| Popis: |
Amaç: Ankara’da bir devlet kurumunda planlanan bir yıllık menünün, sera gazı emisyon ve su ayakizi değerlerinin hesaplanması, mevsimlere göre menülerdeki farklılıkların değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışmada, Eylül 2017–Ağustos 2018 tarihleri arasında sunulan dört kap set seçimsiz menülerin sera gazı emisyon ve su ayak izi değerleri hesaplanmıştır. Sera gazı emisyon ve su ayakizi değerleri, sistematik derleme sonucu elde edilen veriler LCA yaklaşımı (Life-cycle assessment; Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi) kullanılarak hesaplanmıştır. Bulgular: Çalışmada, bir yıl boyunca verilen menünün enerji içeriği günlük ortalama 1015.0±37.20 kkal, protein içeriği ortalama 34.4±1.30 g, karbonhidrat içeriği ortalama 91.2±4.95 g ve yağ içeriği ortalama 56.3±2.41 g olarak belirlenmiştir. Bir yıllık verilen menüde 184 farklı yemek çeşidine yer verilmiştir. Yaz aylarında balık yemeklerine hiç yer verilmemiştir. İlkbahar mevsiminde toplam sera gazı emisyonu (227.5 CO2 eşdeğeri/kg) en yüksek iken, kış aylarında (178.9 CO2 eşdeğeri/kg) ise en düşüktür. Su ayak izi düzeylerine bakıldığında da benzer şekilde, ilkbahar mevsiminde (167662.6 m3/ton) en yüksek, kış mevsiminde ise en düşük (146732.8 m3/ton) bulunmuştur. Sera gazı emisyonuna ve su ayakizine en fazla katkıyı küçük parça et yemekleri sağlamıştır. Sonuç: Hayvansal kaynaklı besinlerin menüde fazla yer alması, su ayakizi ve sera gazı emisyon düzeylerinin artmasına neden olmaktadır. Menülerin planlanırken; mevsiminde ve yerel besinlerin verildiği, bitkisel ve hayvansal kaynaklı besinler açısından dengeli ve bireylerin gereksinimlerini karşılayacak özelliklerinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. |
