Türkiye Türkçesindeki Farsça Kelimelerde Anlam Değişmeleri

Autor: Esin Eren Soysal, Okan Celal Güngör
Rok vydání: 2020
Předmět:
Zdroj: Volume: 7, Issue: 1 141-201
Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi
ISSN: 2148-6743
2529-0045
DOI: 10.16985/mtad.752879
Popis: Word exchange is the natural consequence of societies’ interrelation. These relations established by theTurkish and Persian societies, which have had commercial, political, cultural relations since the early ages ofhistory and later became a part of the same civilization, were reflected in the language of the two societies.In that exchange, especially, during the Seljuks period, many words tranfered from Persian, into Turkish. Thetransition of this word continued during the Ottoman period.The change in language is continuous and the language changes according to new situations and conditionsduring its use. Persian words in the Turkey Turkish language have also been in conformity with the soundstructure of the Turkish language, as well as the Turkish thought structure. Turkish language has taken themeaning/meanings of the Persian words as needed, and has added some subtleties of meaning to some of thesewords. Therefore, these words, unlike the source language, have come to meet a new concept or object.In Turkish, while 90 of the 327 words identified as Persian only have a meaning change, the meaning of237 is seen to coincide with the meanings in Persian. While 46 of the 90 words whose meaning has changedhave gained new meanings in Turkey Turkish language as well as preserving their meaning in Persian language(aferin “well done”, can “life”, cömert “generous”, çeşni “condiment”, etc.), 44 have lost their meaning/meaning in Persian (çarşı “bazaar”, çile “ordeal”, destek “support”, erişte “noodle”, hemşire “nurse”, serüven“adventure, etc.) and gain another meanings.Especially in meaning transfers, with nature-to-human transfers, which are seen as a kind of idiomtransference aslo name transfers, colloquial uses, term formation efforts, metaphorical and semantic connectionswere effective. Apart from these ways of expressing, use of some words as a noun or adjective in TurkeyTurkish language while used as verb in persian language, In other words, to change type or reasons such asa new concept of two words or structures used independently in Persian language by combining to meet theobject were also effective in that variation of meaning.
Kelime alışverişi, toplumların birbirleriyle ilişki halinde olmalarının doğal sonucudur. Tarihin çok eskidevirlerinden beri ticari, siyasi, kültürel ilişkileri olan ve daha sonraları aynı medeniyetin bir parçası halinegelen Türk ve Fars toplumlarının kurdukları bu ilişkiler, iki toplumun diline de yansımıştır. Özellikle Selçuklularzamanında Farsçadan Türkçeye pek çok kelime girmiş, bu kelime akışı Osmanlı döneminde de artarak devametmiştir.Dildeki değişme süreklidir ve dil, kullanımı sırasında yeni durumlar ve koşullara göre şekil alır. TürkiyeTürkçesindeki Farsça kelimeler de süreç içinde, büyük ölçüde hem Türk dilinin fonetiğine hem de Türk düşünceyapısına uygun bir hal almıştır. Türkçe, Farsça kelimelerin anlam/anlamlarından ihtiyacı olanını aldığı gibi, bukelimelerin bir kısmına ise yeni anlam incelikleri katmış, dolayısıyla bu kelimeler kaynak dilden farklı olarakyeni bir kavramı karşılar duruma gelmiştir.Türkiye Türkçesine Farsçadan girmiş 327 kelimenin 90’ında anlam değişmesi meydana gelmişken237’sinin anlamının Farsçadaki anlam/anlamlarla örtüştüğü görülmüştür. Anlamı değişmiş olan 90 kelimenin46’sı Farsçadaki anlam/anlamlarını korumakla birlikte, Türkçede yeni anlam/anlamlar kazanmış (aferin, can,cömert, çeşni vb.), 44’ü ise Farsçadaki anlam/anlamlarından koparak başka anlama/anlamlara geçmiştir (çarşı,çile, destek, erişte, hemşire, serüven vb.).Anlam değişmelerinde özellikle deyim aktarmasının bir türü olarak görülen doğadan insana aktarmalaryanında ad aktarmaları, argo kullanımlar, terim oluşturma çabası, mecaz ve yan anlam bağlantıları etkiliolmuştur. Bu anlatım yolları dışında bazı kelimelerin Farsçada fiilken Türkiye Türkçesinde isim veya sıfatolarak kullanımı, yani tür değiştirmesi ya da Farsçada bağımsız olarak kullanılan iki kelime ya da yapının yenibir kavramı karşılamak üzere birleştirilmesi gibi nedenler de bu anlam çeşitlenmesinde etkili olmuştur.
Databáze: OpenAIRE
Externí odkaz: