Doğu Karadeniz Havzası Akarsularındaki Su Kalitesinin Dağılışı ve Değerlendirilmesinin CBS (Coğrafik Bilgi Sistemleri) Kullanılarak Belirlenmesi

Autor: Bülent Verep, Turan Yüksek, Ali Erdem Ozcelik
Rok vydání: 2020
Předmět:
Zdroj: Volume: 5, Issue: 4 725-742
Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences
ISSN: 2548-0006
Popis: Black Sea, where the coasts of 6 different countries together with our country are located; It is an international inland sea with many ecological problems. The longest coastline of the Black Sea is located in the territory of Turkey and Black Sea is very important for marine capture fisheries production and aquaculture in Turkey. The salinity of the Black Sea, where there is no aquatic life after an average depth of 150 m due to hydrogen sulphur, changes at a rate of 1.7-1.8%. The water quality of the rivers (e.g. Danube, Dnieper, Dniester, Coruh, Eastern Black Sea rivers, Yesilirmak, Kizilirmak and Sakarya, etc.) which feding Blacksea plays an important role in making the most nutritious and productive seas in its Turkey seas.In this study, it is aimed to evaluate the quality and distribution of the surface waters of the Eastern Black Sea Basin, which is one of the important water resources feeding the Black Sea, in terms of aquatic life and irrigation. This evaluation was made according to the analysis carried out with the support of Geographical Information Systems (GIS) by using the Geostatistic method. Monthly results of 17 physico-chemical water quality parameters belonging to the surface waters of 11 different rivers of Easthern Blacksea Watershed were used in the study.The distribution and mapping of the data was carried out by using geostatistical methods in GIS with the support of ArcInfo / ArcMap10.0 package program. According to the results, the general characteristics of the basin rivers in terms of surface water quality are temperate, slightly alkaline, low-mineralized, cloudy in rainy periods and low turbidity in other periods, while the rivers in the eastern parts of the basin show soft water characteristics, the rivers in the western parts of the basin contain medium hard, very low level organic matter, It has a water character with low sulphate, high quality in terms of ammonium and nitrate, less contaminated in terms of nitrite, low phosphate and silicate. This study has shown that GIS techniques can be used easily in similar studies to be carried out for other fields.
Karadeniz, ülkemizle birlikte 6 farklı ülkenin kıyısının bulunduğu ve birçok ekolojik problemleri olan uluslararası nitelikte bir iç denizdir. En uzun kıyı şeridinin Türkiye sınırları içerisinde bulunan Karadeniz; deniz balıkları avcılığında ve Türkiye su ürünleri üretiminde önemli bir yere sahiptir. Hidrojen sülfür nedeniyle ortalama 150 m derinlikten sonra sucul yaşamın olmadığı Karadeniz’in tuzluluk oranı %o 17-18 oranında değişmektedir. Karadenizi besleyen akarsuların (örneğin: Tuna, Dinyeper, Dinyester, Çoruh, Doğu Karadeniz akarsuları, Yeşilırmak, Kızılırmak ve Sakarya, vb) su kalitesi onun Türkiye denizleri içerisinde en besleyici ve verimli deniz olmasında önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Karadeniz’i besleyen önemli su kaynaklarından olan Doğu Karadeniz Havzası yüzey sularının sucul yaşam ve sulama açısından kalitesinin ve dağılışının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu değerlendirme jeoistatistik yöntemler kullanılarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli olarak gerçekleştirilen analizlere göre yapılmıştır. Çalışmada Doğu Karadeniz havzasındaki 11 farklı akarsuyun yüzey sularına ait 17 fiziko-kimyasal su kalitesi parametresine ait aylık sonuçlar kullanılmıştır. Verilerin dağılışı ve haritalandırılması, ArcInfo/ArcMap10.0 paket programı destekli olarak CBS ortamında ve jeoistatiksel yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre havza akarsularının yüzey su kalitesi açısından genel karakteristikleri ılıman, hafif alkali, düşük mineralli, yağışlı dönemlerde bulanık diğer dönemlerde ise düşük bulanıklığa sahip, havzanın doğu bölgelerindeki akarsular yumuşak su karakteri gösteriyorken batı kesimlerindeki akarsular orta sert, çok düşük düzeyde organik madde ihtiva eden, düşük sülfatlı, amonyum ve nitrat açısından yüksek kaliteli, nitrit açısından ise az kirlenmiş, düşük fosfat ve silikatlı bir su karakteri arz etmektedir. Bu çalışma, diğer sahalar için yapılacak benzer çalışmalarda CBS tekniklerinin rahatlıkla kullanılabileceğini göstermiştir.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: