawler pozisyona göre daha yüksektir. Bu yükseklik geçici olup 15 dk sonra normal aralığa (20-30cmH₂O ) gelmiş ve 2.saat sonunda en düşük değere ulaşmıştır. İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY …………...………………………..……………….………….. i TEŞEKKÜR ………………………………………………………….…………… ii İÇİNDEKİLER ..………………………………………….………...……….….…. iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ …..…………………….………….…. v ŞEKİLLER DİZİNİ ….………….………………………...……………….……… vi RESİMLER DİZİNİ ….………….………………………...……………………… vii TABLOLAR DİZİNİ ….………….………………………...…………………….. viii ÖZET ……………………………………………………………………………… ix ABSTRACT ……………………………………………………………….………. x 1. GİRİŞ …………………….………………...………………………….…….….. 1 Problemin Tanımı ve Önemi ………………………………….….………………… 2 1.1. Araştırmanın Amacı ………………………………………..………….……… 3 1.1. Araştırma Soruları…………………………………..………….………............ 4 2. GENEL BİLGİLER …………………..…………………………………....…… 5 2.1. Mekanik Ventilasyon………………………………………………………….. 5 2.1.1. Mekanik Ventilasyonun Amaçları…………………………………………… 5 2.1.2. Mekanik Ventilasyon modları……………………………………………… .. 6 2.1.3. Mekanik Ventilatörde Ayarlanması Gereken Bazı Parametreler ……………. 7 2.2. Endotrakeal Entübasyon………………………………………………………... 8 2.2.1. Endotrakeal Entübasyon Endikasyonları…………………………………… 8 2.2.2. Endotrakeal Entübasyon Komplikasyonları………………………………….. 9 2.3. Endotrakeal Tüpler……………………………………………………………... 9 2.4. Trakeostomi / ETT kafı (balon)………………………………………………… 10 2.5. ETT Kaf basıncı ……...…………………………………….………….……….. 10 2.5.1. Endotrakeal Kaf Basıncı Kontrolü…………………………………………… 12 2.5.1.1. Minimal Kaçak Tekniği…………………………………………………….. 12 2.5.1.2. Minimal Tıkayıcı Hacim Tekniği………………………………………….. 13 2.5.1.3. Pilot Balonun Parmak Palpasyon Yöntemi…………………………………. 13 2.5.1.4. Aralıklı Kontrol…………………………………………………………….. 14 2.5.1.5. Sürekli Kontrol……………………………………………………………... 15 2.5.2. ETT Kaf Basıncı Kontrolü ve ETT/TT Yönetiminde Hemşirenin Rolü ve Sorumlulukları………………………………………………………………………… 15 2.7. Yoğun Bakımda Güvenli Hasta Pozisyonları………………………………….. 16 2.7.1. Sırt Üstü (Supine) Yatış Pozisyonu………………………………………….. 17 2.7.2. Yan (Lateral) Yatış Pozisyonu……………………………………………….. 18 3. GEREÇ VE YÖNTEM…………………………………………………………… 20 3.1. Gereç……………………………………………………………………………. 20 3.1.1. Araştırmanın Tipi…………………………………………………………….. 20 3.1.2. Araştırmanın Yeri ve Zamanı………………………………………………… 20 3.1.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi…………………………………………… 20 3.1.4. Araştırma Veri Toplama Yöntemi……………………………………………. 21 3.1.4.1. Hasta Bilgi Formu………………………………………………………….. 22 3.1.4.2. Yoğun Bakım Ağrı Gözlem Formu………………………………………… 3.1.4.3.Glaskow Koma Skalası (GKS)……………………………………………… 3.1.4.4. Ramsey Sedasyon Skalası (RSS)…………………………………………… 22 23 23 3.1.5.5.Manuel Endotrakeal Kaf Basınç Ölçer……………………………………… 22 3.2.Araştırma Yöntemi……………………………………………………………… 24 3.3. İstatistikselDeğerlendirme……………………………………………………… 25 4.BULGULAR………………………………………………………………………. 26 4.1.Hastaların Sosyo-Demografik Özelliklerinin Dağılımı…………………………..... 26 4.2. Hastaların Klinik Özelliklerinin Dağılımı………………………………………… 27 4.3. Hastaların Mekanik Ventilatör Modlarının Dağılımı…………………………….. 28 4.4. Hastaların Mekanik Ventilatörde İzlenen Parametrelerinin Dağılımı……………. 29 4.5. Hastaların YBAS, GKS, RSS Puan Ortalamalarının Dağılımı……………………… 29 4.6.Hastaların Pozisyonlara Göre 0. Dk, 15. Dk , 2. Sa ETT Kaf Basıncı Ortalamaların Dağılımı............................................................................................................................... 30 4.7.Hastaların Sağ Lateral Pozisyonda Sürelere Göre ETT Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki Farkın Dağılımı…………………………………………………………………………….....31 4.8.Hastaların Semifawler Pozisyonda Sürelere Göre ETT Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki Farkın Dağılımı……………………………………………………………………………….32 4.9. Hastaların Sol Lateral Pozisyonda Sürelere Göre ETT Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki Farkın Dağılımı……………………………………………………………………………….33 4.10.Hastaların Pozisyon Değişimlerinde Bir Önceki Pozisyona Göre ETT Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki Farkın Dağılımı…………………………………………………….34 4.11.Hastaların BKİ Sınıflarına Göre Verilen Pozisyonlardaki 0. Dk, 15. Dk , 2. Sa ETT Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki Farkın Dağılımı……………………………………………35 4.12. Hastaların Sedo-Analjezi Durumuna Göre ETT Kaf Basınçlarının Karşılaştırılması………………………………………………………………………………36 4.13. Hastaların Tüp Sabitleme Durumuna Göre Verilen Pozisyonlardaki 0. Dk, 15. Dk ,2. Sa Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki Farkın Dağılımı……………………………………….37 4.14.Hastaların Mekanik Ventilatör Modlarına Göre Verilen Pozisyonlardaki 0. Dk, 15. Dk , 2. Sa ETT Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki Farkın Dağılımı…………………………… 38 4.15. Hastaların Ventilatör Parametreleri İle Verilen Pozisyonlardaki Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi……………………………………………………………39 4.16. Hastaların Entübasyon Süresi İle ETT Kaf Basınçları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi…………………………………………………………………………………...40 4.17. Hastaların YBAS, GKS ve RSS Puanları İle Verilen Pozisyonlardaki ETT Kaf Basıncı Ortalamaları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi……………………………………………...41 5. TARTIŞMA 42 6.SONUÇ VE ÖNERİLER 53 KAYNAKLAR 54 EKLER 67 EK 1. Hasta Bilgi formu EK 2. Yoğun Bakım Ağrı Gözlem Formu (Critikal-care pain observation tool CPOT)(YBAS) EK 3. Glaskow Koma Skalası(GKS) EK 4. Ramsey Sedasyon Skalası(RSS)BİLİMSEL ETİK BEYAN ÖZ GEÇMİŞ |
