| Popis: |
Eind negentiende eeuw eisten havenarbeiders de zekerheid van de vaste en de vrijheid van de losse arbeid. Vandaag hebben ze alle reden deze eis opnieuw te stellen. Want, stond de twintigste eeuw lange tijd in het teken van de terugdringing van de losse havenarbeid, de neoliberale flexibiliteit van de laatste 25 jaar heeft daaraan een einde gemaakt. Een proces dat de vakbeweging meer begeleidde dan bestreed. De losse arbeid die plichten zonder rechten bood, was een antwoord op de onregelmatige goederenstroom in het havenbedrijf en de fluctuaties in de aantallen benodigde arbeiders. Om die pieken en dalen te reguleren en de sociale rust te bewaken! kwamen de gezamenlijke ondernemers in de Amsterdamse haven al in 1917 tot een havenpool die op bestelling arbeiders leverde. Op het kruispunt van de vaste en losse arbeid vormden ze minstens de helft van het totale arbeidersbestand. Twistpunten in de opeenvolgende pools waren het arbeidscontract, de beschikbaarheid van arbeiders en de loongarantie als er geen werk was. Hans Boot onderzocht de neergang en terugkeer van de losse havenarbeid in relatie met de Amsterdamse pool en soms de grote broer in Rotterdam. Met een blik ‘van onderen’ en veel niet eerder gebruikte bronnen volgde hij de vakbonden op de voet. Een geschiedenis vanaf de arbeidsenquête in 1890, die eindigde in een juridisch gevecht van een groep in 1998 ontslagen poolarbeiders met bestuurders van FNV Bondgenoten in de rol van werkgever. De gerechtelijke procedures duurden voort tot in 2011. De aard van de havenarbeid, gecombineerd met de strategische positie van de havens, kweekte een sociaal klimaat van solidariteit en strijdbaarheid. Voor de niet aan een specifiek bedrijf gebonden poolarbeiders gold dat in het bijzonder. Ze waren thuis in de haven en door hun brede ervaringen en opgedane contacten een vitale schakel in acties en stakingen. Een opstandig volk. |
