| Popis: |
Metale ciężkie stanowią palący problem zanieczyszczenia w ekosystemach wodnych ze względu na ich trwałość, toksyczność dla środowiska i bioakumulację. Środowiska wodne sa zasilane w metale ciężkie z nieoczyszczonych lub nieodpowiednio oczyszczonych ścieków ze źródeł domowych, przemysłowych, rolniczych i żeglugowych. Rzeki Doi-Cho Dem-Ben Luc odgrywają kluczową rolę w nawadnianiu terenów, transporcie odnym i odbudowie ekologicznej. Kluczowe znaczenie ma ustalenie stanu zanieczyszczenia, czynników wpływających, zagrożeń ekologicznych i możliwych źródeł metali ciężkich w wodach powierzchniowych rzek Doi-Cho Dem-Ben Luc. W artykule przedstawiono wyniki badania wód powierzchniowych, próbki pobrano z 7 punktów pomiarowych z rzek Doi-Cho Dem-Ben Luc przez 7 kolejnych okresów od kwietnia 2019 r. do października 2021 r. Każda próbka została przeanalizowana pod kątem zawartości 9 metali ciężkich: Fe, Mn, Cr , Zn, Cu, Pb, Cd, Ni, As. Metodyka pobierania próbek i obróbki próbek zostały opracowane w oparciu o Standardowe Metody Badania Wód i Ścieków. Zbadano zmienność w czasie i przestrzeni stężeń metali ciężkich, do analizyy wyników wykorzystano analizę wariancji (ANOVA) i korelacji między wszystkimi parametrami przy użyciu oprogramowania statystycznego. Wyniki sugerują przestrzenną jednorodność zawartości metali ciężkich w wodach powierzchniowych badanych rzek. Spośród wszystkich dziewięciu badanych metali ciężkich w badanym terenie najwyższe są stężenia Fe (1,00 ÷ 5,06 mg/L) i Mn (0,14 ÷ 0,28 mg/L), a najniższe Cr, Cd i As (wartości odpowiadające dolnej granicy wykrywalności). Wyniki wskazują, że średnie stężenia Fe i Mn były powyżej dopuszczalnych limitów, opisanych w krajowych normach dotyczących jakości wód powierzchniowych (QCVN 08-MT: 2015/BTNMT). Natomiast stężenia Fe, Mn, Zn, Cu, Pb, Ni nie spełniają kryteriów jakości wody dla organizmów wodnych (Agencja Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych). Działalność antropogeniczna może być głównym źródłem metali ciężkich w wodach powierzchniowych rzek Doi-Cho Dem-Ben Luc. Wśród metali ciężkich zaobserwowano istotną dodatnią korelację między zawartością Fe, Mn, Zn i Ni (0,64 ÷ 0,87), natomiast Cu wykazywała istotną dodatnią korelację z Ni (0,51). Zawartości Cu i Pb wykazywały niezbyt silną korelację z Fe, Mn, Zn i Ni (0,25 ÷ 0,48). Na rozmieszczenie metali ciężkich mogą mieć również wpływ właściwości metali ciężkich oraz wahania przepływów wody. Wyniki dostarczają wskazówek dotyczących kontrolowania zanieczyszczenia metalami ciężkimi i ochrony źródeł wody w rzekach Doi-Cho Dem-Ben Luc. |
