| Popis: |
Celem opracowania jest rekonstrukcja pojmowania „aktu normatywnego” w polskiej literaturze publicznoprawnej oraz w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, a także ustalenie, w jakiej mierze koncepcje „aktu normatywnego" wypracowane w nauce o prawie publicznym zostały zaakceptowane w orzecznictwie Trybunału. W literaturze prawniczej, jak i orzecznictwie Trybunału, można dostrzec, że w przypadku formułowania definicji klasycznych „aktu normatywnego”, jako genus wskazuje się „akt”, niekiedy z przydawką „prawny” albo „prawa”, rozumiany zazwyczaj jako wytwór określonej czynności. Podkreśla się, że akt normatywy zawiera normy prawne. Wyjaśniając pojęcie normy prawnej – wprost bądź ukrycie – nawiązuje się do znaczenia ukształtowanego w teorii prawa, zgodnie z którym jest to norma postępowania ustanowiona albo uznana przez kompetentny organ państwa. Jako kolejne cechy norm prawnych, które pozwalają wyróżnić je spośród innych norm, wymienia się generalność i abstrakcyjność. Generalność normy prawnej odnoszona jest do sposobu wskazania jej adresata i bywa zastępowana terminem „ogólność”. Abstrakcyjność natomiast dotyczy sposobu wyznaczenia nakazanego albo zakazanego zachowania. Charakteryzowana jest także jako powtarzalność lub „nie konsumowanie się” przez zastosowanie. Co do nowości normatywnej, to rozumiana jest jako zmiana stanu prawnego dokonana przez ustanowienie, nowelizację lub uchylenie norm prawnych. W literaturze prawniczej oraz orzecznictwie Trybunału zwraca się też uwagę na występujące w praktyce wątpliwości co do normatywnego charakteru pewnych aktów. O ile jednak przedstawiciele doktryny mogą poprzestać na ich stwierdzeniu, to Trybunał Konstytucyjny, orzekając o konstytucyjności albo legalności aktów normatywnych, jest zmuszony rozstrzygać, czy kwestionowany akt jest normatywny czy też nie. Za podstawowe dla oceny charakteru prawnego aktu Trybunał przyjmuje kryterium materialne, odwołujące się do treści. Akt zostanie uznany za normatywny, jeżeli zawiera normy prawne o charakterze generalnym i abstrakcyjnym. Wskazane kryterium bywa jednak nie dość operatywne i dlatego też Trybunał wprost bądź ukrycie stosuje również inne kryteria. |
